Tag: OPERAS
Οι μονογραφίες εξακολουθούν να είναι ο τρόπος δημοσίευσης με τον μεγαλύτερο αντίκτυπο στις Ανθρωπιστικές και Κοινωνικές Επιστήμες (ΑΚΕ). Η Ευρωπαϊκή Υποδομή για την ανάπτυξη της ανοικτής επιστημονικής επικοινωνίας στις ΑΚΕ, OPERAS, επιθυμεί να κατανοήσει περισσότερα για το πώς η εκδοτική κοινότητα στις ΑΚΕ εφαρμόζει ή θα μπορούσε να εφαρμόσει συλλογικά μοντέλα για την έκδοση βιβλίων ανοικτής πρόσβασης, και ποιες προκλήσεις αντιμετωπίζει σε αυτή την προσπάθεια. Για το σκοπό αυτό διεξάγει μια καινούργια έρευνα.
Η έρευνα απευθύνεται σε εκδοτικούς οργανισμούς στην Ευρώπη και έχει ως στόχο την αναγνώριση και την καλύτερη κατανόηση των υπαρχόντων αλλά και δυνητικών επιχειρηματικών μοντέλων για την υποστήριξη της έκδοσης ερευνητικών μονογραφιών ανοικτής πρόσβασης. Τα αποτελέσματά της θα χρησιμοποιηθούν για την κατάθεση προτάσεων σχετικά με τη δημιουργία ενός βιώσιμου οικοσυστήματος δημοσίευσης μονογραφιών ανοικτής πρόσβασης στην Ευρώπη. Επίσης η έρευνα θα προσφέρει μια εικόνα του εκδοτικού τοπίου σχετικά με την Ανοικτή Πρόσβαση στις ΑΚΕ στην Ευρώπη, και θα συνδράμει στο να σχηματιστεί μια συνολική εικόνα για το πώς μπορεί η υποδομή OPERAS να υποστηρίξει την κοινότητα ώστε να ανοιχτούν δρόμοι που θα διευκολύνουν τη μετάβαση προς συλλογικά μοντέλα για την έκδοση βιβλίων ανοικτής πρόσβασης.
Μπορείτε να λάβετε μέρος στην έρευνα μέχρι τις 25 Μαρτίου εδώ
March 19, 2021
Το ευρωπαϊκό έργο TRIPLE διεξάγει έρευνα για τις ανάγκες των ερευνητών στους τομείς των Ανθρωπιστικών και Κοινωνικών Επιστημών (ΑΚΕ). To TRIPLE θα αποτελέσει μια από τις υπηρεσίες του OPERAS, της ερευνητικής υποδομής η οποία υποστηρίζει την ανοικτή επιστημονική επικοινωνία στις ΑΚΕ στον Ευρωπαϊκό Χώρο Έρευνας, διαμορφώνοντας μια καινοτόμα, πολυγλωσσική και πολυπολιτισμική πλατφόρμα αναζήτησης. Τα αποτελέσματα της έρευνας θα δημοσιευθούν στην «Έκθεση για τις Ανάγκες των Χρηστών» το Νοέμβριο του 2020 και θα βοηθήσουν στη διαμόρφωση υπηρεσιών και εργαλείων από την πλευρά του TRIPLE που θα ανταποκρίνονται στις ανάγκες της κοινότητας των ΑΚΕ.
Στο πλαίσιο της έρευνας ενδιαφερόμαστε να μάθουμε περισσότερα για τις πρακτικές των ερευνητών σε σχέση με τις ψηφιακές τεχνολογίες. Πιο συγκεκριμένα, ενδιαφερόμαστε να μάθουμε για:
- Τα εργαλεία αναζήτησης που χρησιμοποιείτε προκειμένου να αναζητήσετε, να αποκτήσετε πρόσβαση και να επαναχρησιμοποιήσετε υλικό όπως βιβλιογραφία, δεδομένα, ερευνητικά έργα, το προφίλ άλλων ερευνητών κτλ., το οποίο χρειάζεστε για το ερευνητικό σας έργο
- Τη χρήση εργαλείων για τη διαχείριση και την ανάκτηση υλικού
- Τη χρήση εργαλείων για τη διεξαγωγή έρευνας (συμπεριλαμβανομένης της συλλογής δεδομένων)
- Τη χρήση εργαλείων για τη δικτύωση με άλλους ερευνητές ή φορείς
- Τον ψηφιακό γραμματισμό
- Τον εξοπλισμό που χρησιμοποιείτε στην έρευνά σας.
Η έρευνα θα είναι ανοικτή έως τις 30 Ιουνίου 2020. Το ερωτηματολόγιο είναι στα Αγγλικά και η συμπλήρωσή του δεν θα χρειαστεί περισσότερο από 10 έως 15 λεπτά (21 ερωτήσεις). Για τη συμπλήρωση της έρευνας, χρησιμοποιήστε το ακόλουθο link
Το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης (ΕΚΤ) είναι εταίρος του TRIPLE.
May 6, 2020
Η ευρωπαϊκή ερευνητική υποδομή OPERAS (open scholarly communication in the European research area for social sciences and humanities) υποστηρίζει την ανοικτή επιστημονική επικοινωνία στους τομείς των ανθρωπιστικών και κοινωνικών επιστημών (ΑΚΕ). Με στόχο την καλύτερη κατανόηση των πρακτικών και των αναγκών της ερευνητικής κοινότητας για την ανάπτυξη των υπηρεσιών που θα προσφέρει η ερευνητική υποδομή, το OPERAS διεξάγει έρευνα για την ανάδειξη και κατανόηση των πρακτικών και των ζητημάτων που αφορούν την ανοικτή επιστημονική επικοινωνία στις ΑΚΕ. Πιο συγκεκριμένα, η έρευνα θα εστιάσει στις ακόλουθες πτυχές της επιστημονικής επικοινωνίας:
- Δημοσίευση και διάχυση των ερευνητικών αποτελεσμάτων
- Οργάνωση του υλικού, συγγραφή και ανάπτυξη συνεργασιών
- Αναζήτηση και πρόσβαση
Με την ολοκλήρωση της έρευνας μπορείτε να λάβετε μέρος στην κλήρωση που οργανώνει το OPERAS και να διεκδικήσετε βιβλίο της επιλογής από τον κατάλογο του AUEP.
Η έρευνα είναι διαθέσιμη εδώ
Περισσότερα για το OPERAS μπορείτε να βρείτε εδώ
March 10, 2020
Το διάστημα 16 έως 18 Σεπτεμβρίου πραγματοποιήθηκε στο Πόρτο το 2ο Διεθνές Συνέδριο Open Science Fair, με κύρια θεματική την Ανοικτή Επιστήμη και τα δομικά στοιχεία του ανοικτού ψηφιακού οικοσυστήματος έρευνας. Στο συνέδριο συμμετείχαν ερευνητές, εκπρόσωποι θεσμικών φορέων και διαχειριστές ερευνητικών υποδομών, χρηματοδότες έρευνας και εκπρόσωποι βιβλιοθηκών, αναδεικνύοντας τον συμπληρωματικό ρόλο των αντίστοιχων κοινοτήτων κατά τη μετάβαση προς το νέο παράδειγμα επιστημονικής επικοινωνίας που αντιπροσωπεύει η Ανοικτή Επιστήμη.
Οι ενότητες του συνεδρίου εστίασαν στις διαδικασίες διαμόρφωσης νέων και συνεργατικών προτύπων έρευνας, παρουσιάζοντας τις πρόσφατες εξελίξεις, τις ευκαιρίες αλλά και τις προκλήσεις που συνεπάγεται η πραγμάτωση της Ανοικτής Επιστήμης. Πραγματοποιήθηκαν παρουσιάσεις από διακεκριμένους ομιλητές, οι οποίοι αναφέρθηκαν στις διεθνείς εξελίξεις στον τομέα της έρευνας, προβάλλοντας παραδείγματα που υπογραμμίζουν τους τρόπους με τους οποίους η κουλτούρα της ανοικτότητας στην επιστήμη διαμορφώνει και επηρεάζει τον αντίκτυπο της έρευνας. Παράλληλα, τονίστηκε ο ρόλος των ψηφιακών ερευνητικών υποδομών στη βιωσιμότητα του νέου παραδείγματος έρευνας.
Πιο συγκεκριμένα, παρουσιάστηκαν τα δίκτυα και οι υπηρεσίες που παρέχονται στην ερευνητική κοινότητα, με έμφαση στην επιμέρους συμβολή των διάφορων κοινοτήτων πρακτικής, αλλά και ο κεντρικός ρόλος των ερευνητών ως παραγωγών και διαχειριστών της επιστημονικής πληροφορίας. Παράλληλα, παρουσιάστηκαν συγκεκριμένες τεχνικές υλοποιήσεις, ροές εργασιών και οδικοί χάρτες για τη βελτίωση της διάχυσης και της επανάχρησης των πρωτογενών δεδομένων και των δημοσιεύσεων, πολιτικές για τη δειαχείρισή τους, υπό το πρίσμα της αναδιαμόρφωσης του ευρωπαϊκού χώρου έρευνας, στο επίκεντρο του οποίου βρίσκεται το Ευρωπαϊκό Νέφος για την Ανοικτή Επιστήμη (EOSC).
Στο πλαίσιο του συνεδρίου, το δίκτυο OPERAS, στο οποίο το ΕΚΤ συμμετέχει ως κύριος εταίρος, οργάνωσε συνάντηση εργασίας με αντικείμενο τον προσδιορισμό της έννοιας των «fair data» (ανιχνεύσιμα, προσβάσιμα, διαλειτουργικά και επαναχρησιμοποιήσιμα δεδομένα) στις κοινωνικές και ανθρωπιστικές επιστήμες (ΑΚΕ), καθώς και την παρουσίαση πρακτικών λύσεων που θα βοηθήσουν στην περαιτέρω διάχυσή τους στον χώρο της έρευνας στις ΑΚΕ. Παράλληλα, στο πλαίσιο της συνεδρίας “Fostering a FAIR Research Culture: What Works?” συνεργάτες του ΕΚΤ παρουσίασαν τα πρότυπα για την υιοθέτηση πολιτικών Ανοικτής Επιστήμης από φορείς και χρηματοδότες έρευνας, καθώς και λοιπές δράσεις υποστήριξης των συγκεκριμένων φορέων από το OpenAIRE Advance.
September 30, 2019
Το δεύτερο μέρος της ανάρτησης σχετικά με τις ομάδες και τα κείμενα εργασίας του δικτύου OPERAS εστιάζει στις τεχνικές διαστάσεις της επιστημονικής επικοινωνίας στο ψηφιακό περιβάλλον. Καταγράφοντας τις σύγχρονες τάσεις και τις προκλήσεις που δημιουργεί η εισαγωγή ψηφιακών πρακτικών διεξαγωγής και διάχυσης της έρευνας, τα εν λόγω κείμενα εργασίας προσεγγίζουν σημαντικά ζητήματα διαχείρισης των ψηφιακών υποδομών φιλοξενίας επιστημονικών εκδόσεων. Επίσης, υπογραμμίζουν τη σημασία υιοθέτησης κοινών μεθόδων και προτύπων από τους ερευνητές, τους εκδότες και τους διαχειριστές υποδομών, ως την πλέον βιώσιμη προσέγγιση για τη δημιουργία ενός συνεκτικού και δυναμικού ψηφιακού περιβάλλοντος έρευνας και επικοινωνίας.
Common standards (Συντονισμός Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης)
Οι θεμελιώδεις πρακτικές της επιστημονικής έρευνας εξαρτώνται άμεσα από τον βαθμό διαθεσιμότητας των πρωτογενών τεκμηρίων και των δημοσιευμένων εργασιών. Στο ψηφιακό περιβάλλον, η διευρυμένη πρόσβαση σε πρωτογενείς πηγές έρευνας και δημοσιεύσεις καθίσταται δυνατή με την εισαγωγή πρακτικών ανοικτής επιστημονικής επικοινωνίας και την αξιοποίηση των δυνατοτήτων διάχυσης και επεξεργασίας που προσφέρουν οι ψηφιακές εφαρμογές. Το κείμενο εργασίας για τα κοινά πρότυπα διερευνά τις πρακτικές, τα μέσα και τα τεχνικές προδιαγραφές που έχουν καθιερωθεί ως αποτέλεσμα της μετάβασης στο ψηφιακό περιβάλλον έρευνας. Παράλληλα, διακρίνει τα βασικά πεδία εφαρμογής κοινών προτύπων και ενδεδειγμένων πρακτικών (ποιότητα περιεχομένου, διαλειτουργικότητα, διαθεσιμότητα και δυνατότητα επεξεργασίας), εστιάζοντας ιδιαίτερα στις προδιαγραφές για τις υποδομές επιστημονικών εκδόσεων στις Ανθρωπιστικές και Κοινωνικές Επιστήμες (ΑΚΕ)
Platforms and services (Συντονισμός OAPEN)
Μέρος των δραστηριοτήτων του δικτύου OPERAS αφορά την παροχή στοχευμένων υπηρεσιών προς την επιστημονική κοινότητα, με έμφαση στις ΑΚΕ. Οι ψηφιακές υπηρεσίες έρευνας καλούνται να καλύψουν ένα ευρύ φάσμα αναγκών και να προσαρμοστούν σε συγκεκριμένες πρακτικές αναζήτησης, σύνθεσης και διάχυσης περιεχομένου. Προς την κατεύθυνση αυτή, η ομάδα εργασίας επεξεργάζεται κοινές αρχές και κανόνες που μπορούν να διαμορφώσουν ένα κοινό πλαίσιο για τον σχεδιασμό και τη διάθεση των υπηρεσιών προς την επιστημονική κοινότητα. Όπως επισημαίνεται στο κείμενο εργασίας, οι βασικές προκλήσεις σχετίζονται με τη διαχείριση, τη βιωσιμότητα και την επάρκεια των υπηρεσιών, που θα πρέπει να ανταποκρίνονται στο μεταβαλλόμενο περιβάλλον έρευνας, αποφεύγοντας τις επικαλύψεις. Στο πλαίσιο αυτό, περιγράφονται και οι βασικές υπηρεσίες που το OPERAS θα μπορούσε να παρέχει στους ερευνητές των ΑΚΕ.
Tools (Συντονισμός OpenEdition)
Αρχικός στόχος της συγκεκριμένης ομάδας εργασίας ήταν η αξιολόγηση και κατάρτιση μιας λίστας ψηφιακών εργαλείων/εφαρμογών και των δράσεων που πρέπει να γίνουν ώστε να μεγιστοποιηθεί ο βαθμός αξιοποίησής τους από το OPERAS, στο πλαίσιο της μελλοντικής παροχής υπηρεσιών προς ερευνητές. Προκρίνεται η χρήση εργαλείων που βασίζονται σε ανοικτό λογισμικό και υποστηρίζονται από κοινότητες τεχνικών ή/και χρηστών. Υπό αυτή την οπτική, η περαιτέρω ανάπτυξη υπαρχόντων εργαλείων έρευνας και η συγκρότηση σχετικής «εργαλειοθήκης» φαίνεται να είναι οι ενδεδειγμένες λύσεις για την κάλυψη των αναγκών και εξελίξεων στον τομέα των επιστημονικών δημοσιεύσεων. Το κείμενο εργασίας διακρίνει τρία στάδια στη διαδικασία έκδοσης: αξιολόγηση, (συνεργατική) επεξεργασία κειμένων και δημοσίευση. Παράλληλα, αναλύονται οι τρέχουσες και αναδυόμενες πρακτικές σε κάθε ένα από τα πεδία αυτά, προτείνεται μια λίστα κριτηρίων για την επιλογή του κατάλληλου κατά περίπτωση εργαλείου και καταγράφονται οι λύσεις που ήδη εφαρμόζονται από τους εταίρους του OPERAS.
Το δίκτυο OPERAS , στο οποίο συμμετέχει το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης (ΕΚΤ), αποτελείται από 38 εταίρους (ερευνητικά κέντρα, πανεπιστήμια, εκδότες, φορείς υποστήριξης και χρηματοδότησης της έρευνας). Στόχος του OPERAS είναι η ενίσχυση της πρόσβασης στην επιστημονική πληροφορία μέσω καινοτόμων και λειτουργικών ερευνητικών υποδομών για τις Ανθρωπιστικές και Κοινωνικές Επιστήμες (ΑΚΕ), που εφαρμόζουν νέες προσεγγίσεις και εργαλεία αξιολόγησης και μέτρησης του αντίκτυπου των ερευνητικών αποτελεσμάτων και εισάγουν τις ΑΚΕ στο νέο οικοσύστημα των ψηφιακών ερευνητικών υποδομών.
September 20, 2018
Το δίκτυο OPERAS, στο πλαίσιο των δραστηριοτήτων του για την ενίσχυση της Ανοικτής Επιστήμης, συγκρότησε 7 ομάδες εργασίας με αντικείμενο την κατάθεση προτάσεων για την βελτίωση των υφιστάμενων πρακτικών, προτύπων, και επιχειρησιακών μοντέλων που εφαρμόζονται στην επιστημονική επικοινωνία. Οι ομάδες εργασίας, οι οποίες συντονίζονται από τους βασικούς εταίρους του δικτύου, παρουσίασαν τα πρώτα τους συμπεράσματα αρχικά στο συνέδριο OPERAS Conference “Open Scholarly Communication in Europe. Addressing the Coordination Challenge” και, στη συνέχεια, με τη μορφή κειμένων εργασίας – απευθύνοντας παράλληλα ανοικτή πρόσκληση συμμετοχής σε φορείς που επιθυμούν να συμβάλουν στην περαιτέρω διαμόρφωση των προτάσεων του δικτύου για την ενίσχυση της Ανοικτής Επιστήμης. Στο παρόν, πρώτο τμήμα της σχετικής ανάρτησης, περιγράφονται το αντικείμενο και τα συμπεράσματα τεσσάρων ομάδων εργασίας:
Advocacy (Συντονισμός Max Weber Stiftung)
Στόχος της συγκεκριμένης ομάδας εργασίας είναι να αναδείξει τη σημασία της εισαγωγής των μεθόδων της Ανοικτής Επιστήμης στους τομείς των Κοινωνικών και Ανθρωπιστικών Επιστημών και, αντίστροφα, τη συμβολή των επιστημών αυτών στην ανάδειξη βιώσιμων μοντέλων ανοικτής επιστημονικής επικοινωνίας. Το σχετικό κείμενο εργασίας τονίζει την ανάγκη για την εισαγωγή μεθόδων επιστημονικής δημοσίευσης που ανταποκρίνονται στις τρέχουσες ανάγκες για ελεύθερη πρόσβαση, διαφάνεια και χρήση ελεύθερων εργαλείων έρευνας. Το κείμενο εργασίας προσφέρει κατανοητές και τεκμηριωμένες απαντήσεις σε ζητήματα αξιολόγησης και διάχυσης της έρευνας, κατοχύρωσης αξιόπιστων μεθόδων και κινήτρων για την υιοθέτηση πρακτικών ανοικτής πρόσβασης και πνευματικής ιδιοκτησίας.
Best Practices (Συντονισμός OAPEN)
Η υιοθέτηση καλών πρακτικών στις ηλεκτρονικές επιστημονικές δημοσιεύσεις καλύπτει ένα μεγάλο εύρος ζητημάτων που σχετίζονται με την αξιοπιστία της δημοσιευμένης πληροφορίας, την κατοχύρωση πνευματικών δικαιωμάτων και τη διαφύλαξη του περιεχομένου. Σκοπός της συγκεκριμένης ομάδας εργασίας είναι να κωδικοποιήσει τις αποσπασματικές ροές έκδοσης επιστημονικού περιεχομένου και να προτείνει συγκεκριμένα μοντέλα αποδοτικών εκδοτικών εγχειρημάτων. Προς την κατεύθυνση αυτή, το σχετικό κείμενο εργασίας αναζητά κριτήρια βιωσιμότητας και προτείνει εναλλακτικές τεχνικές και διαχειριστικές λύσεις μετάβασης στην ανοικτή πρόσβαση, λαμβάνοντας υπόψη τις υφιστάμενες ιδιαιτερότητες στους τομείς των ΑΚΕ.
(Το κείμενο εργασίας είναι υπό έκδοση)
Open Access Business Models (Συντονισμός UCL Press)
Συμπληρωματικά προς την υιοθέτηση ενδεδειγμένων πρακτικών, η εξεύρεση κατάλληλων επιχειρησιακών μοντέλων για τις επιστημονικές εκδόσεις παίζει καθοριστικό ρόλο στην εδραίωση των αρχών της Ανοικτής Επιστήμης στις ΑΚΕ. Αντικείμενο των εργασιών της συγκεκριμένης ομάδας είναι η καταγραφή των πολλαπλών προσεγγίσεων στον τομέα αυτό, από τη σκοπιά των εκδοτών και με έμφαση στις λύσεις που έχουν αναπτύξει τα μέλη του δικτύου OPERAS. Το κείμενο εργασίας περιγράφει τα βασικά πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα των διάφορων εναλλακτικών μοντέλων για τις εκδόσεις ανοικτής πρόσβασης και εξερευνά νέες συνεργατικές πρωτοβουλίες και κοινοπρακτικά μοντέλα που κάνουν την εμφάνισή τους στην Ευρώπη και την Αμερική. Περιγράφοντας τις βασικές δομές, τα υπέρ και κατά, καθώς και τη δυναμική των διάφορων επιχειρησιακών μοντέλων, το κείμενο εργασίας αναγνωρίζει τα κατά περίπτωση πλεονεκτήματά τους, καθώς και τις δυνατότητες που ανοίγει για τους εκδότες η μετάβαση στην ανοικτή πρόσβαση.
Multilingualism (Συντονισμός University of Coimbra – UC Digitalis)
Σε διεθνές επίπεδο, η επιστημονική επικοινωνία είναι αδιαμφισβήτητα συνδεδεμένη με την πρωτοκαθεδρία της αγγλικής γλώσσας. Παρόλα αυτά, η ανάγκη δημοσίευσης στα αγγλικά ως προϋπόθεση για τη μεγιστοποίηση της αναγνωσιμότητας των εκδόσεων οδηγεί σε υποαντιπροσώπευση συγκεκριμένων κλάδων, ιδιαίτερα στις ΑΚΕ. Έτσι, μια από τις σημαντικότερες προκλήσεις που καλείται να διαχειριστεί η συγκεκριμένη ομάδα εργασίας αναφέρεται στην υποστήριξη των ερευνητών που επιθυμούν να δημοσιεύουν στη δική τους γλώσσα και να ενισχύσουν παράλληλα το διεθνές δίκτυο συνεργασιών τους. Το κείμενο εργασίας εντοπίζει πεδία παρέμβασης για την υποστήριξη των ερευνητών αυτών, ιδιαίτερα στη μετάφραση των δημοσιεύσεων, την ανάπτυξη εργαλείων πολυγλωσσικής αναζήτησης και την προώθηση των εθνικών γλωσσών στην Επιστήμη.
Το δίκτυο OPERAS αποτελείται από 38 εταίρους (ερευνητικά κέντρα, πανεπιστήμια, εκδότες, φορείς υποστήριξης και χρηματοδότησης της έρευνας). Στόχος του OPERAS είναι η ενίσχυση της πρόσβασης στην επιστημονική πληροφορία μέσω καινοτόμων και λειτουργικών ερευνητικών υποδομών για τις Ανθρωπιστικές και Κοινωνικές Επιστήμες (ΑΚΕ), που εφαρμόζουν νέες προσεγγίσεις και εργαλεία αξιολόγησης και μέτρησης του αντικτύπου των ερευνητικών αποτελεσμάτων και εισάγουν τις ΑΚΕ στο νέο οικοσύστημα των ψηφιακών ερευνητικών υποδομών.
Περισσότερα για το Δίκτυο OPERAS: https://operas.hypotheses.org/
September 14, 2018
