Archives – July, 2013
Στις ανθρωπιστικές και τις κοινωνικές επιστήμες η μονογραφία αποτελεί τον βασικό δίαυλο έκδοσης των αποτελεσμάτων των ερευνών. Στο λεγόμενο «χρυσό δρόμο» της Ανοικτής Πρόσβασης τα κόστη της έκδοσης καλύπτονται από τον ερευνητή, το πανεπιστήμιο ή τον χρηματοδότη της έρευνας. Οι μονογραφίες, όμως, είναι αρκετά ακριβότερες από τη δημοσίευση άρθρων σε περιοδικά Ανοικτής Πρόσβασης. Ποιοί μπορεί να είναι, λοιπόν, οι βιώσιμοι τρόποι έκδοσης μονογραφιών στην Ανοικτή Πρόσβαση;
Μια συνέντευξη με την Caren Milloy, επικεφαλής έργων στο JISC Collections, επιχειρεί να σκιαγραφήσει τα νέα μοντέλα Ανοικτής Πρόσβασης με τα οποία πειραματίζονται οι εκδότες:
- Το PDF Ανοικτής Πρόσβασης: Ο συγγραφέας καλύπτει το κόστος για την έκδοση ενός PDF το οποίο καθίσταται στη συνέχεια ελεύθερα διαθέσιμο. Ο εκδότης μπορεί να εκμεταλλευτεί εμπορικά τη μονογραφία στην έντυπη και στις άλλες ηλεκτρονικές εκδοχές της. Τα έσοδα από τις έντυπες εκδόσεις μπορούν να συμβάλλουν στη μείωση του κόστους της συνδρομής στο PDF.
- Ανοικτή πρόσβαση σε όλες τις ηλεκτρονικές εκδόσεις: το κόστος όλων των ηλεκτρονικών εκδόσεων καλύπτεται από τοn συγγραφέα, ενώ ο εκδότης εκμεταλλεύεται την έντυπη μορφή του έργου. Αυτό το μοντέλο χρησιμοποιεί ο εκδοτικός οίκος Palgrave, ο οποίος χρεώνει 11.000 λίρες για μία μονογραφία, και δουλεύει κυρίως με συγγραφείς οι οποίοι έχουν χρηματοδότηση για την έρευνά τους από κάποιο φορέα. Είναι από τους πρώτους, επίσης, παραδοσιακούς εκδότες που χρησιμοποιούν άδεια CC-BY άδεια.
- HTML Ανοικτής Πρόσβασης: ο εκδότης διαθέτει τη μονογραφία με Ανοικτή Πρόσβαση σε ΗΤΜL μορφή και χρεώνει για την τις άλλες ηλεκτρονικές εκδόσεις όπως το PDF καθώς και τις έντυπες μορφές. Εκδότες που πειραματίζονται με αυτό το μοντέλο είναι ο Bloomsberry Academic, ο οποίος χρεώνει 50 λίρες για την έντυπη μορφή. Το HMTL μοντέλο χρησιμοποιoύν, ακόμη, οι Open Book Publishers, οι οποίοι πρόσφατα κέρδισαν το IFLA/Brill Βραβείο για την Ανοικτή Πρόσβαση, οι οποίοι ζητούν συμμετοχή 3,000-5,000 λίρες στα έξοδα της έκδοσης, το οποίο τους δίνει τη δυνατότητα να χρεώνουν μόλις 5 λίρες για τις υπόλοιπες ηλεκτρονικές μορφές και 10-20 λίρες για τις έντυπες.
- Ανοικτή Πρόσβαση με τη χρηματική συμβολή του κοινού. Οι Open Book Publishers και ο De Gruyter, σε συνεργασία με το Unglue.it, μία πλατφόρμα για τη συγκέντρωση χρημάτων με τη συμμετοχή του κοινού, πειραματίζονται με αυτό το μοντέλο θέτοντας μία τιμή-στόχο, η οποία αφού καλυφθεί από το κοινό, επιτρέπει τη δωρεάν περαιτέρω διάθεση του έργου, το έργο καθίσταται ελεύθερα σε όλες τις ηλεκτρονικές μορφές. 2 τίτλοι έχουν εκδοθεί μέχρι στιγμής με αυτό τον τρόπο.
- Freemium συνδρομητικό μοντέλο Ανοικτής Πρόσβασης: Πρόκειται για παρόμοιο μοντέλο με το παραπάνω, κατά το οποίο η HTML μορφή του έργου είναι ελεύθερα διαθέσιμη αλλά τα μέλη, κυρίως βιβλιοθήκες, πληρώνουν μία ετήσια συνδρομή, η οποία τους παρέχει ελεύθερη πρόσβαση σε όλες τις άλλες ηλεκτρονικές μορφές.
- Κοινοπραξίες Ανοικτής Πρόσβασης: Βιβλιοθήκες συνεταιρίζονται για να καλύψουν τα κόστη έκδοσης μίας μονογραφίας. Στην περίπτωση του Knowledge Unlatched, ο εκδότης ορίζει την τιμή και διάθετει τον τίτλο μέσα από την κοινοπραξία- η συγκεκριμένη είναι μία παγκόσμια κοινοπραξία βιβλιοθηκών. Οι βιβλιοθήκες αποφασίζουν τους τίτλους που επιθυμούν να υποστηρίξουν, και συμμετέχουν στον τίτλο- όσο πιο πολλές, τόσο επιμερίζεται και χαμηλώνει το κόστος για κάθε μία. Αφού καλυφθεί το κόστος, ο τίτλος καθίσταται διαθέσιμος ελεύθερα.
Διαβάστε αναλυτικά τη συνέντευξη: http://www.jisc.ac.uk/inform/inform37/OpenAccessMonographs.html#.UfEwmqxHCdz
Φωτογραφία: ©lizadaly, CC-BY, http://bit.ly/16hrmmr
July 26, 2013
Τρεις μεγάλοι οργανισμοί οι οποίοι προωθούν την Ανοικτή Πρόσβαση διατύπωσαν σε κοινή δήλωσή τους τις συστάσεις τους σχετικά με την πιλοτική δράση που προωθεί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τα ερευνητικά δεδομένα που θα παράγονται στο πλαίσιο του νέου χρηματοδοτικού προγράμματος για την έρευνα και την καινοτομία, Horizon 2020.
Τα έργα τα οποία χρηματοδοτούνται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Έρευνας (ERC) παράγουν πληθώρα ερευνητικών δεδομένων (π.χ. από πειράματα, προσομοιώσεις και ερωτηματολόγια). Πρόκειται, κατά κανόνα, για μικρές συλλογές δεδομένων (datasets) τα οποία βρίσκονται διασκορπισμένα σε αποθετήρια και σκληρούς δίσκους σε όλη την Ευρώπη.
Για την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το πιλοτικό πρόγραμμα στόχο έχει να ενισχύσει μία κουλτούρα συμμετοχής μεταξύ ερευνητών και να διευκολύνει την επανάχρηση της πληροφορίας και την επιστήμη που βασίζεται σε δεδομένα, με την καταγραφή, ανακάλυψη, πρόσβαση και επανάχρηση των ερευνητικών δεδομένων, και τη διασύνδεσή τους με τις υπάρχουσες διεθνείς πρωτοβουλίες.
Οι τρεις φορείς αναγνωρίζουν τη σημασία της πιλοτικής δράσης για τη συνολική ενίσχυση του οικοσυστήματος των ερευνητικών δεδομένων, και προβαίνουν στις εξής συστάσεις:
#1 Τί
Η πιλοτική δράση καλύπτει όλα τα ερευνητικά δεδομένα και συναφή μεταδεδομένα τα οποία προκύπτουν από έργα χρηματοδοτούμενα από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Για την ενίσχυση της ανακάλυψης και τον έλεγχο των αποτελεσμάτων της έρευνας, κατάλληλα μεταδεδομένα πρέπει να συνοδεύουν όλες τις συλλογές δεδομένων, ανεξάρτητα από το εάν μια συλλογή δεδομένων θα γίνει διαθέσιμη με Ανοικτή Πρόσβαση. Τα αποθετήρια δεδομένων μπορούν να υποστηρίζουν την αποθήκευση παραδοτέων και αναφορών σχετικών με ένα έργο, συμπληρωματικά προς τα ερευνητικά δεδομένα.
#2 Πού
Όλα τα ερευνητικά δεδομένα πρέπει να καταγράφονται σε μητρώα και να κατατίθενται τουλάχιστον σε ένα αποθετήριο. Το αποθετήριο πρέπει:
– να παρέχει δημόσια πρόσβαση στα ερευνητικά δεδομένα, κατόπιν εγγραφής εάν κρίνεται απαραίτητο
– να διευκολύνει την αναφορά σε δεδομένα μέσα από μόνιμους προσδιοριστές (π.χ. DOI, ARK, PURL)
– να διασυνδέει τα ερευνητικά δεδομένα με τις σχετικές δημοσιεύσεις (π.χ. περιοδικά, αναφορές, κείμενα εργασίας)
– να υποστηρίζει την αναγνώριση του χρηματοδοτικού πλαισίου της έρευνας μέσα από κατάλληλα μεταδεδομένα
– να προσφέρει τη δυνατότητα διασύνδεσης με αρχεία λογισμικού
– να προσφέρει τα μεταδεδομένα με τεχνικά και νομικά ανοικτό τρόπο και με τη χρήση ευρέως χρησιμοποιούμενων προτύπων μεταδεδομένων και οδηγιών διαλειτουργικότητας, ώστε να καθιστά δυνατή την επανάχρησή τους από ευρωπαϊκούς και διεθνείς φορείς και τρίτες υπηρεσίες.
#3 Πότε
Τα ερευνητικά δεδομένα που σχετίζονται με ερευνητικές δημοσιεύσεις πρέπει να καθίστανται διαθέσιμα στους ελεγκτές κατά τη διάρκεια του ελέγχου. Παράλληλα με τη δημοσίευση κάποιας έρευνας, τα σχετικά ερευνητικά δεδομένα πρέπει να καθίστανται διαθέσιμα μέσα από ένα αποθετήριο ανοικτής πρόσβασης.
#4 Πώς
Συστήνεται η χρήση κατάλληλων ανοικτών αδειών για τα ανοικτά δεδομένα όπως (Creative Commons CC0, Open Data Commons Open Database License).
#5 Ποιός
Η ευθύνη για την κατάθεση των ερευνητικών δεδομένων που προκύπτουν από ένα έργο ανήκει στον συντονιστή του έργου.
#6 Υποστηρικτικές δράσεις
Είναι απαραίτητη μία πανευρωπαϊκή καμπάνια προώθησης των οφελών που προκύπτουν από το διαμοιρασμό των δεδομένων και της επανάχρησής τους σε ερευνητές, χρηματοδότες, πανεπιστήμια, βιβλιοθηκονόμους, και υποστηρικτικό τεχνικό προσωπικό.
Ο πιλότος πρέπει, επίσης, να προσδιορίσει τις δεξιότητες, τη γνώση και τις ανάγκες σε εκπαίδευση που χρειάζεται από όλους τους εταίρους στον κύκλο ζωής των δεδομένων.
Αναλυτικά η κοινή δήλωση των τριών οργανισμών: http://bit.ly/15BIJhu
July 22, 2013
Mια νέα μελέτη της COAR (Συνομοσπονδία Αποθετηρίων Ανοικτής Πρόσβασης) έρχεται να αναδείξει τα καλά παραδείγματα και τις στρατηγικές εμπλουτισμού των αποθετηρίων, ώστε να ενισχύσει τον ρόλο και την αναγνώριση της σημασίας τους στην ευρεία διάδοση των αποτελεσμάτων της έρευνας.
Η μελέτη έχει τον τίτλο “Incentives, Integration, and Mediation: Sustainable Practices for Populating Repositories” (Κίνητρα, Ενοποίηση, Διαμεσολάβηση: Βιώσιμες Πρακτικές για τον Εμπλουτισμό Αποθετηρίων) και στόχος της είναι να βοηθήσει την ερευνητική κοινότητα να εφαρμόζει βιώσιμες μεθόδους για την πρόσκτηση περιεχομένου στα αποθετήρια.
Η αναγνώριση της σημασίας των αποθετηρίων Ανοικτής Πρόσβασης διαρκώς αυξάνεται τα τελευταία περίπου δέκα χρόνια, καθώς χρηματοδοτικοί φορείς και κυβερνήσεις εφαρμόζουν πολιτικές Ανοικτής Πρόσβασης με εντεινόμενους ρυθμούς, και έχει δημιουργηθεί γύρω από αυτά μία δραστήρια, αναπτυσσόμενη κοινότητα παγκοσμίως.
Παρ’ όλη τη σημαντική διάδοσή τους, τα αποθετήρια χρειάζεται να υιοθετούν στρατηγικές ανάδειξης της αξίας τους στην ευρύτερη ερευνητική κοινότητα. Παράλληλα, έχουν ανακύψει πολλές καλές πρακτικές που αφορούν την πολιτική απόκτησης περιεχομένου και τη βιωσιμότητα των αποθετηρίων.
Οι πρακτικές που περιγράφονται βασίζονται στην αξιολόγηση της δράσης αποθετηρίων από όλο τον κόσμο που εφαρμόζονται μέσα σε διαφορετικά θεσμικά και ιδρυματικά περιβάλλοντα.
Στη μελέτη, εξετάζονται τρία επιμέρους βασικά στοιχεία στην αξιολόγηση των αποθετηρίων:
- Κίνητρα: προώθηση των οφελών των αποθετηρίων μέσα από καμπάνιες ευαισθητοποίησης και δημιουργίας δεικτών, και μέσα από την υιοθέτηση πολιτικών που απαιτούν την κατάθεση ή την αυτοαρχειοθέτηση
- Ενοποίηση: η ενσωμάτωση ή η εξασφάλιση της διαλειτουργικότητας μεταξύ των υπηρεσιών των αποθετηρίων και άλλων ιδρυματικών υπηρεσιών, όπως τα ερευνητικά πληροφοριακά συστήματα και οι ερευνητικές βιογραφίες
- Διαμεσολάβηση: η εφαρμογή εργαλείων, ροών εργασίας και συνεργασιών που διευκολύνουν και απλοποιούν τη διαδικασία κατάθεσης.
Η κοινότητα των αποθετηρίων γεννήθηκε μέσα από ένα περιβάλλον συνεργασίας, ανοικτότητας και καινοτομίας. Οι πρακτικές που περιγράφονται στη μελέτη αντανακλούν αυτές τις παραδόσεις και αντιπροσωπεύουν δημιουργικές προσεγγίσεις όσον αφορά το προσωπικό, τις τεχνολογικές λύσεις και την υιοθέτηση καινοτόμων πολιτικών.
Η COAR (Συνομοσπονδία Αποθετηρίων Ανοικτής Πρόσβασης) είναι ένας νέος, γρήγορα αναπτυσσόμενος συνεταιρισμός αποθετηρίων. Ιδρύθηκε τον Οκτώβριο του 2009, και σήμερα αριθμεί 100 μέλη παγκοσμίως από 24 χώρες και 4 ηπείρους. Η αποστολή της είναι να ενισχύσει την προβολή και τη διάδοση των αποτελεσμάτων της έρευνας μέσα από τη δημιουργία ενός διεθνούς δικτύου ψηφιακών αποθετηρίων Ανοικτής Πρόσβασης.
Σχετικά με την COAR: http://www.coar-repositories.org/
Η Μελέτη “Incentives, Integration, and Mediation: Sustainable Practices for Populating Repositories”
July 12, 2013
Μία νέα μελέτη του ΕΚΤ αποτυπώνει τα βασικά χαρακτηριστικά της επιστημονικής συγγραφικής δραστηριότητας των ελληνικών φορέων και τη θέση που καταλαμβάνει η Ελλάδα στο διεθνές περιβάλλον.
Η νέα μελέτη, με τίτλο “Ελληνικές Επιστημονικές Δημοσιεύσεις 1996-2010: Βιβλιομετρική ανάλυση ελληνικών δημοσιεύσεων σε διεθνή επιστημονικά περιοδικά – Scopus”, βασίζεται σε στοιχεία από τη διεθνή βιβλιογραφική βάση δεδομένων Scopus και είναι η τρίτη σε μια σειρά μελετών που έχει καθιερώσει το ΕΚΤ, με σκοπό τη δημιουργία αξιόπιστης βάσης παρουσίασης και παρακολούθησης της εξέλιξης των στοιχείων που προσδιορίζουν το ερευνητικό περιβάλλον της Ελλάδας, συγκρινόμενο με το αντίστοιχο των χωρών της ΕΕ και του ΟΟΣΑ.
Στις μελέτες αυτές αποτυπώνονται οι καθιερωμένοι βιβλιομετρικοί δείκτες που αποτυπώνουν την τρέχουσα πραγματικότητα της ελληνικής ερευνητικής δραστηριότητας, με τρόπο αξιοποιήσιμο στο επίπεδο της διαμόρφωσης πολιτικών, έρευνας, τεχνολογικής ανάπτυξης και καινοτομίας.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της νέας μελέτης, τα στοιχεία της Scopus επιβεβαιώνουν ότι την περίοδο 1996-2010 οι ελληνικές δημοσιεύσεις τοποθετούνται δυναμικά στο διεθνές περιβάλλον όσον αφορά την απήχηση, την πρωτοτυπία, την ποιότητα και την αναγνωρισιμότητα. Οι συνολικοί δείκτες και η θέση της Ελλάδας στην ΕΕ, τον ΟΟΣΑ και διεθνώς αναβαθμίζονται, η απήχηση των δημοσιεύσεων αυξάνεται και οι επιδόσεις των φορέων βελτιώνονται. Ο αριθμός των αναφορών στις ελληνικές δημοσιεύσεις, ο οποίος αποτελεί και τη βάση για τον υπολογισμό των βιβλιομετρικών δεικτών, συνεχίζει να αυξάνεται.
Χαρακτηριστικά αναφέρεται ότι όπως προκύπτει από τα στοιχεία της βάσης Scopus, την πενταετία 2006-2010, οι ελληνικές δημοσιεύσεις με 4,98 αναφορές ανά δημοσίευση ξεπερνούν τον μέσο όρο αναφορών στον ΟΟΣΑ (4,79). Ακόμα, καταγράφεται υψηλή απήχηση σε όλα τα επιστημονικά πεδία, με την υψηλότερη απήχηση στο πεδίο “Ανθρωπιστικές Επιστήμες” (σχετικός δείκτης απήχησης: 1,14 με παγκόσμιο μέσο όρο 1), και ακολουθούν τα πεδία “Μηχανική & Τεχνολογία” (1,12), “Γεωργικές Επιστήμες” (0,99), “Φυσικές Επιστήμες” (0,97), “Ιατρική & Επιστήμες Υγείας” (0,93) και “Κοινωνικές Επιστήμες” (0,81).
Η μελέτη περιλαμβάνει αναλυτικά στοιχεία για 95 φορείς που ομαδοποιούνται σε 8 κατηγορίες (Πανεπιστήμια, ΤΕΙ, Ερευνητικά Κέντρα που εποπτεύονται από τη Γενική Γραμματεία Έρευνας και Τεχνολογίας, Λοιποί Δημόσιοι Ερευνητικοί Φορείς, Δημόσιοι Φορείς Υγείας, Ιδιωτικοί Φορείς Υγείας, Λοιποί Δημόσιοι Φορείς και Λοιποί Ιδιωτικοί Φορείς).
Ακόμα, με στόχο την καλύτερη απεικόνιση και ανάδειξη της περιφερειακής διάστασης της ελληνικής επιστημονικής και ερευνητικής δραστηριότητας, το ΕΚΤ αποτύπωσε σε διαδραστικούς χάρτες τους βασικούς βιβλιομετρικούς δείκτες σε κάθε ελληνική περιφέρεια (http://metrics.ekt.gr/map-diagrams).
Η μελέτη online: www.ekt.gr/metrics/report03
July 9, 2013
Το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης (ΕΚΤ) διοργανώνει στην Αθήνα (16-18 Οκτωβρίου 2013) το Διεθνές Συνέδριο “Ανοικτή Πρόσβαση @ ΕΚΤ”, το τρίτο κατά σειρά ενός κύκλου διεθνών συνεδρίων με αντικείμενο την Ανοικτή Πρόσβαση στην επιστημονική γνώση. Το συνέδριο, που πραγματοποιείται από το 2008 στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών, αποτελεί σημείο συνάντησης για ειδικούς σε θέματα Ανοικτής Πρόσβασης, για εκπροσώπους φορέων που δραστηριοποιούνται στη χάραξη πολιτικών έρευνας, για ερευνητές, για φοιτητές, καθώς και για όσους ενδιαφέρονται να ενημερωθούν για τις τρέχουσες εξελίξεις σχετικά με την Ανοικτή Πρόσβαση σε Ελλάδα και Ευρώπη.
Η πρώτη ενότητα του συνεδρίου (16 Οκτωβρίου 2013) αφορά τις τελευταίες τάσεις και εξελίξεις στην Ανοικτή Πρόσβαση στην Ελλάδα, εστιάζοντας στα ανοικτά δημόσια δεδομένα, στην ανοικτή διακυβέρνηση, στην ανοικτή εκπαίδευση και στην ανοικτή έρευνα. Την πρώτη ημέρα του συνεδρίου, φορείς από την Ελλάδα που δραστηριοποιούνται στους παραπάνω τομείς θα έχουν τη δυνατότητα να παρουσιάσουν το έργο τους και σχετικές πρωτοβουλίες. Στην ενότητα αυτή γίνονται δεκτές περιλήψεις για παρουσιάσεις ή/και πόστερ που θα υποβληθούν σε διαδικασία αξιολόγησης. Η καταληκτική ημερομηνία υποβολής περιλήψεων είναι η 31η Ιουλίου και πληροφορίες για την υποβολή περιλήψεων παρουσιάσεων διατίθενται στην ιστοσελίδα του Συνεδρίου (http://openaccess.gr/conferences/conference2013).
Η δεύτερη ενότητα του συνεδρίου (17-18 Οκτωβρίου) περιλαμβάνει το τελικό συνέδριο του ευρωπαϊκού έργου MedOANet (www.medoanet.eu), συντονιστής του οποίου είναι το ΕΚΤ. Το έργο MedOANet προωθεί την εφαρμογή εθνικών πολιτικών για την Ανοικτή Πρόσβαση στα κράτη της Μεσογείου. Το τελικό συνέδριο του MedOANet θα παρουσιάσει τα αποτελέσματα του έργου, εντάσσοντάς τα στο ευρύτερο ευρωπαϊκό πλαίσιο των πολιτικών για την Ανοικτή Πρόσβαση και θα αποτελέσει βήμα συζήτησης για την πρόοδο της εφαρμογής των πολιτικών για την Ανοικτή Πρόσβαση στην Ευρώπη.
Ειδικότερα, το συνέδριο του MedOANet θα εστιάσει στις καλές και αποτελεσματικές πρακτικές σχετικά με την εφαρμογή πολιτικών Ανοικτής Πρόσβασης από φορείς χρηματοδότησης και διεξαγωγής έρευνας στην Ευρώπη και αλλού στον κόσμο, καθώς και στη συμβολή της Ανοικτής Πρόσβασης στον Ευρωπαϊκό Χώρο Έρευνας.
Το πρόγραμμα του Διεθνούς Συνεδρίου “Ανοικτή Πρόσβαση @ ΕΚΤ” θα περιλαμβάνει παρουσιάσεις από καταξιωμένες προσωπικότητες του χώρου της έρευνας και της Ανοικτής Πρόσβασης. Το τελικό πρόγραμμα του συνεδρίου θα είναι διαθέσιμο έως το τέλος Ιουλίου 2013.
Η είσοδος στο συνέδριο είναι ελεύθερη, απαιτείται όμως online εγγραφή στην ιστοσελίδα του Συνεδρίου (http://openaccess.gr/conferences/conference2013/registration.dot).
July 1, 2013
Στις ανθρωπιστικές και τις κοινωνικές επιστήμες η μονογραφία αποτελεί τον βασικό δίαυλο έκδοσης των αποτελεσμάτων των ερευνών. Στο λεγόμενο «χρυσό δρόμο» της Ανοικτής Πρόσβασης τα κόστη της έκδοσης καλύπτονται από τον ερευνητή, το πανεπιστήμιο ή τον χρηματοδότη της έρευνας. Οι μονογραφίες, όμως, είναι αρκετά ακριβότερες από τη δημοσίευση άρθρων σε περιοδικά Ανοικτής Πρόσβασης. Ποιοί μπορεί να είναι, λοιπόν, οι βιώσιμοι τρόποι έκδοσης μονογραφιών στην Ανοικτή Πρόσβαση;
