PASTEUR4OA- Συγκριτική παρουσίαση των περιφερειακών προκλήσεων στην υιοθέτηση της Ανοικτής Πρόσβασης
Ένα νέο πληροφοριακό φυλλάδιο από το PASTEUR4OA παρουσιάζει με εύληπτο και συνοπτικό τρόπο τα ζητήματα που εντοπίζονται σε περιφερειακό επίπεδο γύρω από την υιοθέτηση πολιτικών Ανοικτής Πρόσβασης και προτείνει συστάσεις για την επίλυση των ζητημάτων αυτών.
Το ευρωπαϊκό έργο PASTEUR4OA στο οποίο συντονιστής είναι το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης, έχει ως στόχο τη δημιουργία και την υιοθέτηση πολιτικών ανοικτής πρόσβασης από τους επιμέρους εμπλεκόμενους φορείς, όπως φορείς χρηματοδότησης και διεξαγωγής έρευνας, ευθυγραμμισμένων με τη Σύσταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής του 2012 για την Πρόσβαση και τη Διατήρηση της Επιστημονικής Πληροφόρησης και την υποχρεωτική κατάθεση με ανοικτή πρόσβαση των ερευνητικών δημοσιεύσεων στο πλαίσιο του Ορίζοντα2020.
Το έργο ακόμη, συμβάλει στη βελτίωση της κατανόησης των διαμορφωτών πολιτικής για τα επιμέρους ζητήματα που άπτονται της Ανοικτής Πρόσβασης σε εθνικό επίπεδο. Επιπλέον, διευκολύνει το συντονισμό ανάμεσα στα Κράτη- Μέλη και τα συνεργαζόμενα κράτη εγκαθιδρύοντας ένα ισχυρό δίκτυο έμπειρων οργανισμών σε όλη την Ευρώπη (που το έργο αποκαλεί Δίκτυο Γνώσης) και αναπτύσσοντας ένα συντονισμένο και συνεργατικό πρόγραμμα δράσεων που υποστηρίζουν τη διαδικασία παραγωγής πολιτικών σε εθνικό επίπεδο.
Σε μία μεγάλη πανευρωπαϊκή συνάντηση που διοργάνωσε το έργο το Δεκέμβριο του 2014, εμπειρογνώμονες από 33 χώρες εργάστηκαν σε ομάδες χωρισμένες ανά γεωγραφική περιφέρεια της Ευρώπης, πάνω στις προκλήσεις για τη διαμόρφωση πολιτικών ανοικτής πρόσβασης, τη συμμόρφωση με τις ευρωπαϊκές και εθνικές πολιτικές, τις καλές πρακτικές και τα κίνητρα για την ενίσχυση της ανοικτής πρόσβασης.
Στα συμπεράσματα που παρουσιάζονται στο φυλλάδιο γίνεται αναφορά στην νοτιοανατολική Ευρώπη όπου η ανοικτή πρόσβαση έχει χαμηλή ακόμη προτεραιότητα ανάμεσα στους φορείς διεξαγωγής και υλοποίησης της έρευνας- τα οφέλη δεν είναι γνωστά, δεν υπάρχει αρκετή τεχνογνωσία στη διαχείριση των νομικών ζητημάτων και τα υπάρχοντα αποθετήρια δεν διασφαλίζουν επαρκώς την ανοικτή πρόσβαση. Απέναντι σε αυτές τις προκλήσεις το PASTEUR4OA συστήνει την επέκταση των πολιτικών και των εργαλείων του Ορίζοντα2020 σε όλες τις δημοσιεύσεις που είναι αποτέλεσμα δημόσια χρηματοδοτούμενης έρευνας, την ενημέρωση των διαμορφωτών πάνω σε νομικά ζητήματα πνευματικής ιδιοκτησίας και δανειοδότησης και την ενίσχυση του διαλόγου με όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη για την περαιτέρω ανάπτυξη και την υιοθέτηση της ανοικτής πρόσβασης.
Και στη βορειοδυτική Ευρώπη η ΑΠ φαίνεται να έχει χαμηλή προτεραιότητα ανάμεσα στους ερευνητικούς φορείς και τους χρηματοδότες έρευνας, με το βασικό ζήτημα να εντοπίζεται εδώ στο γεγονός ότι το παρόν σύστημα της ερευνητικής διαδικασίας παρεμποδίζει την ελεύθερη πρόσβαση στην ερευνητική πληροφορία, καθυστερώντας την έρευνα και την καινοτομία. Το PASTEUR4OA υποστηρίζει ότι οι χρηματοδότες έρευνας, οι ερευνητικοί φορείς και η βιομηχανία πρέπει να εμπλακούν στη διαδικασία μετάβασης στην ανοικτή πρόσβαση και συστήνει να αναδειχθούν τα οφέλη που προκύπτουν από την υιοθέτηση της ανοικτής πρόσβασης για την έρευνα- εξοικονόμηση χρόνου και πόρων, καλύτερη έρευνα και αύξηση της καινοτομίας. Άλλα εργαλεία που συστήνονται για την περαιτέρω υιοθέτηση της Ανοικτής Πρόσβασης στις βορειοδυτικές χώρες αφορούν στην ανάδειξη των μετρικών στοιχείων και δεικτών που αποδεικνύουν τα θετικά οφέλη της ανοικτής πρόσβασης και των νέων οικονομικών μοντέλων που βασίζονται στην αξιοποίηση της ανοικτής πρόσβασης.
Συμβουλευτείτε το ενημερωτικό φυλλάδιο Περιφερειακές Προκλήσεις για την Υιοθέτηση της Ανοικτής Πρόσβασης και Προτεινόμενες Συστάσεις
August 31, 2015
