Archives – December, 2018
Το Παρατηρητήριο ENUMERATE αποτελεί μέρος της Europeana και παρέχει μια αξιόπιστη πηγή στατιστικών στοιχείων για την ψηφιοποίηση, την ψηφιακή διατήρηση και την ηλεκτρονική πρόσβαση στην πολιτιστική κληρονομιά στην Ευρώπη. Η πιο πρόσφατη έρευνα έγινε τον Ιούνιο του 2017, είναι η πέμπτη στη σειρά που υλοποίησε το Παρατηρητήριο και τα αποτελέσματά της είναι διαθέσιμα εδώ.
Η έρευνα, η οποία στην Ελλάδα πραγματοποιήθηκε σε συνεργασία με το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης (ΕΚΤ) που είναι ο εθνικός συντονιστής της Δράσης, απευθυνόταν σε αρχεία, βιβλιοθήκες, μουσεία, πινακοθήκες, οπτικοακουστικές συλλογές και αρχεία, όπως ταινιοθήκες, καθώς και φορείς υπεύθυνους για μνημεία και αρχαιολογικούς χώρους. Όπως αναφέρεται και στην εισαγωγή της απολογιστικής έκθεσης της έρευνας, η συμμετοχή της Ελλάδας σε αυτόν τον κύκλο έρευνας αυξήθηκε σημαντικά, ενώ κομβικός είναι ο ρόλος των εθνικών συντονιστών για την επιτυχημένη συμμετοχή και την ευαισθητοποίηση του κλάδου για τη σημασία των εθνικών στατιστικών και δεικτών, γεγονός που μας καθιστά περήφανους.
Ορισμένα ενδιαφέροντα στοιχεία που προκύπτουν από την έρευνα είναι και τα εξής:
- Το 82% των φορέων του δείγματος διαθέτει ψηφιακή συλλογή ή ασχολούνται με δραστηριότητες ψηφιοποίησης.
- Το 42% των ιδρυμάτων έχει γραπτή ψηφιακή στρατηγική.
- Ο πιο πολυπληθής τύπος αντικειμένου στις συλλογές των ιδρυμάτων είναι το κείμενο (αποτελώντας το 89% επί του συνόλου των αντικειμένων των συλλογών), όπως και τα δισδιάστατα γραφικά (2D) (αποτελώντας επίσης το 89%) και ακολουθεί το αρχειακό υλικό το οποίο αντιπροσωπεύει το 74% των αντικειμένων των συλλογών
- 58% του υλικού πολιτιστικής κληρονομιάς έχει τεκμηριωθεί σε κάποιο σύστημα διαχείρισης περιεχομένου.
- 59% του υλικού είναι born digital, δηλαδή έχει δημιουργηθεί εξαρχής σε ψηφιακή μορφή.
Όσον αφορά την προσβασιμότητα στην τεκμηρίωση του πολιτιστικού περιεχομένου, μόνο το ήμισυ (51%) των περιγραφικών μεταδεδομένων των αντικειμένων των συλλογών διατίθεται δημόσια και ανοικτά στο διαδίκτυο. Οι βιβλιοθήκες βρίσκονται στο υψηλότερο σημείο του δείκτη αυτού (76%), ενώ τα μουσεία έχουν το χαμηλότερο ποσοστό (33%).
Ενδιαφέρον έχουν και τα αποτελέσματα ανά χώρα του δείκτη διαδικτυακής προσβασιμότητας σε συλλογές πολιτιστικής κληρονομιάς, στα οποία η Ελλάδα βρίσκεται στην 14η (μεταξύ 22 χωρών) με ποσοστό περιγραφικών μεταδεδομένων που διατίθενται δημόσια στο διαδίκτυο μόνο στο 3.02%. Αυτό το ποσοστό είναι λίγο αποθαρρυντικό αν σκεφτεί κανείς την τεράστια δημόσια επένδυση σε ψηφιοποίηση και ανοικτή διάθεση που έχει γίνει με τα διάφορα προγράμματα ΕΣΠΑ.
Σχετικά με τα νέα κανάλια διανομής πολιτιστικού περιεχομένου που χρησιμοποιούν οι φορείς, αναμένεται ουσιαστική αύξηση κατά τα επόμενα δύο χρόνια στη χρήση των social media, της Wikipedia και των διεθνών και εθνικών συσσωρευτών.
Ενδιαφέρον επίσης είναι και το γεγονός ότι μόνο οι μισοί φορείς των ερωτηθέντων (45%) έχουν εφαρμόσει κάποια λύση για μακροχρόνια διατήρηση του υλικού τους βάσει διεθνών προτύπων για την ψηφιακή διατήρηση. Αυτό το γεγονός καθιστά ακόμα πιο ουσιαστική τη συμβολή του ΕΚΤ στην εφαρμογή προτύπων, όπως έγινε με την Υπηρεσία Ελέγχου Ποιότητας Περιεχομένου και Συμμόρφωσης με Προδιαγραφές Διαλειτουργικότητας (Validator) στο πλαίσιο των Προσκλήσεων 31 και 31.2 σε συνεργασία με το ΕΠ “Ψηφιακή Σύγκλιση” (ΕΣΠΑ).
Βρείτε αναλυτικά τα αποτελέσματα της έρευνας ENUMERATE στη σελίδα του Παρατηρητηρίου στη Europeana, τα raw data εδώ καθώς και τα αποτελέσματα ανά δείκτη.
Σημειώνεται ότι οι δείκτες ψηφιακής κληρονομιάς παρέχουν στατιστικά στοιχεία σχετικά με διάφορες πτυχές της ψηφιοποίησης, ψηφιακής διατήρησης και διάθεσης της ψηφιακής πολιτιστικής κληρονομιάς και κατηγοριοποιούνται σε τέσσερις βασικούς άξονες: προσφορά, ζήτηση, οικονομία και βιωσιμότητα.
December 19, 2018
Ένα μοναδικό επιστημονικό έργο, η ελληνική έκδοση της Δεκαδικής Ταξινόμησης Dewey, το οποίο κυκλοφόρησε το 2002 ως έντυπη έκδοση από το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης (ΕΚΤ), διατίθεται πλέον και ηλεκτρονικά, στον σύνδεσμο http://ereader.ekt.gr/books/lgxq/ . Η μεταφορά της έκδοσης σε ηλεκτρονικό περιβάλλον διευκολύνει τις εργασίες των επιστημόνων της πληροφόρησης προσφέροντας μια σειρά από προηγμένες λειτουργίες.
Το έργο της μετάφρασης στα ελληνικά υλοποιήθηκε από το ΕΚΤ με την υποστήριξη του Υπουργείου Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων και τη συνεργασία της τότε Ένωσης Ελλήνων Βιβλιοθηκάριων, Ένωση Ελλήνων Βιβλιοθηκονόμων και Επιστημόνων Πληροφόρησης, όπως ονομάζεται σήμερα. Η έκδοση αυτή, αίτημα πολλών ετών, ήρθε να καλύψει ανάγκες των ελληνικών βιβλιοθηκών, σε μια περίοδο που η ταξινόμηση της γνώσης ήταν άμεσο ζητούμενο και απαραίτητη προϋπόθεση για να διευκολυνθεί η πρόσβαση στον διαρκώς αυξανόμενο όγκο των πληροφοριών.
Η σημασία της ελληνικής μετάφρασης της 13ης Συνοπτικής ‘Εκδοσης Dewey είναι μεγάλη: συμβάλλει στην ενιαία εφαρμογή ενός διεθνώς αναγνωρισμένου συστήματος ταξινόμησης και στην καθιέρωση ενός κοινού ταξινομικού εργαλείου στις ελληνικές βιβλιοθήκες που τους επιτρέπει να συμβαδίζουν με διεθνείς πολιτικές τεκμηρίωσης, ενώ παράλληλα καλύπτει τις ανάγκες της βιβλιοθηκονομικής εκπαίδευσης στην Ελλάδα, η οποία μέχρι σήμερα βασιζόταν σε ξενόγλωσσα εκπαιδευτικά εργαλεία.
Το Δεκαδικό Σύστημα Ταξινόμησης Dewey είναι ένας τρόπος οργάνωσης της ανθρώπινης γνώσης και χρησιμοποιείται από πολλές βιβλιοθήκες σε όλο τον κόσμο. Πήρε το όνομά του από τον Μέλβιλ Ντιούι (Melvil Dewey,1851-1931) ο οποίος επινόησε το σύστημα το 1876 για να οργανώσει τη συλλογή βιβλίων της βιβλιοθήκης του Κολλεγίου Άμχερστ. Μαζί με το Σύστημα ταξινόμησης της Βιβλιοθήκης του Κογκρέσου είναι τα δύο επικρατέστερα συστήματα ταξινόμησης που χρησιμοποιούνται από βιβλιοθήκες διεθνώς.
Όπως αναφέρεται στον πρόλογο της έκδοσης «Από την εποχή του Αριστοτέλη η ταξινόμηση των γνώσεων αποτέλεσε μια άσκηση λογικής, μια φιλοσοφική συμβολή στην επίμονη αναζήτηση της αρχής και της αιτίας των πάντων». Και όπως ο Αριστοτέλης ταξινομεί τις έννοιες σε 10 «Κατηγορίες», έτσι και ο Dewey ταξινομεί την ανθρώπινη γνώση σε 10 μεγάλες τάξεις επιστημονικών κλάδων και γνωστικών πεδίων:
- 000 – Γενικά θέματα
- 100 – Φιλοσοφία και ψυχολογία
- 200 – Θρησκεία
- 300 – Κοινωνικές επιστήμες
- 400 – Γλώσσα
- 500 – Φυσικές επιστήμες και μαθηματικά
- 600 – Tεχνολογία (εφαρμοσμένες επιστήμες)
- 700 – Τέχνες και διασκέδαση (Καλές και διακοσμητικές τέχνες)
- 800 – Λογοτεχνία και ρητορική
- 900 – Ιστορία και γεωγραφία
Η ηλεκτρονική έκδοση της Δεκαδικής Ταξινόμησης Dewey είναι διαθέσιμη μέσω του e-reader του ΕΚΤ, το οποίο προσφέρει δυνατότητες εστίασης (zoom), αυτόματου ξεφυλλίσματος (auto-flip), αναζήτησης ενός όρου με τα αποτελέσματα της αναζήτησης να προβάλλονται ανά σελίδα εμφάνισης του όρου, προβολής σελίδων σε thumbnails, αντιγραφής κειμένου (copy text), καθώς και δυνατότητα εκτύπωσης. Όλες αυτές οι λειτουργικότητες προσφέρουν μια αναβαθμισμένη εμπειρία χρήσης της Ταξινόμησης κάνοντας την ηλεκτρονική έκδοση ένα πολυτιμότατο εργαλείο στην υπηρεσία των επιστημόνων της πληροφόρησης και της εκπαιδευτικής κοινότητας της Βιβλιοθηκονομίας. Για καλύτερη κατανόηση της χρήσης του σας προτείνουμε να δείτε και τον Πρακτικό Οδηγό για τη Δεκαδική Ταξινόμηση Dewey.
December 13, 2018
Τα τελευταία χρόνια η Ανοικτή Εκπαίδευση και το οικοσύστημα που την απαρτίζει έχει διευρυνθεί και είναι στην αναπτυξιακή ατζέντα κυβερνήσεων, υπουργείων και οργανισμών γνώσης. Βασισμένη στην αρχή ότι όλοι οι πολίτες έχουν δικαίωμα στη γνώση και ότι αυτή αποτελεί πανανθρώπινο αγαθό, η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει συμπεριλάβει την ανοικτή μάθηση στις τρέχουσες εκπαιδευτικές πολιτικές της.
Αλλά τι περιλαμβάνει ο όρος Ανοικτή Εκπαίδευση;
H Ανοικτή Εκπαίδευση βασίζεται σε Ανοικτές Εκπαιδευτικές Πρακτικές, πρακτικές δηλαδή αξιοποίησης ανοικτού ψηφιακού εκπαιδευτικού περιεχομένου. Οι διδακτικές τεχνικές βασίζονται στη χρήση Ανοικτών Εκπαιδευτικών Πόρων (ΑΕΠ), αξιοποιούν ανοικτά και συνεργατικά εργαλεία και διαμοιράζονται με όρους ανοικτότητας. Οι ΑΕΠ είναι εκπαιδευτικό υλικό που μπορεί να τροποποιηθεί και να ενισχυθεί, επειδή οι δημιουργοί του το έχουν αδειοδοτήσει ανοικτά. Οι ΑΕΠ συνήθως «ζουν» σε συνεργατικές πλατφόρμες, όπως είναι, για παράδειγμα, η πλατφόρμα ΜΗΤΙΔΑ του ΕΚΤ, στην οποία εκπαιδευτικοί παράγουν συνεργατικά εκπαιδευτικό υλικό, όπως θεματικούς χάρτες, εκπαιδευτικά σενάρια και ηλεκτρονικά μαθήματα.
Ένα άλλο συστατικό του οικοσυστήματος της Ανοικτής Εκπαίδευσης είναι τα ψηφιακά αποθετήρια Μαθησιακών Αντικειμένων (Learning Objects Repositories), πλατφόρμες που φιλοξενούν μαθησιακά αντικείμενα- μικρούς, επαναχρησιμοποιήσιμους ψηφιακούς εκπαιδευτικούς πόρους, μαζί με κατάλληλες πληροφορίες για αυτά (μεταδομένα), ώστε να διευκολύνεται η πλοήγηση, η αναζήτηση, ο εντοπισμός τους και η αξιοποίησή τους στην εκπαιδευτική διαδικασία.
Στα Αποθετήρια Μαθησιακών Αντικειμένων το είδος των μεταδεδομένων που περιγράφουν τα μαθησιακά αντικείμενα βασίζεται συνήθως στο πρότυπο Learning Object Metadata. Το πρότυπο αυτό εμπεριέχει παιδαγωγικά μεταδεδομένα, τα οποία βοηθούν τους εκπαιδευτικούς να χρησιμοποιήσουν τον πόρο. Στις υποδομές του ΕΚΤ για την εκπαίδευση έχουμε ενσωματώσει ιδιότητες του προτύπου, όπως για παράδειγμα Βαθμός Διάδρασης, Τύπος Μαθησιακού Αντικειμένου κλπ. καθώς και εξειδικευμένα πεδία για χρήση από την εγχώρια κοινότητα εκπαιδευτικών που συνάδουν με το Πρόγραμμα Σπουδών στην Ελλάδα, όπως για παράδειγμα Εκπαιδευτικό Επίπεδο, Διαθεματικές έννοιες, Ψυχοπαιδαγωγικοί Στόχοι, Συσχετιζόμενα Μαθήματα. Πεδία όπως τα παραπάνω βοηθούν τον εκπαιδευτικό να εντοπίσει εύκολα και να χρησιμοποιήσει στοχευμένα τον κάθε πόρο στην τάξη.
Σε συνεργασία με αναγνωρισμένους φορείς τυπικής και άτυπης εκπαίδευσης έχουμε παράξει μια σειρά από αποθετήρια μαθησιακών αντικειμένων και εκπαιδευτικού υλικού.
Το αποθετήριο «Ευτέρπη: Τραγούδια για εκπαιδευτική χρήση – Ψηφιακό Μουσικό Ανθολόγιο» είναι η μοναδική διαδικτυακή συλλογή τραγουδιών για εκπαιδευτική χρήση στην Ελλάδα. Οι εκπαιδευτικοί της μουσικής αγωγής μπορούν να βρουν στο αποθετήριο μια πληθώρα μαθησιακών αντικειμένων με εξειδικευμένα μουσικολογικά μεταδεδομένα.
Το αποθετήριο εκπαιδευτικού περιεχομένου για την Ακρόπολη ενσωματώνει υλικό του Τομέα Ενημέρωσης και Εκπαίδευσης της Υπηρεσίας Συντήρησης Μνημείων Ακρόπολης. Διαδραστικά παιχνίδια, βιβλία, εκπαιδευτικά έντυπα, ταινίες, εκπαιδευτικές μουσειοσκευές και φάκελοι υποστηρίζουν τη μάθηση πριν και μετά την επίσκεψη στον αρχαιολογικό χώρο και το Μουσείο Ακρόπολης.
Η συνεργασία του ΕΚΤ με το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης παρήγαγε ένα νέο αποθετήριο το οποίο φιλοξενεί την εκπαιδευτική προσφορά του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης. Το αποθετήριο φέρνει στο σήμερα τα αρχαία αντικείμενα μέσα από σύγχρονες μουσειοπαιδαγωγικές προσεγγίσεις και προσφέρει μια άλλη οπτική στο αναλυτικό πρόγραμμα σπουδών. Εκτός από σχολεία, το περιεχόμενο του αποθετηρίου περιλαμβάνει υλικό και ιδέες για εκπαιδευτικές δράσεις που απευθύνονται σε οικογένειες καθώς και ΑμεΑ και αφορούν στη μόνιμη συλλογή και τις περιοδικές εκθέσεις του μουσείου. Στο πεδίο «Μεσάζων εκπαιδευτικού περιεχομένου» φαίνεται αν το τεκμήριο μπορεί να χρησιμοποιηθεί από εκπαιδευτικούς ή και οικογένειες, ενώ τα πεδία «Επιλογή κοινού» και «Εκπαιδευτικό Επίπεδο» καταδεικνύουν τις ηλικίες στις οποίες απευθύνεται το τεκμήριο και αν ενδείκνυται για την Πρωτοβάθμια ή Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση.
Μια άλλη χρήσιμη ψηφιακή συλλογή φιλοξενεί το αποθετήριο eDulll. Εκεί, οι εκπαιδευτικοί θα βρουν εκπαιδευτικό και υποστηρικτικό υλικό που παρήχθη στο πλαίσιο των προγραμμάτων «Εκπαίδευση και Αρχική Επαγγελματική Κατάρτιση» και «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση». Τα θέματα ποικίλουν και περιλαμβάνουν τη Διαπολιτισμική Εκπαίδευση, Αξιολογήσεις Σχεδίων μαθημάτων, Εκπαίδευση Ενηλίκων, Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση, Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση κ.α. Πλοήγηση γίνεται σε διάφορους τύπους περιεχομένου για τον εντοπισμό επιμέρους κατηγοριών κάτω από τις οποίες ο εκπαιδευτικός θα βρει μια πληθώρα υλικού: σχεδόν 1000 τεκμήρια Εκπαιδευτικού Υλικού, 886 Μελέτες και 344 Βιβλία σχετικά με την Εκπαίδευση, βίντεο, διατριβές, λεξικά, κ.α. Το αποθετήριο έχει μεγάλη επισκεψιμότητα και από το εξωτερικό, γιατί προσφέρει εργαλεία τα οποία ενισχύουν την ελληνομάθεια των Ελλήνων της διασποράς, όπως για παράδειγμα η σειρά ΜΟΡΜΩ, μια τηλεοπτική παραγωγή του Εργαστηρίου Διαπολιτισμικών και Μεταναστευτικών Μελετών του Πανεπιστημίου Κρήτης, για παιδιά Ελλήνων της διασποράς ηλικίας 5-7 χρονών.
Επίσης, μέσω της υπηρεσίας eJournals του ΕΚΤ εκδίδονται 6 περιοδικά με θεματική την Εκπαίδευση:
Το περιοδικό ΑΝΟΙΚΤΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ το οποίο εκδίδεται από το Ελληνικό Δίκτυο Ανοικτής και εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης (ΕΔΑΕ). Το πρόσφατο τεύχος είναι αφιερωμένο στη διδασκαλία των Φυσικών Επιστημών με την αξιοποίηση ψηφιακών σεναρίων και περιέχει 12 ιδιαίτερα ενδιαφέροντα άρθρα με υποδειγματικά διδακτικά σενάρια για το μάθημα της Φυσικής στο Γυμνάσιο και το Λύκειο.
Το Παιδαγωγικό Τμήμα Νηπιαγωγών του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων εκδίδει την Επιστημονική Επετηρίδα του Παιδαγωγικού Τμήματος Νηπιαγωγών της Σχολής Επιστημών Αγωγής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων και περιλαμβάνει κυρίως περιεχόμενο για την εκπαίδευση στην προσχολική ηλικία, στα ελληνικά και τα αγγλικά.
Το περιοδικό Έρευνα στην Εκπαίδευση παράγεται από το Εργαστήριο Παιδαγωγικής Έρευνας και Εκπαιδευτικών Πρακτικών του Τμήματος Επιστημών της Εκπαίδευσης στην Προσχολική Ηλικία του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης. Στο Αρχείο Τευχών του θα βρείτε άρθρα με θέματα όπως διδακτική για την Πρωτοβάθμια & Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση, διδακτική για παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες, ζητήματα διαπολιτισμικής εκπαίδευσης και ανάλυση σχολικών εγχειριδίων.
Το Τμήμα Επιστημών Προσχολικής Αγωγής και Εκπαίδευσης του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης εκδίδει το περιοδικό Διάλογοι! Θεωρία και Πράξη στις Επιστήμες της Αγωγής και Εκπαίδευσης. Στο πιο πρόσφατο τεύχος του περιοδικού θα βρείτε, εκτός από βιβλιοπαρουσιάσεις, έρευνα γύρω από τη διδασκαλία της ελληνικής ως πρώτης γλώσσας στο δημοτικό σχολείο και άρθρα που καλύπτουν μια ευρεία γκάμα επίκαιρων ζητημάτων στον χώρο της εκπαίδευσης, όπως είναι η ειδική αγωγή με εστίαση στον αυτισμό, η γονική εμπλοκή, η συμμετοχική προσχολική εκπαίδευση κ.α.
Το περιοδικό Preschool & Primary Education του Παιδαγωγικού Τμήματος Προσχολικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Κρήτης αφορά στην προσχολική και πρωτοβάθμια εκπαίδευση και πραγματεύεται θέματα όπως το bullying ή η ειδική διδακτική, ενώ θεματικά τεύχη περιλαμβάνουν εργασίες ενός συγκεκριμένου συνεδρίου.
Τέλος, το περιοδικό ΕΡΕΥΝΑ ΣΤΗ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ είναι το επίσημο περιοδικό της Ένωσης των Ερευνητών της Διδακτικής των Μαθηματικών και στοχεύει στη διάχυση της επιστημονικής έρευνας στην περιοχή της Διδακτικής των Μαθηματικών.
Με τα 4 αποθετήρια εκπαιδευτικού υλικού, τη ΜΗΤΙΔΑ και τα 6 ηλεκτρονικά περιοδικά αφιερωμένα στην Εκπαίδευση προσπαθούμε να υποστηρίξουμε την εκπαιδευτική κοινότητα της χώρας να χρησιμοποιήσει τον πλούτο που συσσωρεύουμε για να εμπλουτίσει το μάθημα στην τάξη. Ταυτόχρονα, συνεισφέρουμε στην επαγγελματική κατάρτιση των εκπαιδευτικών με ψηφιακές δεξιότητες απαραίτητες για τις απαιτήσεις διδασκαλίας τον 21ο αιώνα. Ανακαλύψτε τα αποθετήρια, τα περιοδικά και άλλο πλούσιο περιεχόμενο που συγκεντρώνει το ΕΚΤ στις υποδομές του στο eContent.ekt.gr.
December 11, 2018
Η «Εργογραφία νεοελληνικής χρονογραφίας και ιστορίας (1529 – 1900)» είναι μια βιβλιογραφική βάση δεδομένων με 2.425 εγγραφές. Είναι ένα από τα παράγωγα του ομώνυμου προγράμματος που διηύθυνε ο Τριαντάφυλλος Ε. Σκλαβενίτης, πρώην Διευθυντής Ερευνών του Ινστιτούτου Ιστορικών Ερευνών. Η βάση δεδομένων, η οποία φιλοξενείται στις υποδομές του ΕΚΤ και διατίθεται ηλεκτρονικά από τον σύνδεσμο http://historiography.ekt.gr/, περιγράφει αυτοτελή δημοσιεύματα στη νεοελληνική γλώσσα με χρονογραφικό ή ιστορικό περιεχόμενο, πρωτότυπα έργα, ερανίσματα ή μεταφράσεις. Στην περίπτωση των μεταφράσεων αναφέρεται και το ξενόγλωσσο πρωτότυπο.
Το αντικείμενο «Ιστορία της ιστοριογραφίας» έχει μεγάλο ενδιαφέρον για τις νεοελληνικές σπουδές και το πρόγραμμα «Νεοελληνική Χρονογραφία και Ιστοριογραφία (15ος – 20ος αι.)» στόχευε, μεταξύ άλλων, στην καταγραφή των έργων της νεοελληνικής χρονογραφίας και ιστοριογραφίας σε έντυπη και σε χειρόγραφη μορφή, από τον 16ο αιώνα ως το 1900. Το πρόγραμμα ερεύνησε ζητήματα όπως, για παράδειγμα, το πέρασμα από τη χειρόγραφη χρονογραφία στις έντυπες επιτομές της (μέσα 17ου αι.) και στον εκσυγχρονισμό της (β΄ μισό 18ου αι.), τη γένεση της ιστορικής συνείδησης του ελληνισμού και το πέρασμα από την θρησκευτική χρονογραφία στην κοσμική και παγκόσμια ιστοριογραφία στα χρόνια του Διαφωτισμού (1750-1832) και άλλα σημαντικά θέματα για τη νεότερη ιστορία.
Η βάση «Εργογραφία νεοελληνικής χρονογραφίας και ιστορίας (1529 – 1900)» έρχεται να προστεθεί στον σημαντικό όγκο περιεχομένου για ιστορικούς που διαθέτει το ΕΚΤ στις υποδομές του. Περιοδικά όπως ο Μνήμων και το Historical Review εξετάζουν θέματα νεοελληνικής ιστορίας, ενώ γενικότερα με την ιστοριογραφία ασχολείται το περιοδικό Historein. Τις σχέσεις του Mεσαιωνικού και Nέου Eλληνισμού με τη Δύση ερευνά το περιοδικό Ἑῷα καὶ Ἑσπέρια και o Ερανιστής, ενώ στην επιστημονική μελέτη του μικρασιατικού ελληνισμού σε όλες τις φάσεις της ιστορίας του και σε όλες τις πτυχές του πολιτισμού του είναι αφιερωμένη η περιοδική επιστημονική έκδοση του Κέντρου Μικρασιατικών Σπουδών. Τέλος, σημαντικό είναι και το μακροβιότερο περιοδικό για την ιστορία & αρχαιολογία του Βόρειου Ελληνικού χώρου, Μακεδονίας και Θράκης, το περιοδικό Μακεδονικά της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών, το οποίο εκδίδεται από το 1940. Τα παραπάνω περιοδικά ανοικτής πρόσβασης διατίθενται ηλεκτρονικά μέσω της Υπηρεσίας ePublishing του ΕΚΤ.
Το Κέντρο Μικρασιατικών Σπουδών διαθέτει πλέον ανοικτά και τον κατάλογό του, μέσω της Υπηρεσίας openABEKT, στο σύνδεσμο https://kms.openabekt.gr/ με πάνω από 12.000 εγγραφές, ενώ ο Κατάλογος της Βιβλιοθήκης της Εταιρείας Μελέτης Νέου Ελληνισμού, η οποία εκδίδει και το Περιοδικό Μνήμων, διατίθεται στο σύνδεσμο https://mnimon.openabekt.gr/ με 2790 εγγραφές. Η Βιβλιοθήκη της Εταιρείας Ηπειρωτικών Μελετών η οποία συλλέγει ιστορικό περιεχόμενο σχετικά με τον Ηπειρωτικό χώρο διαθέτει κι αυτή τον κατάλογό της ανοικτά, μέσω του openABEKT, στο σύνδεσμο https://ehm.openabekt.gr/. Αξίζει να ρίξετε μια ματιά και στη Βιβλιοθήκη της Βουλής των Ελλήνων, όπου με όρο αναζήτησης «Ιστορία» εντοπίζονται 17.651 εγγραφές στις οποίες μπορείτε να πλοηγηθείτε χρησιμοποιώντας τα φίλτρα στα αριστερά και να ανακαλύψετε Θέματα, Δημιουργούς, Εκδότες καθώς και προσδοκώμενο Κοινό.
Μπορείτε επίσης να αναζητήσετε τον όρο «ιστοριογραφία» στο openarchives.gr, την πύλη αναζήτησης επιστημονικού περιεχομένου του ΕΚΤ, για να εντοπίσετε σχετικές διδακτορικές διατριβές, περιεχόμενο από ψηφιακές βιβλιοθήκες πανεπιστημίων και ερευνητικών κέντρων. Ένα καλό εργαλείο για να βρείτε περιοδικά ιστορικού περιεχομένου που εκδίδονται στην Ελλάδα είναι και το Ευρετήριο Ανθρωπιστικών & Κοινωνικών Επιστημών του ΕΚΤ, http://grissh.gr/. Επιλέγοντας Ιστορία & Αρχαιολογία στην αρχική σελίδα θα βρείτε 12 τίτλους περιοδικών αν επιλέξετε “serials” στα φίλτρα αναζήτησης ή 11.217 άρθρα χωρίς το φίλτρο.
Image Credit: “Historic Lakeview Cemetery, Patchogue, NY.” by Helen Melissakis is licensed under CC BY 2.0
December 4, 2018
