Archives – March, 2020

Πρόσκληση συμμετοχής της ερευνητικής κοινότητας στην έρευνα του OPERAS για την επιστημονική επικοινωνία στις ΑΚΕ

02_operas_2020_3

Η ευρωπαϊκή ερευνητική υποδομή OPERAS (open scholarly communication in the European research area for social sciences and humanities) υποστηρίζει την ανοικτή επιστημονική επικοινωνία στους τομείς των ανθρωπιστικών και κοινωνικών επιστημών (ΑΚΕ). Με στόχο την καλύτερη κατανόηση των πρακτικών και των αναγκών της ερευνητικής κοινότητας για την ανάπτυξη των υπηρεσιών που θα προσφέρει η ερευνητική υποδομή, το OPERAS διεξάγει έρευνα για την ανάδειξη και κατανόηση των πρακτικών και των ζητημάτων που αφορούν την ανοικτή επιστημονική επικοινωνία στις ΑΚΕ. Πιο συγκεκριμένα, η έρευνα θα εστιάσει στις ακόλουθες πτυχές της επιστημονικής επικοινωνίας:

  • Δημοσίευση και διάχυση των ερευνητικών αποτελεσμάτων
  • Οργάνωση του υλικού, συγγραφή και ανάπτυξη συνεργασιών
  • Αναζήτηση και πρόσβαση

Με την ολοκλήρωση της έρευνας μπορείτε να λάβετε μέρος στην κλήρωση που οργανώνει το OPERAS και να διεκδικήσετε βιβλίο της επιλογής από τον κατάλογο του AUEP.

Η έρευνα είναι διαθέσιμη εδώ

Περισσότερα για το OPERAS μπορείτε να βρείτε εδώ

March 10, 2020

«Η δουλειά μιας γυναίκας δεν τελειώνει ποτέ»: ένα ιστορικό της γυναικείας εργασίας στην Ευρώπη

feature_womenwork-1

Πολύ πριν παρουσιαστεί η δυνατότητα απασχόλησης από το σπίτι, η οικιακή εργασία ήταν καθημερινότητα για μια μεγάλη κοινωνική ομάδα, τις γυναίκες. Μη αμειβόμενη και χωρίς αναγνώριση, η εργασία στο σπίτι ακόμη και σήμερα  θεωρείται ως «γυναικεία υπόθεση». Με αφορμή τη Διεθνή Ημέρα της Γυναίκας 2020, η ανάρτηση της Larissa Borck από το Σουηδικό Συμβούλιο Εθνικής Κληρονομιάς στο blog της Europeana εξετάζει την ιστορία της γυναικείας εργασίας στην Ευρώπη, με στόχο να αναδείξει τις αιτίες για την ανισότητα των φύλων στον εργασιακό χώρο.

Στην ιστορία της εργασίας, υπάρχει συχνά μια μεροληπτική στάση η οποία αναδεικνύει την ανδρική εργασία έναντι της γυναικείας. Οι γυναίκες ιστορικά απεικονίζονται ως νοικοκυρές, απασχολούμενες με οικοτεχνίες ή μητέρες, γεγονός που για ορισμένες ευρωπαϊκές κοινωνίες και ειδικά τις πλούσιες ελίτ είναι πραγματικότητα. Όμως η πλειοψηφία του ευρωπαϊκού πληθυσμού, τουλάχιστο μέχρι τη βιομηχανική επανάσταση, είναι γεωργοί και οι γυναίκες συμμετέχουν στις αγροτικές εργασίες εξίσου με τους άνδρες.

Η βιομηχανική επανάσταση αλλάζει σημαντικά την επαγγελματική ζωή των γυναικών. Η έμμισθη εργασία σε βάρδιες και σε χώρους όπως εργοστάσια, γραφεία ή καταστήματα γίνεται μέρος της σύγχρονης ζωής. Νέες, άγαμες ή εργαζόμενες γυναίκες μετακομίζουν στις πόλεις για να εργαστούν στις αναπτυσσόμενες βιομηχανίες. Η εκπαίδευση διαδραματίζει σημαντικό ρόλο για την ένταξη των γυναικών στο εργατικό δυναμικό, με ένα ολοένα και αυξανόμενο ποσοστό κοριτσιών να πηγαίνουν σχολείο κατά τη διάρκεια του 20ού αιώνα.

Λόγω των χαμηλότερων μισθών και της έλλειψης συνδικαλισμού, οι εργοδότες συχνά θεωρούν τις γυναίκες ως μια καλή λύση για φτηνή εργασία. Ταυτόχρονα, οι γυναίκες εργάζονται και από τα σπίτια τους, για παράδειγμα με παραγγελίες, όπου πληρώνονται μόνο για κάθε ολοκληρωμένο κομμάτι ή για συναρμολόγηση, όπως π.χ. χάλκινων πηνίων.

Έτσι, οι γυναίκες φορτώνονται διπλή εργασία: από τη μια πρέπει να φροντίζουν τα παιδιά, τα ηλικιωμένα μέλη της οικογένειας και το νοικοκυριό – μη αμειβόμενη εργασία η οποία λαμβάνει χώρα αόρατα, σε ιδιωτικούς χώρους. Από την άλλη συμβάλλουν στο εισόδημα της οικογένειας με την αμειβόμενη εργασία τους. Δεδομένου ότι αυτές οι πρώτες θέσεις εργασίας στο σπίτι ή με μερική απασχόληση είναι περιστασιακές ή ακόμη και παράνομες, τα υπάρχοντα αρχεία για τη γυναικεία εργασία δεν είναι τόσο αξιόπιστα και καλά τεκμηριωμένα όσο είναι τα αντίστοιχα αρχεία για την ανδρική.

Μέχρις ότου η βιομηχανική, αστική εργασία γίνει καθημερινότητα, μόνον οι άντρες φέρνουν χρήματα στο σπίτι. Παραδόξως, καθώς περισσότερες γυναίκες εισέρχονται στο εργατικό δυναμικό, το πρότυπο της γυναίκας-νοικοκυράς ισχυροποιείται, σε αντίποδα των ανδρών. Η παντρεμένη γυναίκα, νοικοκυρά και μάνα, η οποία δεν εργάζεται με αμοιβή, γίνεται το κοινωνικό ιδεώδες – αν και οι περισσότερες γυναικείες βιογραφίες της εποχής παρουσιάζουν διαφορετικά πρότυπα.

Με τη ρύθμιση των ωρών εργασίας των γυναικών και των ανηλίκων και την απαγόρευση των πολύ επικίνδυνων καθηκόντων, ο ρόλος των ανδρών ως μοναδικών «κουβαλητών» σε ένα σπίτι εδραιώνεται σταδιακά κατά τη διάρκεια του 19ου αιώνα.

Στην αρχή του 20ουαιώνα, οι ιδεολογίες αυτές θεωρούνται φυσιολογικές: οι γυναίκες είναι το «άλλο» φύλο, ασθενέστερο και λεπτεπίλεπτο, με έμφυτες ικανότητες στην παροχή φροντίδας. Ως μητέρες και σύζυγοι, η ιδιωτική σφαίρα του σπιτιού είναι ο τομέας τους– η δημόσια σφαίρα ανήκει στους άνδρες.

Οι δύο παγκόσμιοι πόλεμοι δημιουργούν την ανάγκη για τις γυναίκες να εργαστούν, παρόλο που ακόμα είναι νωρίς να μιλάμε για πλήρη χειραφέτηση. Οι θέσεις εργασίας σε προσωρινά εργοστάσια για όπλα ή άλλα απαραίτητα στα πεδία της μάχης σημαίνουν επικίνδυνες συνθήκες εργασίας και χαμηλούς μισθούς. Στην Αγγλία ο γυναικείος «στρατός της γης» (Women’s Land Army) αναλαμβάνει αγροτικές εργασίες στον Πρώτο και τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Στη Γαλλία, λόγω του μεγάλου αριθμού εργατριών στα εργοστάσια όπλων, οι εργάτριες ονομάζονται «Munitionnettes» (από τη λέξη munitions, που σημαίνει πυρομαχικά) και «Obusettes» (από τη λέξη obus=οβίδα).

Μετά τους δύο Παγκόσμιους Πολέμους όμως, η θητεία των γυναικών γρήγορα γίνεται ανάμνηση -οι άνδρες επιστρέφουν για δουλειά.

Με το πέρας του πολέμου, η κατάσταση για τις γυναίκες στη Δυτική και Ανατολική Ευρώπη διαφοροποιείται. Ενώ σε ορισμένες χώρες, όπως στη Γερμανία, επικρατεί ένα κύμα συντηρητισμού, όπου οι γυναίκες αναμένονται να αναλάβουν ρόλους ως νοικοκυρές και μητέρες, υπάρχει και ένα προοδευτικό κίνημα, π.χ. στις Σκανδιναβικές χώρες, με γυναίκες να εισέρχονται στην εργασία με όλο και περισσότερο ίδια δικαιώματα.  Επίσης και στα νέα πολιτικά συστήματα στην Ανατολική Ευρώπη οι γυναίκες είναι τυπικά ίσες με τους άνδρες και εργάζονται σε αμειβόμενη απασχόληση.

Σε όλες τις περιπτώσεις όμως, η οικογενειακή εστία εξακολουθεί να θεωρείται ως τομέας των γυναικών με αποκλειστικότητα σε όλα τα οικιακά καθήκοντα, από την ανατροφή των παιδιών, μέχρι την καθαριότητα και τη μαγειρική. Οι γυναίκες συνεχίζουν να κουβαλάν το διπλό βάρος – κάνοντας δουλειά αμειβόμενη και μη, ορατή και αόρατη.

Λόγω της δύσκολης εργασιακής κληρονομιάς για τις γυναίκες, ακόμη και σήμερα, εξακολουθούν να υπάρχουν εντυπωσιακές ανισότητες στο χώρο εργασίας. Το 2018, οι γυναίκες στην ΕΕ βγάζουν κατά μέσο όρο 16% λιγότερο από τους άνδρες, και εάν συμπεριλάβουμε και την οικιακή μη-αμειβόμενη εργασία, εργάζονται έξι ώρες περισσότερο από αυτούς. Περισσότερες από τις μισές γυναίκες έχουν υποστεί παρενόχληση στο χώρο εργασίας ή σεξουαλική βία. Το 73% των Ευρωπαίων λέει ότι οι γυναίκες περνούν περισσότερο χρόνο κάνοντας οικοκυρική και φροντίζοντας παιδιά ή γέρους απ’ ό, τι οι άνδρες. Οι γυναίκες παίρνουν λιγότερες προαγωγές στη δουλειά, εν μέρει επειδή τείνουν να παίρνουν άδεια για να φροντίσουν τα παιδιά τους ή άλλα μέλη της οικογένειας. Λόγω αυτής της διά βίου διάκρισης λόγω φύλου, οι γυναίκες αντιμετωπίζουν μεγαλύτερο κίνδυνο ανέχειας στην τρίτη ηλικία, λαμβάνοντας συντάξεις που είναι κατά ένα τρίτο μικρότερες από τους άνδρες.

Αν και έχουν αλλάξει πολλά για τις γυναίκες στην εργασία, υπάρχουν ακόμη πολλά που πρέπει να γίνουν για να επιτευχθεί ισότητα στην εργασία, στο σπίτι και στην κοινωνία.

 

Η ανάρτηση της Larissa Borck από το Σουηδικό Συμβούλιο Εθνικής Κληρονομιάς δημοσιεύτηκε στο πλαίσιο ενός αφιερώματος στην εργασία στην Ευρώπη για το έργο Europeana Common Culture στο οποίο το ΕΚΤ συμμετέχει ως διαπιστευμένος εθνικός συσσωρευτής με το SearchCulture.gr. Δείτε το αρχικό άρθρο στα αγγλικά εδώ.

Το ΕΚΤ συμμετέχει σε σημαντικά ευρωπαϊκά έργα τα οποία στοχεύουν στην ενίσχυση της συμμετοχής των γυναικών στην έρευνα και την καινοτομία, όπως είναι το έργο EMPOWA και το GENDERACTION.

 

 

March 9, 2020


Μαζί διαμορφώνουμε το “τοπίο” της Ανοικτής Πρόσβασης στην Ελλάδα

Το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης (ΕΚΤ), ως φορέας που δραστηριοποιείται σε θέματα τεκμηρίωσης και διάθεσης ψηφιακού επιστημονικού περιεχομένου, πρωτοστατεί στην προώθηση της Ανοικτής Πρόσβασης. Με στόχο την υιοθέτηση της Ανοικτής Πρόσβασης από όσο το δυνατόν περισσότερους ελληνικούς φορείς για τη διάχυση των ερευνητικών αποτελεσμάτων τους, αλλά και την ανάπτυξη διαλόγου για την επίλυση θεμάτων που σχετίζονται με την Ανοικτή Πρόσβαση, διαμορφώσαμε ένα χώρο συζήτησης και προβληματισμού με τη μορφή ενός blog.... Περισσότερα

RSS Εγγραφή

Σύνδεση

Πρόσφατα άρθρα

Πρόσφατα σχόλια

Ετικέτες

Αρχείο άρθρων

Σύνδεσμοι

RSS RSS (openaccess.gr)