blog.openaccess.gr

Περιφερειακά σεμινάρια από το PASTEUR4OA για χρηματοδότες έρευνας και ερευνητικούς φορείς

Από τον Σεπτέμβριο του 2015 έως τον Απρίλιο του 2016, το έργο PASTEUR4OA διοργανώνει μία σειρά από περιφερειακά σεμινάρια για χρηματοδότες έρευνας και ερευνητικούς φορείς στην Ισπανία, την Ουγγαρία, την Ελλάδα, το Βέλγιο, την Ιταλία, την Τουρκία και τις σκανδιναβικές χώρες. Tο έργο υποστηρίζει την ανάπτυξη πολιτικών ανοικτής πρόσβασης στην Ευρώπη, σύμφωνα με τις προδιαγραφές της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του Ορίζοντα 2020 και συντονίζεται από το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης (ΕΚΤ). Οι συμμετέχοντες στο σεμινάριο θα έχουν την ευκαιρία να ανταλλάξουν ιδέες και εμπειρίες και να συζητήσουν τρόπους για τη βελτίωση ή την ανάπτυξη νέων πολιτικών Ανοικτής Πρόσβασης, με στόχο την περαιτέρω εφαρμογή της Σύστασης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στα κράτη-κέλη του Ιουλίου 2012 και των απαιτήσεων αναφορικά με την Ανοικτή Πρόσβαση του Ορίζοντα 2020 (χρηματοδοτικό πλαίσιο της ΕΕ για έρευνα και καινοτομία).

Οι θεματικές των επιμέρους σεμιναρίων θα διαμορφωθούν ανάλογα με τις ανάγκες των συμμετεχoυσών ομάδων-στόχων (χρηματοδότες, πανεπιστήμια/ερευνητικά κέντρα) και το επίπεδο ανάπτυξης πολιτικών Ανοικτής Πρόσβασης ανά περιοχή. Τα σεμινάρια θα αξιοποιήσουν το πλούσιο ενημερωτικό και υποστηρικτικό υλικό που έχει δημιουργηθεί από το έργο και το οποίο αποτελεί σημαντική πηγή για τον σχεδιασμό και την υλοποίηση πολιτικών Ανοικτής Πρόσβασης. Τα σεμινάρια θα περιλαμβάνουν ακόμη ανταλλαγή καλών πρακτικών, παραδείγματα και εργαλεία για τον σχεδιασμό πολιτικών και πληροφορία βασισμένη σε δεδομένα ανά χώρα και ανά περιοχή.

Όλο το υλικό μαζί με τα αποτελέσματα των σεμιναρίων θα είναι διαθέσιμα στον ιστοχώρο του PASTEUR4OA.

Πιο συγκεκριμένα θα πραγματοποιηθούν τα εξής περιφερειακά σεμινάρια:

• 28 Σεπτεμβρίου 2015, Μαδρίτη, Ισπανία: Απευθύνεται σε χρηματοδότες έρευνας από τη νοτιοδυτική Ευρώπη (Ιταλία, Μάλτα, Πορτογαλία, Ισπανία). Υπεύθυνη διοργάνωσης: Clara Parente Boavida (claraboavida@sdum.uminho.pt)
• 29 και 30 Οκτωβρίου 2015, Βουδαπέστη, Ουγγαρία: Απευθύνεται σε χρηματοδότες έρευνας και ερευνητικούς φορείς από την ανατολική Ευρώπη (Κροατία, Τσεχία, Εσθονία, Ουγγαρία, Λιθουανία, Λετονία, Πολωνία, Ρουμανία, Σλοβακία και Σλοβενία). Περισσότερες πληροφορίες: http://openaccess.mtak.hu/meeting
• 3 Νοεμβρίου 2015, Αθήνα, Ελλάδα: Απευθύνεται σε ερευνητικούς φορείς από την νοτιοανατολική Ευρώπη (Βουλγαρία, Κύπρο, Ελλάδα, ΠΓΔΜ, Σερβία και Τουρκία). Υπεύθυνη διοργάνωσης: Βικτωρία Τσουκαλά (tsoukala@ekt.gr)
• 9 και 10 Φεβρουαρίου 2016, Βρυξέλλες, Βέλγιο: Απευθύνεται στη βορειοδυτική Ευρώπη (Αυστρία, Βέλγιο, Γαλλία, Γερμανία, Ιρλανδία, Λουξεμβούργο, Ολλανδία και Αγγλία) και πραγματοποιείται σε συνεργασία με το Science Europe και την Ένωση Ευρωπαϊκών Πανεπιστημίων. Υπεύθυνος διοργάνωσης: Alma Swan (almaswan3@gmail.com)
• 22 Φεβρουαρίου 2016, Τορίνο, Ιταλία. Περιφερειακό σεμινάριο για ερευνητικούς φορείς και πανεπιστήμια από την νοτιοδυτική Ευρώπη (Ιταλία, Μάλτα, Πορτογαλία και Ισπανία). Υπεύθυνη διοργάνωσης: Clara Parente Boavida (claraboavida@sdum.uminho.pt)
• Μάρτιος/ Απρίλιος 2016: Περιφερειακά σεμινάρια για χρηματοδότες έρευνας από τις σκανδιναβικές χώρες (Δανία, Φινλανδία, Ισλανδία, Σουηδία και Νορβηγία) σε συνεργασία με το Συνέδριο των Πρυτάνεων των πανεπιστημίων. Υπεύθυνη διοργάνωσης: Nina Karlstrøm (karlstrom@cristin.no)
• 1^η Απριλίου 2016, Κωνσταντινούπολη, Τουρκία: Περιφερειακό σεμινάριο για χρηματοδότες έρευνας από την νοτιοανατολική Ευρώπη (Βουλγαρία, Κύπρο, Ελλάδα, ΠΓΔΜ, Σερβία, Τουρκία). Υπεύθυνη διοργάνωσης: Βικτωρία Τσουκαλά (tsoukala@ekt.gr).

Περισσότερες πληροφορίες:
http://www.pasteur4oa.eu/

July 27, 2015

Τα oλλανδικά πανεπιστήμια μποϋκοτάρουν τον Elsevier διεκδικώντας πολιτικές ανοικτής πρόσβασης

Στις 2 Ιουλίου η Ένωση των Ολλανδικών Πανεπιστημίων (VSNU) ανακοίνωσε την πρόθεσή της να μποϋκοτάρει τον Elsevier, το μεγαλύτερο επιστημονικό εκδότη παγκοσμίως. Από τον περασμένο Οκτώβρη είχε συσταθεί ειδική επιτροπή με επικεφαλής τους Koen Becking και Gerard Meijer από το Πανεπιστήμιο του Tilburg, με στόχο να διαπραγματευθεί με επιστημονικούς εκδότες την υλοποίηση πολιτικών ανοικτής πρόσβασης στο πλαίσιο του «Χρυσού Δρόμου» της ανοικτής πρόσβασης. Οι διαπραγματεύσεις είχαν θετική έκβαση με τους περισσότερους εκδότες- όχι όμως και με τον Elsevier.

Η Ένωση των Ολλανδικών Πανεπιστημίων ζήτησε αρχικά από τους επιστήμονες, οι οποίοι κατέχουν θέσεις υπευθύνου έκδοσης στα περιοδικά του Elsevier, να εγκαταλείψουν τις θέσεις αυτές. Το επόμενο βήμα που σχεδιάζεται είναι να ζητηθεί από τους αξιολογητές να μην προσφέρουν υπηρεσίες στον Elsevier και στη συνέχεια, να ζητηθεί από τους επιστήμονες να σταματήσουν να δημοσιεύουν σε περιοδικά του Elsevier, ως μέτρα άσκησης πίεσης προς τον εκδότη.

Οι διαπραγματεύσεις με τους εκδότες για τις συνδρομές στα επιστημονικά περιοδικά γίνονται συνήθως μεμονωμένα από κάθε πανεπιστημίο και συγκεκριμένα με τη συμμετοχή των εκπροσώπων των βιβλιοθηκών, οι οποίοι έχουν γνώση της περιπλοκότητας τέτοιων συμβάσεων με εκδότες. Στη συγκεκριμένη περίπτωση όμως, οι διαπραγματεύσεις έγιναν από τους αντιπρυτάνεις των πανεπιστημίων, οι οποίοι έχουν τη δυνατότητα να εγείρουν συγκεκριμένες απαιτήσεις και από τις ερευνητικές κοινότητες των πανεπιστημίων που εκπροσωπούν.

Ο Elsevier είναι ο μεγαλύτερος ακαδημαϊκός εκδότης στον κόσμο. Σύμφωνα με την ετήσια έκθεση δραστηριοτήτων του, τα έσοδά του ανήλθαν το 2014 σε 2.048εκ. λίρες, με τα κέρδη να υπολογίζονται στα 762 εκ. λίρες. Αυτό σημαίνει ότι το περιθώριο κέρδους του εκδότη κυμαίνεται στο 37%. Για ένα άρθρο, δηλαδή, που έχει κόστος δημοσίευσης (article processing charge) της τάξης των 3.000 δολαρίων τα οποία επιφορτίζεται ο φορολογούμενος, τα 1.170 πηγαίνουν κατευθείαν στους μετόχους του Elsevier.

Η Ολλανδική κυβέρνηση έχει πάρει σαφή θέση υπέρ του «Χρυσού Δρόμου» για την Ανοικτή Πρόσβαση με στόχο να καταστήσει διαθέσιμες όλες τις δημοσιεύσεις που παράγονται από Ολλανδούς επιστήμονες με Ανοικτή Πρόσβαση έως το 2024. Στο πλαίσιο του «Χρυσού Δρόμου» το πανεπιστήμιο καλύπτει τα έξοδα της δημοσίευσης των αποτελεσμάτων της έρευνας στα επιστημονικά περιοδικά, υποχρεώνοντας τον εκδότη να τα διαθέτει στη συνέχεια με ανοικτή πρόσβαση προς οποιονδήποτε, κάτι το οποίο δεν ισχύει σήμερα, καθότι το περισσότερο επιστημονικό περιεχόμενο διατίθεται σε συνδρομητικές βάσεις δεδομένων, για την πρόσβαση στις οποίες τα πανεπιστήμια πληρώνουν υψηλά ετήσια τέλη.

Αξίζει να σημειωθεί ότι δράσεις μποϋκοτάζ στον εκδότη είχαν ξεκινήσει νωρίτερα. Το 2012, ο διάσημος μαθηματικός από το Cambridge, Tim Gowers, ξεκίνησε τη δράση «Το κόστος της γνώσης» η οποία έχει συγκεντρώσει πάνω από 15.000 υπογραφές ερευνητών, οι οποίοι συμφωνούν να μην γράφουν, να μην αξιολογούν και να μην επιμελούνται δημοσιεύσεις στα περιοδικά του Elsevier. Με αυτό τον τρόπο, οι ερευνητές, όπως και τα πανεπιστήμια διαμαρτύρονται για τα πολύ υψηλά κόστη των συνδρομών σε επιστημονικές βάσεις και μεμονωμένα περιοδικά.

Σε άρθρο του στο blog του London School of Economics ο Cameron Neylon υπολογίζει το κόστος της μετάβασης σε ένα μοντέλο ανοικτής πρόσβασης συγκρίνοντας το τι ισχύει στην Ολλανδία και την Αγγλία, και υποστηρίζει ότι η διακοπή των συνδρομών μπορεί να δημιουργήσει πρόσκαιρα προβλήματα στην πρόσβαση στην επιστημονική πληροφόρηση, σε βάθος χρόνου, όμως, η εξοικονόμηση χρημάτων θα μπορούσε να εξασφαλίσει πλήρη ανοικτή πρόσβαση στο σύνολο των επιστημονικών δημοσιεύσεων.

Πηγές:

https://universonline.nl/2015/07/02/dutch-universities-start-their-elsevier-boycott-plan

https://unlockingresearch.blog.lib.cam.ac.uk/?p=192

http://blogs.lse.ac.uk/impactofsocialsciences/2014/11/26/let-it-go-cancelling-subscriptions-funding-transitions/

July 6, 2015