Ανοικτή Πρόσβαση σε Επιστημονικά Δεδομένα: Τα αποτελέσματα από την εφαρμογή της πιλοτικής δράσης του Ορίζοντα 2020
Η Ανοικτή Πρόσβαση στα επιστημονικά δεδομένα αναφέρεται στο δικαίωμα πρόσβασης και επανάχρησης των δεδομένων αυτών. Τα οφέλη σχετίζονται με τη βελτίωση της ποιότητας των επιστημονικών αποτελεσμάτων, την αποφυγή επικαλύψεων και την ενίσχυση της οικονομικής ανάπτυξης, μέσω της ανοικτής καινοτομίας.
Στο πλαίσιο του Ορίζοντα 2020, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υλοποιεί πιλοτική δράση για την Ανοικτή Πρόσβαση στα επιστημονικά δεδομένα με στόχο τη βελτίωση της πρόσβασης και της επανάχρησης των δεδομένων που προκύπτουν από έργα του Ορίζοντα 2020 (οι σχετικές διατάξεις βρίσκονται στο άρθρο 29.3 της συμφωνίας επιχορήγησης). Η πιλοτική δράση λαμβάνει υπόψη την ανάγκη εξεύρεσης ισορροπίας μεταξύ της παροχής Ανοικτής Πρόσβασης και της προστασίας της επιστημονικής πληροφορίας, των προσωπικών δεδομένων, καθώς και της διαχείρισης και μακροχρόνιας διατήρησης των δεδομένων. Η δράση αφορά πρωτίστως τα δεδομένα που υποστηρίζουν τις ερευνητικές δημοσιεύσεις. Ανοικτή πρόσβαση μπορεί ωστόσο να δοθεί και σε άλλα δεδομένα, όπως αυτό περιγράφεται στο σχέδιο διαχείρισης δεδομένων. Τα κόστη που σχετίζονται με τη διαχείριση των δεδομένων είναι επιλέξιμα. Η συμμετοχή στη δράση δεν αποτελεί κριτήριο αξιολόγησης.
Βάσει των στοιχείων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (αφορούν την περίοδο μέχρι τον Ιούλιο 2015), 64,5% των έργων στους κύριους τομείς της πιλοτικής δράσης συμμετείχαν σε αυτήν (μέγεθος δείγματος: 431 συμφωνίες επιχορήγησης), ενώ η ρήτρα εξαίρεσης (opt-out) ενεργοποιήθηκε στο 34.6% των συμφωνιών. Κατά τη φάση υποβολής, οι συνηθέστεροι λόγοι εξαίρεσης (μέγεθος δείγματος 1.382 προτάσεις) ήταν τα πνευματικά δικαιώματα (37%), η μη παραγωγή δεδομένων (18%), η προστασίας των δεδομένων (18%).
Παράλληλα, μεταξύ των τομέων που δεν καλύπτονται από την πιλοτική δράση (και επομένως δεν έχουν υποχρέωση παροχής Ανοικτής Πρόσβασης στα επιστημονικά δεδομένα) 11,9% των έργων επέλεξε τη συμμετοχή στη δράση (μέγεθος δείγματος 3268 συμφωνίες επιχορήγησης). Μεταξύ των τομέων αυτών (και σε επίπεδο απόλυτων αριθμών) η δράση Marie Skłodowska-Curie Individual Fellowships αναδεικνύεται ως αυτή με την υψηλότερη συμμετοχή (323 έργα σε σύνολο 1.302 χρηματοδοτούμενων έργων, το οποίο μεταφράζεται σε ποσοστό συμμετοχής 25%).
Περισσότερες πληροφορίες: https://data.europa.eu/euodp/data/dataset/open-research-data-the-uptake-of-the-pilot-in-the-first-calls-of-horizon-2020
July 12, 2016
