Tag: Creative Commons
Οι ανοικτές άδειες χρήσης Creative Commons κερδίζουν συνεχώς έδαφος, όπως αναδείχθηκε με την πρόσφατη έκδοση The State of the Commons. Περισσότερα από 882 εκατ. αντικείμενα σήμερα φέρουν μία ανοικτή άδεια χρήσης ενώ το 2006 ήταν μόλις 50 εκατ. αντικείμενα.
Και οι 6 άδειες Creative Commons φέρουν την υποχρέωση της αναφοράς στο δημιουργό, δεν είναι όμως προφανές το πώς γίνεται η αναφορά στο δημιουργό. Παρακάτω παραθέτουμε ορισμένα παραδείγματα για τη σωστή αναφορά στο δημιουργό με τη χρήση αδειών Creative Commons σε κείμενα, αρχεία ήχου, αρχεία εικόνας και βίντεο.
Μία κοινή πρακτική που συστήνεται από τα Creative Commons είναι η αναφορά να περιλαμβάνει τα εξής στοιχεία:
- Τίτλο: ο τίτλος του έργου, όπως δόθηκε από το δημιουργό. Αν απουσιάζει, δε χρειάζεται να μπει κάποιος άλλος τίτλος
- Δημιουργό: το όνομα του δημιουργού του έργου, ή του αδειοδότη, της οντότητας, δηλαδή, που έχει τα πνευματικά δικαιώματα και που έχει δημοσιεύσει το έργο (π.χ. κάποια εταιρία) ή ένα ψευδώνυμο με το οποίο έχει αυτό δημοσιευθεί
- Πηγή: συνήθως στο διαδίκτυο είναι η ιστοσελίδα ή ο μοναδικός προσδιοριστής με τον οποίο δημοσιεύεται το έργο
- Άδεια χρήσης: η επιλογή της άδειας Creative Commons με την οποία δημοσιεύεται το έργο, με υπερσύνδεσμο στον πηγαίο κώδικα της συγκεκριμένης άδειας. Η αναφορά της άδειας ως λινκ (π.χ. http://creativecommons.org/licenses/by/4.0/) και όχι ως απλό κείμενο επιτρέπει στους χρήστες να μεταβούν εύκολα στους όρους με τους οποίους είναι διαθέσιμο το έργο και βοηθά στον εντοπισμό του έργου από τις μηχανές αναζήτησης. Αν ο αδειοδότης περιλαμβάνει κάποιες περισσότερες πληροφορίες αναφορικά με την αδειοδότηση, αυτές πρέπει επίσης να συμπεριληφθούν στην αναφορά.
Παράδειγμα καλής πρακτικής αναφορά σε ένα έργο το οποίο διατίθεται με μία άδεια Creative Commons – Αναφορά στο Δημιουργό:
“Creative Commons 10th Birthday Celebration San Francisco“, by tvol, CC BY 2.0
Αποδεκτή αναφορά:
Photo by tvol / CC BY
Λανθασμένη χρήση αναφοράς:
Photo: Creative Commons
Στην περίπτωση αυτή λείπουν όλα τα απαραίτητα στοιχεία και η δήλωση δε σημαίνει τίποτα.
Το εξής εργαλείο δημιουργεί αυτόματα για εσάς την αναφορά για ένα αντικείμενο.
Στην περίπτωση που έχει γίνει μικρή τροποποίηση στο αντικείμενο είναι καλό αυτό να αναφέρεται. Παράδειγμα:
“Creative Commons 10th Birthday Celebration San Francisco” by tvol, used under CC BY / Desaturated from original
Δημιουργία παράγωγου έργου:
“90fied”, is a derivative of “Creative Commons 10th Birthday Celebration San Francisco” by tvol, used under CC BY. “90fied” is licensed under CC BY by [Your name here].
Αναφορά κατάλληλη προς το μέσο της δημοσίευσης
Όπως αναφέρεται και στο κείμενο των αδειών Creative Commons, η Αναφορά γίνεται με τρόπο που αρμόζει στο εκάστοτε μέσο δημοσίευσης.
Για μέσα όπως βίντεο, αρχεία ήχου και εικόνων που αναπαράγονται εκτός διαδικτύου, μπορούν να γίνουν τα εξής:
1. Δημοσίευση μίας ιστοσελίδας με πληροφορίες αναφοράς. Π.χ. σε μία ιστοσελίδα στην οποία δημοσιεύεται ένα αρχείο ήχου, παρουσιάστε τη λίστα με τα credits, τις πηγές και τις αναφορές τους, όπως παραπάνω. Αυτό επιτρέπει και στο δικό σας αρχείο, και στα αρχεία που κάνετε αναφορά να εντοπίζονται από μηχανές αναζήτησης.
Παράδειγμα:
Σε αυτό το βίντεο ακούγεται το τραγούδι “Desaprendere (Treatment)” από τους fourstones, διαθέσιμο με μία άδεια Creative Commons Αναφορά-Μη Εμπορική Χρήση.
2. Αναφέροντας τα στοιχεία αναφοράς μέσα στο ίδιο το μέσο. Π.χ. μέσα στο ίδιο το βίντεο μπορεί στο τέλος να μπει η λίστα με το αρχειακό υλικό, τις φωτογραφίες, τη μουσική, κλπ που χρησιμοποιήθηκαν. Σε ένα αρχείο ήχου μπορεί να είναι ηχογραφημένα τα στοιχεία αναφοράς.
Πηγές:
https://wiki.creativecommons.org/Best_practices_for_attribution
December 12, 2014
Τρεις μεγάλοι οργανισμοί οι οποίοι προωθούν την Ανοικτή Πρόσβαση διατύπωσαν σε κοινή δήλωσή τους τις συστάσεις τους σχετικά με την πιλοτική δράση που προωθεί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τα ερευνητικά δεδομένα που θα παράγονται στο πλαίσιο του νέου χρηματοδοτικού προγράμματος για την έρευνα και την καινοτομία, Horizon 2020.
Τα έργα τα οποία χρηματοδοτούνται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Έρευνας (ERC) παράγουν πληθώρα ερευνητικών δεδομένων (π.χ. από πειράματα, προσομοιώσεις και ερωτηματολόγια). Πρόκειται, κατά κανόνα, για μικρές συλλογές δεδομένων (datasets) τα οποία βρίσκονται διασκορπισμένα σε αποθετήρια και σκληρούς δίσκους σε όλη την Ευρώπη.
Για την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το πιλοτικό πρόγραμμα στόχο έχει να ενισχύσει μία κουλτούρα συμμετοχής μεταξύ ερευνητών και να διευκολύνει την επανάχρηση της πληροφορίας και την επιστήμη που βασίζεται σε δεδομένα, με την καταγραφή, ανακάλυψη, πρόσβαση και επανάχρηση των ερευνητικών δεδομένων, και τη διασύνδεσή τους με τις υπάρχουσες διεθνείς πρωτοβουλίες.
Οι τρεις φορείς αναγνωρίζουν τη σημασία της πιλοτικής δράσης για τη συνολική ενίσχυση του οικοσυστήματος των ερευνητικών δεδομένων, και προβαίνουν στις εξής συστάσεις:
#1 Τί
Η πιλοτική δράση καλύπτει όλα τα ερευνητικά δεδομένα και συναφή μεταδεδομένα τα οποία προκύπτουν από έργα χρηματοδοτούμενα από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Για την ενίσχυση της ανακάλυψης και τον έλεγχο των αποτελεσμάτων της έρευνας, κατάλληλα μεταδεδομένα πρέπει να συνοδεύουν όλες τις συλλογές δεδομένων, ανεξάρτητα από το εάν μια συλλογή δεδομένων θα γίνει διαθέσιμη με Ανοικτή Πρόσβαση. Τα αποθετήρια δεδομένων μπορούν να υποστηρίζουν την αποθήκευση παραδοτέων και αναφορών σχετικών με ένα έργο, συμπληρωματικά προς τα ερευνητικά δεδομένα.
#2 Πού
Όλα τα ερευνητικά δεδομένα πρέπει να καταγράφονται σε μητρώα και να κατατίθενται τουλάχιστον σε ένα αποθετήριο. Το αποθετήριο πρέπει:
– να παρέχει δημόσια πρόσβαση στα ερευνητικά δεδομένα, κατόπιν εγγραφής εάν κρίνεται απαραίτητο
– να διευκολύνει την αναφορά σε δεδομένα μέσα από μόνιμους προσδιοριστές (π.χ. DOI, ARK, PURL)
– να διασυνδέει τα ερευνητικά δεδομένα με τις σχετικές δημοσιεύσεις (π.χ. περιοδικά, αναφορές, κείμενα εργασίας)
– να υποστηρίζει την αναγνώριση του χρηματοδοτικού πλαισίου της έρευνας μέσα από κατάλληλα μεταδεδομένα
– να προσφέρει τη δυνατότητα διασύνδεσης με αρχεία λογισμικού
– να προσφέρει τα μεταδεδομένα με τεχνικά και νομικά ανοικτό τρόπο και με τη χρήση ευρέως χρησιμοποιούμενων προτύπων μεταδεδομένων και οδηγιών διαλειτουργικότητας, ώστε να καθιστά δυνατή την επανάχρησή τους από ευρωπαϊκούς και διεθνείς φορείς και τρίτες υπηρεσίες.
#3 Πότε
Τα ερευνητικά δεδομένα που σχετίζονται με ερευνητικές δημοσιεύσεις πρέπει να καθίστανται διαθέσιμα στους ελεγκτές κατά τη διάρκεια του ελέγχου. Παράλληλα με τη δημοσίευση κάποιας έρευνας, τα σχετικά ερευνητικά δεδομένα πρέπει να καθίστανται διαθέσιμα μέσα από ένα αποθετήριο ανοικτής πρόσβασης.
#4 Πώς
Συστήνεται η χρήση κατάλληλων ανοικτών αδειών για τα ανοικτά δεδομένα όπως (Creative Commons CC0, Open Data Commons Open Database License).
#5 Ποιός
Η ευθύνη για την κατάθεση των ερευνητικών δεδομένων που προκύπτουν από ένα έργο ανήκει στον συντονιστή του έργου.
#6 Υποστηρικτικές δράσεις
Είναι απαραίτητη μία πανευρωπαϊκή καμπάνια προώθησης των οφελών που προκύπτουν από το διαμοιρασμό των δεδομένων και της επανάχρησής τους σε ερευνητές, χρηματοδότες, πανεπιστήμια, βιβλιοθηκονόμους, και υποστηρικτικό τεχνικό προσωπικό.
Ο πιλότος πρέπει, επίσης, να προσδιορίσει τις δεξιότητες, τη γνώση και τις ανάγκες σε εκπαίδευση που χρειάζεται από όλους τους εταίρους στον κύκλο ζωής των δεδομένων.
Αναλυτικά η κοινή δήλωση των τριών οργανισμών: http://bit.ly/15BIJhu
July 22, 2013
Νομοσχέδιο που αποσκοπεί στη διεύρυνση της πρόσβασης στα αποτελέσματα της δημόσιας χρηματοδοτούμενης έρευνας και στην ενίσχυση της διαφάνειας στην ερευνητική διαδικασία κατέθεσαν πρόσφατα εκπρόσωποι του Κογκρέσου στην Ουάσιγκτον.
Το νέο νομοσχέδιο που εισήγαγαν οι γερουσιαστές του αμερικάνικου κογκρέσου, Mike Doyle, Kevin Yoder και Zoe Lofgren, επιδιώκει να διασφαλίσει τη δίκαια πρόσβαση στην Έρευνα και Τεχνολογική Kαινοτομία (Fair Access to Science and Technology Research Act -FASTR) και προτρέπει τους δημοσίους-ομοσπονδιακούς φορείς να δημοσιοποιούν τα αποτελέσματα της έρευνας που χρηματοδοτούν. Πιο συγκεκριμένα, οι προτεινόμενες νομοθετικές ρυθμίσεις θα απαιτούν από τους φορείς που δαπανούν περισσότερα από 100 εκατ. δολάρια τον χρόνο για τη χρηματοδότηση της έρευνας (φορείς που είτε ανήκουν ολοκληρωτικά στο δημόσιο τομέα των ΗΠΑ ή κατά ένα μέρος), να προχωρήσουν στις απαιτούμενες ενέργειες ώστε:
– να παρέχουν στο κοινό διαδικτυακή πρόσβαση στα προσχέδια των επιστημονικών δημοσιεύσεων που προκύπτουν από την ερευνητική δραστηριότητα που χρηματοδοτούν
– να υποχρεώνουν τους ερευνητές για την κατάθεση ενός ηλεκτρονικού αντιγράφου από το προσχέδιο του άρθρου που έχει γίνει δεκτό για δημοσίευση από επιστημονικά περιοδικά και να διασφαλίζουν ότι το προσχέδιο αυτό θα είναι διαθέσιμο διαδικτυακά και χωρίς κόστος, όχι αργότερα από 6 μήνες μετά τη δημοσίευση της εργασίας σε επιστημονικό περιοδικό
– να εξασφαλίζουν τη μακροχρόνια διατήρηση των επιστημονικών δημοσιεύσεων σε δυσλειτουργικά και σταθερά ψηφιακά περιβάλλοντα, δηλαδή υποδομές αποθετηρίων (είτε αποθετήριο που ανήκει στον ίδιο τον φορέα χρηματοδότησης ή οποιοδήποτε άλλο αποθετήριο ανοικτής πρόσβασης)
– να εξετάσουν τις επιλογές για δημοσίευση με ανοικτές άδειες χρήσης (π.χ. Creative Commons) και το βαθμό που αυτό θα προωθούσε την παραγωγική χρήση και αξιοποίηση της έρευνας που παράγεται από δημόσια χρηματοδότηση.
“Αυτό το νομοσχέδιο θα προσφέρει στους πολίτες των ΗΠΑ διευρυμένη πρόσβαση σε σημαντικά αποτελέσματα της επιστημονικής έρευνας για τα οποία έχουν ήδη πληρώσει , αποδεσμεύοντας την έρευνα που έχει χρηματοδοτηθεί από τα διάφορα Υπουργεία, όπως της Γεωργίας, του Εμπορίου, της Άμυνας και της Παιδείας, Ενέργειας της Υγείας κ.ά.” δηλώνει ο γερουσιαστής Doyle. “Αναμένεται να αποφέρει σημαντικά πλεονεκτήματα για την έρευνα, καθώς θα επιταχύνει την καινοτομία, θα προωθήσει την διαφάνεια, την αξιοπιστία και τη συνεργασία μέσα στην επιστημονική κοινότητα” συμπληρώνει ο γερουσιαστής Kevin Υoder.
Την κίνηση αυτή καλωσόρισαν μέλη της ακαδημαϊκής κοινότητας και οργανισμών, όπως ο Heather Joseph, γενικός διευθυντής του SPARC (Scholarly Publishing Academic Research Coalition), ο οποίος δηλώνει ότι “το FASTR αντιπροσωπεύει ένα τεράστιο βήμα στο να διασφαλιστεί ότι η κρίσιμη ερευνητική πληροφορία που υπάρχει σε αυτές τις δημοσιεύσεις είναι ανοικτά προσβάσιμη από το κοινό. Ενέχει επίσης την προοπτική να επαναστατικοποιήσει ολοκληρωτικά την ερευνητική διαδικασία “.
Το νομοσχέδιο “χτίζει” πάνω στην επιτυχία της πρώτης οδηγίας για δημόσια πρόσβαση στα αποτελέσματα της έρευνας που αφορά τον τομέα της Υγείας στις ΗΠΑ και την έρευνα που χρηματοδοτούν τα Εθνικά Ινστιτούτα (NIH). Από το 2008 που εφαρμόζεται η οδηγία, εκτιμάται ότι περίπου 80.000 επιστημονικά άρθρα δημοσιεύονται κάθε χρόνο από χορηγίες των NIH.
Η πράξη Fair Access to Science and Technology Research Act (FARST) αντικατοπτρίζει το αυξημένο ενδιαφέρον του Λευκού Οίκου για τις πολιτικές ανοικτής πρόσβασης στη δημόσια πληροφορία. Σε αυτή την κατεύθυνση, εξετάζει μηχανισμούς που θα αξιοποιήσουν τις ομοσπονδιακές επενδύσεις στην επιστημονική έρευνα και θα αυξήσουν την πρόσβαση στην πληροφορία, με στόχο τηv προώθηση της επιστημονικής και τεχνολογικής καινοτομίας και ανταγωνιστικότητας.
Πατήστε εδώ για να διαβάσετε το κείμενο της νομοθετικής Πράξης. Eπίσης, ο οργανισμός SPARC έχει απευθύνει κάλεσμα για την υποστήριξη της Πράξης με στόχο τη διευρυμμένη πρόσβαση στα ερευνητικά αποτελέσματα. Περισσότερες πληροφορίες για το κάλεσμα μπορείτε να βρείτε στη διεύθυνση: http://www.arl.org/sparc/media/support-expanded-access-to-research-results—endo.shtml
February 20, 2013
Άλλη μια ουσιαστική κίνηση προς την ανάπτυξη ανοικτού ψηφιακού περιεχομένου στην Ελλάδα, σημειώθηκε με την υπογραφή Προγραμματικής Συμφωνίας Συνεργασίας μεταξύ της ελληνικής ΕΕΛ/ΛΑΚ (Εταιρεία Ελεύθερου Λογισμικού / Λογισμικού Ανοικτού Κώδικα) και του μη κερδοσκοπικού διεθνή οργανισμού Creative Commons.
Η ΕΕΛ/ΛΑΚ είναι γνωστό ότι δραστηριοποιείται στον χώρο του κινήματος για το ανοικτό λογισμικό από το 2008 και φιλοδοξεί να αποτελέσει ένα ελληνικό κέντρο πληροφόρησης και διαλόγου πάνω σε θέματα που αφορούν το ελεύθερο λογισμικό και τα οφέλη χρήσης του. Σε αυτή την προσπάθεια, η εταιρεία έχει αναλάβει την προώθηση των άδειων Creative Commons, όχι μόνο στον ελληνικό χώρο αλλά και στην Κύπρο.
Οι άδειες χρήσης Creative Commons που εκδίδονται κατά κύριο λόγο από τον παγκόσμιο οργανισμό Creative Commons, και επιτρέπουν στους δημιουργούς να διαθέτουν ψηφιακά το έργο τους στο ευρύ κοινό, κατά τρόπο που να επιτρέπει το νόμιμο διαμοιρασμό, αναπαραγωγή και περαιτέρω χρήση του περιεχομένου, έχουν μεταφερθεί στο ελληνικό δίκαιο (καθώς και στην νομοθεσία περίπου 70 κρατών) ήδη από το 2007. Στην Ελλάδα η χρήση των αδειών Creative Commons διευρύνεται ολοένα, και αποτελεί ένα πολύτιμο εργαλείο στα χέρια τόσο των δημιουργών όσο και των χρηστών περιεχομένου, που αποσκοπεί στην διάδοση της πληροφορίας, την αύξηση της δημιουργικότητας αλλά και την επιτέλεση της αποστολής της δημόσιας διοίκησης.
Στην Ελλάδα, οι πιο ανοικτές άδειες Creative Commons, δηλαδή αυτές που έχουν ως μοναδικό όρο χρήσης την αναφορά στην πηγή, είναι αυτές που χρησιμοποιούνται για τη διάθεση όλων των αποφάσεων των Δημοσίων αρχών που αναρτώνται στο διαδίκτυο στο πλαίσιο του προγράμματος Δι@υγεια. Επίσης, με τις ίδιες άδειες διατίθενται οι πληροφορίες στους δικτυακούς τόπους του Γραφείου του Πρωθυπουργού, του Γραφείου του Αντιπροέδρου, του OpenGov.gr και του geodata.gov.gr. Τέλος, οι άδειες Creative Commons ενθαρρύνονται σε όλα τα έργα που χρηματοδοτούνται από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα “Ψηφιακή Σύγκλιση”.
Αναλυτικές πληροφορίες για τις άδειες Creative Commons στο ελληνικό περιβάλλον μπορεί κανείς να βρει στο δικτυακό τόπο http://www.creativecommons.gr/, όπου υπάρχουν διαθέσιμες όλες οι πληροφορίες για τις άδειες Creative Commons, μεταφρασμένες στα ελληνικά προς διευκόλυνση των δημιουργών για την επιλογή της κατάλληλης γι’ αυτούς άδειας.
July 18, 2011
Οι ανοικτές άδειες χρήσης Creative Commons κερδίζουν συνεχώς έδαφος, όπως αναδείχθηκε με την πρόσφατη έκδοση The State of the Commons. Περισσότερα από 882 εκατ. αντικείμενα σήμερα φέρουν μία ανοικτή άδεια χρήσης ενώ το 2006 ήταν μόλις 50 εκατ. αντικείμενα.
