Tag: Ανοικτή Επιστήμη

Στο Trinity College του Δουβλίνου έλαβε χώρα το ετήσιο συνέδριο της Ένωσης Ευρωπαϊκών Βιβλιοθηκών LIBER

liber

Την τελευταία εβδομάδα του Ιουνίου ένα ασυνήθιστα ηλιόλουστο Δουβλίνο υποδέχτηκε την κοινότητα του LIBER, στο ιστορικό Trinity College, στο πλαίσιο του 48ου ετήσιου Συνεδρίου του. Όπως προλόγισε η Υπουργός Πολιτισμού της Ιρλανδίας Josepha Madigan, «Το Δουβλίνο είναι μια πόλη λογοτεχνίας αναγνωρισμένη από την UNESCO και μια πραγματική ‘πόλη των βιβλιοθηκών’. Ως Βιβλιοθήκη Διαφωτισμού που διερευνά νέα σύνορα της γνώσης από τον 18ο αιώνα, αποτελεί τo κατάλληλο μέρος για το συνέδριο το οποίο επικεντρώνεται στις ‘Ερευνητικές Βιβλιοθήκες για την Κοινωνία’».

Εδώ και σχεδόν 50 χρόνια, η  Ένωση Ευρωπαϊκών Βιβλιοθηκών Έρευνας (Ligue des Bibliothèques Européennes de Recherche – LIBER) συσπειρώνει την κοινότητα των ευρωπαϊκών ακαδημαϊκών βιβλιοθηκών. Περίπου 450 εθνικές, πανεπιστημιακές και ερευνητικές βιβλιοθήκες αποτελούν μέλη του LIBER και το ευρύτερο δίκτυο περιλαμβάνει εταιρικές σχέσεις με άλλους οργανισμούς στην Ευρώπη και πέρα από αυτήν.

Η σημασία της Ανοικτής Επιστήμης για το μέλλον των πανεπιστημίων και της κοινωνίας υπογραμμίστηκε κατά την έναρξη του Συνεδρίου. Βιβλιοθηκονόμοι, επιστημονικοί υπεύθυνοι, διευθυντές και αρχειονόμοι από όλη την Ευρώπη, αλλά και τις ΗΠΑ, τον Καναδά και άλλες χώρες συμμετείχαν στο συνέδριο και το ΕΚΤ, μέλος του LIBER, δε μπορούσε να λείπει από μια τόσο σημαντική συνάντηση. Πήγαμε, λοιπόν, και παρακολουθήσαμε συναδέλφους από όλο τον κόσμο να παρουσιάζουν καλές πρακτικές, να ανταλλάσσουν απόψεις και τεχνογνωσία και να προβληματίζονται για την πιο ουσιαστική εμπλοκή της επιστήμης με την κοινωνία και τους πολίτες.

Σε όλο τον κόσμο βλέπουμε έναν μετασχηματισμό της επιστήμης σε Ανοικτή Επιστήμη, η οποία δεν είναι πλέον προνόμιο και δικαιωματικό αγαθό μόνο για τους επιστήμονες, αλλά ένα πεδίο κοινωνικής συμμετοχής, όπου οι πολίτες και οι κοινότητες μπορούν να συνδιαμορφώνουν τις προτεραιότητες της έρευνας, να παίζουν άλλοτε περισσότερο και άλλοτε λιγότερο ενεργό ρόλο και να αποκομίζουν τα οφέλη που απορρέουν από αυτήν. Οι αλλαγές στην κουλτούρα της επιστήμης αφορούν άμεσα τα πανεπιστήμια και τις ερευνητικές βιβλιοθήκες που συμμετέχουν στη δημιουργία, διάσωση και διάδοση της έρευνας. Κατά τη διάρκεια του συνεδρίου συζητήθηκε κυρίως από την κοινότητα του LIBER ο οδικός χάρτης για τις αλλαγές αυτές.

Η Κοσμήτορας επί θεμάτων έρευνας Dr. Linda Doyle στην κύρια ομιλία του συνεδρίου με τίτλο “Έρευνα για την κοινωνία – ο νέος κόσμος της δημόσιας δέσμευσης, της επιστήμης των πολιτών, της κοινοτικής και κοινωνικής συμμετοχής ” εξέτασε τη σημασία της έρευνας για την κοινωνία, αναφέρθηκε στις «αόρατες δυνάμεις»,  ψηφιακές, τεχνολογικές και συμπεριφορικές αλλαγές οι οποίες διαμορφώνουν την καθημερινότητά μας, για να καταδείξει πόσο σημαντικό είναι να γίνονται κατανοητές και έπειτα να καθοδηγούνται στην πιο ωφέλιμη κατεύθυνση για τον κόσμο μας. Περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων το Διαδίκτυο των πραγμάτων, την τεχνητή νοημοσύνη και τις νέες μορφές κρυπτο-νομισμάτων.

Εκτός από τις εξαιρετικές παρουσιάσεις, τα πόστερ, την εκθεσιακή δραστηριότητα των παρόχων υπηρεσιών σε βιβλιοθήκες και τα εργαστήρια, διοργανώθηκαν και ωραίες κοινωνικές εκδηλώσεις, όπως η ξενάγηση στο διάσημο Long Room της Βιβλιοθήκης του Trinity College, η οποία έχει μια ιστορία 307 ετών και η ξενάγηση στην έκθεση «Book of Kells», του σημαντικότερου ιστορικού αντικειμένου της Ιρλανδίας, το οποίο είναι εγγεγραμμένο στο παγκόσμιο μητρώο μνημείων της UNESCO. Στην κεντρική δεξίωση του συνεδρίου είχαμε την τιμή να ακούσουμε την Mary Robinson, μια εμβληματική μορφή στην Ιρλανδία, η οποία διετέλεσε η πρώτη γυναίκα πρόεδρος της χώρας και η πρώτη γυναίκα πρύτανης του Trinity College, να μιλάει με πάθος για τον κλιματικό ακτιβισμό και τη σχέση του με την επιστήμη και την κοινωνία.

July 15, 2019

Νέα έκθεση του OPERAS-D για τις εκδόσεις Ανοικτής Πρόσβασης

open_access_operas

Η ελεύθερη πρόσβαση σε επιστημονικές δημοσιεύσεις και δεδομένα συμβάλλει καθοριστικά στην επιστημονική επικοινωνία και αποτελεί βασικό προσανατολισμό των ευρωπαϊκών πολιτικών για την έρευνα. Με στόχο την ενίσχυση της προσπάθειας αυτής, το ευρωπαϊκό έργο OPERAS –D (Design) στο οποίο το ΕΚΤ συμμετέχει ως βασικός εταίρος- επιδιώκει την ανάπτυξη, σε επιχειρησιακό και τεχνικό επίπεδο, μιας ευρωπαϊκής υποδομής, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στις Κοινωνικές και Ανθρωπιστικές Επιστήμες (ΑΚΕ).

Σημαντικό βήμα στην ανάπτυξη της ευρωπαϊκής υποδομής αποτελεί η μελέτη της υφιστάμενης κατάστασης, των ευρωπαϊκών και διεθνών εξελίξεων στο πεδίο της επιστημονικής επικοινωνίας και των κυριότερων προκλήσεων στη διαδικασία μετάβασης στο παράδειγμα της Ανοικτής Πρόσβασης. Τα παραπάνω αναλύονται στην έκθεση που δημοσίευσε το OPERAS-D, το συντονισμό της οποίας είχε το ΕΚΤ. Η έκθεση περιγράφει το τοπίο των ακαδημαϊκών εκδόσεων στις ΑΚΕ, αναδεικνύει εκδοτικά μοντέλα ανοικτής πρόσβασης στην Ευρώπη και εκτός με έμφαση στην επιχειρησιακή τους διάσταση, στους συμμετέχοντες και στην ανάδειξη καλών πρακτικών.

Η ανάλυση επιβεβαίωσε τον πολυκερματισμό και την ποικιλομορφία των πρωτοβουλιών, καθώς περιλαμβάνουν από πανεπιστημιακές εκδόσεις μέχρι μικρότερες εκδοτικές προσπάθειες που προσφέρουν διαφορετικές υπηρεσίες και βασίζονται σε διαφορετικές πηγές χρηματοδότησης. Στο τομέα των ΑΚΕ ειδικότερα, η απουσία συντονισμού και κοινών προτύπων δημιουργούν πρόσθετα εμπόδια στην μετάβαση των ΑΚΕ στην Ανοικτή Επιστήμη, παρά την ύπαρξη σημαντικών και καινοτόμων πρωτοβουλιών. Παράλληλα, οι πρόσφατες ευρωπαϊκές πρωτοβουλίες όπως το Ευρωπαϊκό Νέφος για την Ανοικτή Επιστήμη και η Ευρωπαϊκή Πλατφόρμα Ανοικτής Πρόσβασης μπορούν να αποτελέσουν ένα πρώτο βήμα για την ανάπτυξη μιας ευρωπαϊκής υποδομής για τη διάχυση των ερευνητικών αποτελεσμάτων.

Στο πλαίσιο αυτό, το δίκτυο OPERAS  (open access in the European research area through scholarly communication)–μέλη του οποίου υλοποιούν το έργο OPERAS-D- αναπτύσσει λύσεις για ζητήματα διασυνδεσιμότητας και διαλειτουργικότητας των υφιστάμενων υποδομών. Παράλληλα, εφαρμόζει νέες προσεγγίσεις και εργαλεία μέτρησης του αντίκτυπου και αξιολόγησης των ερευνητικών αποτελεσμάτων που διατίθενται με ανοικτή πρόσβαση, εισάγοντας τις ΑΚΕ στο νέο οικοσύστημα των ψηφιακών ερευνητικών υποδομών που θα συμπεριληφθούν στο Ευρωπαϊκό Νέφος Ανοικτής Επιστήμης.

Δείτε περισσότερα για το δίκτυο OPERAS εδώ: http://operas.hypotheses.org/

August 29, 2017

Η σημασία της καλλιέργειας δεξιοτήτων για την υιοθέτηση και εφαρμογή της Ανοικτής Επιστήμης από τους ερευνητές

hirmeos

Αναγνωρίζοντας τη σημασία της εκπαίδευσης και των δεξιοτήτων στην υιοθέτηση της Ανοικτής Επιστήμης από τους ερευνητές, η Ομάδα Εργασίας για την εκπαίδευση και τις δεξιότητες στην Ανοικτή Επιστήμη επεξεργάστηκε σειρά συστάσεων προκειμένου να διασφαλίσει ότι οι ερευνητές διαθέτουν τις απαραίτητες δεξιότητες για την υιοθέτηση και εφαρμογή της Ανοικτής Επιστήμης, οι οποίες αποτυπώνονται σε σχετική έκθεση που δημοσιεύθηκε πρόσφατα. Οι συστάσεις απευθύνονται σε διαμορφωτές πολιτικής σε εθνικό, περιφερειακό και ευρωπαϊκό επίπεδο, καθώς και σε χρηματοδότες και φορείς έρευνας, αλλά και στους ίδιους τους ερευνητές. Η έκθεση υιοθετεί μια ευρύτερη προσέγγιση, αναδεικνύοντας ζητήματα που σχετίζονται με την ύπαρξη των απαραίτητων υποδομών, την τεχνική υποστήριξη, τις ιδρυματικές πολιτικές και τα οποία κρίνονται ως κεντρικά για τη μετάβαση στο παράδειγμα της Ανοικτής Επιστήμης.

Η έκθεση βασίστηκε στις απαντήσεις που έδωσαν ερευνητές σε πανευρωπαϊκή έρευνα που διεξήχθη την άνοιξη του 2017 και είχε ως στόχο την αποτύπωση της τρέχουσας κατάστασης μέσω ερωτήσεων (μεταξύ άλλων) για τις πολιτικές, την κατάρτιση, τους μηχανισμούς υποστήριξης και ανταμοιβής των ερευνητών. Στην έρευνα συμμετείχαν 1.277 ερευνητές, 50% των οποίων ήταν υποψήφιοι διδάκτορες.

Κεντρικό μήνυμα της έκθεσης είναι η ανάγκη αλλαγής κουλτούρας της ερευνητικής κοινότητας, καθώς η ενσωμάτωση των νέων τεχνολογιών (ψηφιακές δεξιότητες, Ευρωπαϊκό Νέφος για την Ανοικτή Επιστήμη) συντελέστηκε πρόσφατα. Η αλλαγή απαιτεί την υιοθέτηση μιας περιεκτικής και πολυδιάστατης προσέγγισης η οποία θα περιλαμβάνει τη συνεχή εκπαίδευση σε θέματα Ανοικτής Επιστήμης, την ενίσχυση των δεξιοτήτων μέσω της ύπαρξης τεχνικών υποδομών και υποστήριξης των ερευνητών, τη βελτίωση των κινήτρων και της αναγνώρισης για τους ερευνητές που υιοθετούν την Ανοικτή Επιστήμη μέσω της χρήσης altmetrics, τη συνεχή ευαισθητοποίηση σε θέματα Ανοικτής Επιστήμης, την ευθυγράμμιση των πολιτικών σε συνδυασμό με την εφαρμογή μηχανισμών για την παρακολούθηση της εφαρμογής αυτών και την ενίσχυση της συμμετοχής της κοινωνίας.

Η έκθεση προβαίνει ειδικότερα στις ακόλουθες συστάσεις:

– Πολιτικές για την Ανοικτή Επιστήμη: επικαιροποίηση των πολιτικών για την ευθυγράμμισή τους με τις αρχές της Ανοικτής Επιστήμης, ανάδειξη των δεξιοτήτων ως αναπόσπαστο τμήμα του Ορίζοντα 2020 και του 9ου Προγράμματος Πλαισίου

– Ανάπτυξη κατευθυντήριων γραμμών για την εφαρμογή της Ανοικτής Επιστήμης: ενίσχυση του συντονισμού μεταξύ φορέων που παρέχουν εκπαίδευση και κατάρτιση με στόχο την καταπολέμηση του πολυκερματισμού και των επικαλύψεων, ανάπτυξη οδικού χάρτη για την Ανοικτή Επιστήμη από φορείς και χρηματοδότες έρευνας

– Ευαισθητοποίηση σε θέματα Ανοικτής Επιστήμης: ενημέρωση- ευαισθητοποίηση σε θέματα ανοικτής πρόσβασης στις δημοσιεύσεις, ανοικτής πρόσβασης στα επιστημονικά δεδομένα, ανοικτής εκπαίδευσης, επιστήμης των πολιτών, καθώς και σχετικών πρωτοβουλιών (πχ open access button), ενημέρωση για τις κατευθυντήριες γραμμές των φορέων και χρηματοδοτών έρευνας για την Ανοικτή Επιστήμη

– Εκπαίδευση των ερευνητών για την Ανοικτή Επιστήμη: έμφαση στη συνεχή βελτίωση και τον εκσυγχρονισμό της παρεχόμενης εκπαίδευσης, ανάπτυξη προγραμμάτων που απευθύνονται στις διαφορετικές βαθμίδες και ανάγκες των ερευνητών

– Παροχή υποστήριξης για την Ανοικτή Επιστήμη: υποστήριξη μέσω τεχνικών υποδομών, εργαλείων και κατάλληλα εκπαιδευμένου προσωπικού, έμφαση στην χρήση σχεδίου διαχείρισης δεδομένων

– Η Ανοικτή Επιστήμη ως κριτήριο εξέλιξης των ερευνητών: αναγνώριση και ανταμοιβή των ερευνητών που υιοθετούν σχετικές πρακτικές, ανάδειξη της Ανοικτής Επιστήμης ως κριτηρίου στην αξιολόγηση ερευνητικών προτάσεων που υποβάλλονται σε χρηματοδότες έρευνας.

Η έκθεση είναι διαθέσιμη εδώ: https://cdn1.euraxess.org/sites/default/files/policy_library/ec-rtd_os_skills_report_final_complete_2207_1.pdf

Περισσότερα για την Ανοικτή Επιστήμη: https://ec.europa.eu/research/openscience/index.cfm

August 23, 2017

Συζητώντας για την Ανοικτή Επιστήμη: τα Συμπεράσματα της Ημερίδας “Ανοικτή Επιστήμη: Ζητήματα & Προοπτικές”

OpenAIRE event_logo

 

Η Ημερίδα που διοργάνωσε το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης (ΕΚΤ) την Πέμπτη 15 Ιουνίου 2017 για την Ανοικτή Επιστήμη έθεσε το πλαίσιο για μια γόνιμη συζήτηση και ανταλλαγή απόψεων μεταξύ των κυριότερων φορέων που συμμετέχουν στη μετάβαση στο παράδειγμα της Ανοικτής Επιστήμης/ Ανοικτής Πρόσβασης. Η ευρεία συμμετοχή και οι παρεμβάσεις των συμμετεχόντων ανέδειξαν το αυξανόμενο ενδιαφέρον της ελληνικής κοινότητας για την ανοικτή επιστήμη/ ανοικτή πρόσβαση και επιβεβαίωσαν τόσο τη σημασία διοργάνωσης ανάλογων δράσεων όσο και τη σημασία της διεξαγωγής διαλόγου ως βασική προϋπόθεση για την υιοθέτηση εθνικής στρατηγικής. Ιδιαίτερα ενθαρρυντικό στοιχείο αποτέλεσε η παρουσία σημαντικού αριθμού νέων ερευνητών, δημιουργώντας θετικές προοπτικές για τη μετάβαση στο μοντέλο της Ανοικτής Επιστήμης στη χώρα μας.

Σε συνέχεια της εισαγωγικής παρουσίασης από την Νένα Μάλλιου για το ΕΚΤ και την υποστήριξη της Ανοικτής Επιστήμης ως βασικού άξονα της στρατηγικής του, μέσω της ανάπτυξης υποδομών και υπηρεσιών (όπως τα θεματικά και ιδρυματικά αποθετήρια επιστήμης και πολιτισμού, η υπηρεσία ηλεκτρονικών εκδόσεων, καθώς και η διοργάνωση δράσεων εκπαίδευσης και ενημέρωσης), το πρώτο μέρος της Ημερίδας επικεντρώθηκε στην παρουσίαση των ευρωπαϊκών και εθνικών εξελίξεων με στόχο την ανάδειξη των κυριότερων τάσεων και την αποτίμηση της θέσης της Ελλάδας στο συνεχώς εξελισσόμενο πλαίσιο. Η Βικτωρία Τσουκαλά (εμπειρογνώμονας στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή) ορίζοντας την Ανοικτή Επιστήμη ως την αλλαγή του μοντέλου διεξαγωγής της έρευνας, της επιστήμης και της καινοτομίας μέσω της χρήσης της τεχνολογίας, αναφέρθηκε στα βασικά στοιχεία της Ανοικτής Επιστήμης καθώς και στα αναμενόμενα οφέλη για την έρευνα, την οικονομία, αλλά και την κοινωνία. Ακολούθως παρουσίασε την εξέλιξη της ευρωπαϊκής στρατηγικής για την Ανοικτή Πρόσβαση σε δημοσιεύσεις και επιστημονικά δεδομένα, ενώ ολοκλήρωσε δίνοντας έμφαση στις πρόσφατες εξελίξεις που αφορούν την απόφαση του Συμβουλίου (2016) για την περαιτέρω ενίσχυση της παροχής άμεσης ανοικτής πρόσβασης στις δημοσιεύσεις έως το 2020, καθώς και την πρωτοβουλία για το Ευρωπαϊκό Νέφος, πυλώνας του οποίου είναι το Ευρωπαϊκό Νέφος για την Ανοικτή Επιστήμη (EOSC).

Η Ναταλία Μανωλά (ΕΚ Αθηνά & ΕΚΠΑ) παρουσίασε το ευρωπαϊκό έργο OpenAIRE μέσω του οποίου διευκολύνεται η επιστημονική επικοινωνία και η μετάβαση στην Ανοικτή Επιστήμη. Το OpenAIRE αποτελείται από 50 εταίρους ειδικούς σε θέματα ανοικτής πρόσβασης, πληροφορικής και νομικοί, ενώ ιδιαίτερης σημασίας είναι το δίκτυο των 33 εθνικών κόμβων (National Open Access Desks/NOAD), το οποίο συμβάλλει στην ευθυγράμμιση των πολιτικών ανοικτής πρόσβασης, παρέχει εκπαίδευση και κατάρτιση, καθώς και τεχνική υποστήριξη. Ολοκληρώνοντας την παρουσίασή της, η Ν. Μανωλά επεσήμανε τη σημασία συνεργασίας μεταξύ των εθνικών φορέων τόσο σε επίπεδο πολιτικής όσο και στον τομέα των υποδομών. Η παρουσίαση των ευρωπαϊκών εξελίξεων ολοκληρώθηκε με την παρουσίαση της Μαρίνας Αγγελάκη (ΕΚΤ) και την ανάδειξη των βασικών συμπερασμάτων που προέκυψαν από την υλοποίηση του ευρωπαϊκού έργου PASTEUR4OA (συντονιστής του οποίου υπήρξε το ΕΚΤ) για την υποστήριξη της ευθυγράμμισης των πολιτικών ανοικτής πρόσβασης των κρατών μελών με το ευρωπαϊκό πλαίσιο όπως αυτό περιγράφεται στην Οδηγία του 2012 και τον Ορίζοντα 2020. Κεντρικό σημείο της παρουσίασης ήταν η ανάδειξη των διαφορετικών στρατηγικών που ακολουθούν τα κράτη  για την υιοθέτηση πολιτικών ανοικτής πρόσβασης, καθώς και τις διαφορετικές προκλήσεις με τις οποίες βρίσκονται αντιμέτωπα στην προσπάθειά τους αυτή. Ειδικότερα για τις χώρες της ΝΑ Ευρώπης επισημάνθηκε η χαμηλή προτεραιότητα που λαμβάνουν τα ζητήματα ανοικτής πρόσβασης στους φορείς έρευνας, η αδυναμία κατανόησης των ωφελειών για τους ερευνητές, τους φορείς και χρηματοδότες έρευνας, την κοινωνία κτλ. Με γνώμονα τις προκλήσεις αυτές, η παρουσίαση ολοκληρώθηκε με την ανάδειξη της πληθώρας των υπηρεσιών και εργαλείων που ανέπτυξε το έργο για την υποστήριξη των χρηματοδοτών και φορέων έρευνας και επισημάνθηκε ότι η παροχή της υποστήριξης αυτής συνεχίζεται από τον Ιούλιο του 2016 μέσω του OpenAIRE.

Καθώς η συζήτηση για την ανοικτή πρόσβαση θέτει νέα ερωτήματα για το μέλλον των συνδρομών των βιβλιοθηκών και τη δυνατότητα μετάβασης σε ένα μοντέλο πλήρους ανοικτής πρόσβασης, συζήτηση η οποία γίνεται ολοένα και πιο επιτακτική λόγω των περιορισμών στους προϋπολογισμούς των βιβλιοθηκών, η Ιωάννα Σαραντοπούλου (ΕΚΤ) επιχείρησε να απαντήσει στα ερωτήματα αυτά μέσω της ανάδειξης πρωτοβουλιών σε άλλα κράτη, επισημαίνοντας ότι οι βιβλιοθήκες και οι εκδοτικοί οίκοι δεν πρέπει να χάσουν τον ρόλο τους, ιδιαίτερα τη στιγμή που οι εξελίξεις οδηγούν στη διαμόρφωση ενός νέου πλαισίου που επηρεάζει το σύνολο των παικτών στο χώρο των επιστημονικών εκδόσεων.

Αναγνωρίζοντας επίσης τη σημασία ανάδειξης των σημαντικών βημάτων που έχουν γίνει στη χώρα μας, η Μαρία Νταουντάκη (Πολυτεχνείο Κρήτης) παρουσίασε τη διαδικασία υιοθέτησης πολιτικής ανοικτής πρόσβασης από τον φορέα (σε ισχύ από το 2014). Η πολιτική του Πολυτεχνείου Κρήτης έχει εθελοντικό χαρακτήρα, ενώ δεν γίνεται αναφορά στα επιστημονικά δεδομένα, στοιχεία που την διαφοροποιούν από το ευρωπαϊκό πλαίσιο. Ωστόσο, αποτελεί το βασικό εργαλείο αποτίμησης και αξιολόγησης της πνευματικής παραγωγής του Πολυτεχνείου Κρήτης. Αναγνωρίζοντας επίσης το χαμηλό ακόμα βαθμό συμμόρφωσης των μελών ΔΕΠ (συνέπεια του μη υποχρεωτικού χαρακτήρα της πολιτικής) η Μ. Νταουντάκη τόνισε τα σημαντικά βήματα που πρέπει ακόμα να γίνουν. Η Έλενα Διομήδη- Παρπούνα (Πανεπιστήμιο Κύπρου) παρουσίασε την εθνική πολιτική της Κύπρου, δίνοντας έμφαση στο ρόλο της σχετικής ομάδας εργασίας που συστάθηκε προς το σκοπό αυτό, καθώς και την αξιοποίηση των εργαλείων του PASTEUR4OA και λοιπών ευρωπαϊκών έργων. Στα θετικά σημεία αναγνωρίστηκε η ύπαρξη των κατάλληλων υποδομών (ιδρυματικά αποθετήρια), η ύπαρξη πολιτικών από την πλευρά των χρηματοδοτών έρευνας, καθώς και το καλό κλίμα συνεργασίας μεταξύ των συμμετεχόντων, στοιχείο που έχει οδηγήσει στη διαδικασία υιοθέτησης πολιτικής από το Πανεπιστήμιο Κύπρου και το Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου. Πρόκληση εξακολουθεί να παραμένει ο μη υποχρεωτικός χαρακτήρας της πολιτικής.

Όπως αναδείχθηκε μέσω της συζήτησης που ακολούθησε η ύπαρξη υποδομών (στην Ελλάδα) αποτελεί ένα πρώτο σημαντικό βήμα για τη μετάβαση στην Ανοικτή Επιστήμη, το οποίο προκειμένου να μην μείνει μετέωρο οφείλει να πλαισιωθεί από την υιοθέτηση σχετικών πολιτικών. Η υιοθέτηση πολιτικών από φορείς έρευνας τα τελευταία χρόνια (αξιοποιώντας τη διεθνή εμπειρία) αποτελεί ένα ιδιαίτερα θετικό βήμα το οποίο αναγνωρίστηκε από το σύνολο των συμμετεχόντων, όπως και η σημασία έμπρακτης υποστήριξης της ανοικτής πρόσβασης μέσα και από δράσεις όπως η διοργάνωση της εν λόγω ημερίδας.

Το δεύτερο μέρος της Ημερίδας είχε ως στόχο την υποστήριξη της ερευνητικής κοινότητας στη συμμόρφωση με τις υποχρεώσεις του Ορίζοντα 2020 μέσω σειράς παρουσιάσεων για τις διαθέσιμες υπηρεσίες και εργαλεία. O Jose Carvalho (Πανεπιστήμιο του Minho) παρουσίασε τα εκπαιδευτικά εργαλεία για την ανοικτή πρόσβαση που έχει αναπτύξει το ευρωπαϊκό έργο FOSTER. Στην εκπαίδευση έχουν λάβει συνολικά μέρος περισσότεροι από 6.300 ερευνητές, ενώ η ηλεκτρονική διάθεση του υλικού επιτρέπει την αξιοποίησή του από ακόμα μεγαλύτερο αριθμό. Στην παρουσίασή της, Η Marjan Grootweld (Data Archiving and Networked Services/DANS) εστίασε στο Σχέδιο Διαχείρισης Δεδομένων (Data Management Plan), που αποτελεί μια από τις υποχρεώσεις των ερευνητών που χρηματοδοτούνται από τον Ορίζοντα 2020. Ξεκινώντας από τον ορισμό των ερευνητικών δεδομένων και του Σχεδίου Διαχείρισης των Δεδομένων, παρουσίασε στη συνέχεια το online εργαλείο που έχει αναπτύξει το Digital Curation Centre (DCC). Έδωσε επίσης συμβουλές για την αναζήτηση του κατάλληλου αποθετηρίου και παρουσίασε το υποστηρικτικό υλικό του OpenAIRE για την παροχή ανοικτής πρόσβασης στα δεδομένα. Η πρακτική άσκηση που ακολούθησε έδωσε την ευκαιρία στους συμμετέχοντες να δουν σημαντικά ζητήματα/ ερωτήματα στα οποία καλούνται να απαντήσουν κατά τη διεξαγωγή της έρευνάς τους και τη διαμόρφωση του Σχεδίου Διαχείρισης Δεδομένων.

Σε μια διαφορετική παρέμβαση η Gwen Franck (Liber)  παρουσίασε την πιλοτική δράση για τη χρηματοδότηση δημοσιεύσεων ανοικτής πρόσβασης που απορρέουν από έργα του 7ου Προγράμματος Πλαισίου που έχουν λήξει εντός της τελευταίας διετίας και η οποία έχει λάβει παράταση έως τα τέλη Φεβρουαρίου του 2018 από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Η δράση έχει μέχρι στιγμής χρηματοδοτήσει 801 δημοσιεύσεις, ενώ 100 δημοσιεύσεις έχουν χρηματοδοτηθεί κατόπιν απευθείας συμφωνίας με τους εκδότες. Αυτό μεταφράζεται σε 1.279.712 ευρώ. Στην Ελλάδα χρηματοδοτήθηκαν συνολικά 19 δημοσιεύσεις που αντιστοιχούν σε 24.500 ευρώ και μέσο κόστος ανά δημοσίευση 1.290 ευρώ.  Στη διάρκεια της παρέμβασης παρουσιάστηκε με αναλυτικό τρόπο η διαδικασία υποβολής αιτήματος. Η Μαρίνα Αγγελάκη, παρουσίασε τις δράσεις του ΕΚΤ ως OpenAIRE NOAD για την υποστήριξη της ερευνητικής κοινότητας μέσω της λειτουργίας του helpdesk, της διοργάνωσης webinars, των factsheets, των ημερίδων. Τέλος, ο Στέλιος Κρηνίδης (ΕΚΕΤΑ) ολοκλήρωσε τις παρεμβάσεις του δεύτερου μέρους παρουσιάζοντας την εμπειρία του ερευνητή και ειδικότερα τα διασυνεδεδεμένα δεδομένα και τη διαχείριση των δεδομένων στον τομέα της ενέργειας, όπως προέκυψε μέσω του ευρωπαϊκού έργου Encompass.

Η Ημερίδα διοργανώθηκε στο πλαίσιο των δράσεων που υλοποιεί το ΕΚΤ ως OpenAIRE NOAD.

Οι παρουσιάσεις και οι ομιλίες της Ημερίδας είναι διαθέσιμες εδώ: http://www.ekt.gr/el/events/program/20876

June 30, 2017

Ημερίδα: «Ανοικτή Επιστήμη: Ζητήματα και Προοπτικές»

OpenAIRE event_logo

Το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης (ΕΚΤ), εταίρος στο ευρωπαϊκό έργο OpenAIRE2020 και Εθνικό Σημείο Υποστήριξης και Ενημέρωσης για την Ανοικτή Πρόσβαση στον Ορίζοντα 2020 (OpenAIRE NOAD), διοργανώνει Ημερίδα για την Ανοικτή Επιστήμη την Πέμπτη 15 Ιουνίου 2017, στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών (Αμφιθέατρο Λ. Ζέρβας, Βασ. Κωνσταντίνου 48).

Το πρώτο μέρος της Ημερίδας θα επικεντρωθεί στην παρουσίαση των ευρωπαϊκών και εθνικών πρωτοβουλιών για την προώθηση του παραδείγματος της Ανοικτής Επιστήμης και της Ανοικτής Πρόσβασης (με την τελευταία να αποτελεί τμήμα της Ανοικτής Επιστήμης) καθώς και στη διερεύνηση τρόπων αξιοποίησης των καλών πρακτικών και των εμπειριών άλλων κρατών.

Το δεύτερο μέρος, θα επικεντρωθεί στην παρουσίαση υπηρεσιών και εργαλείων που επιτρέπουν την εξοικείωσή τους με το μοντέλο της Ανοικτής Πρόσβασης, καθώς και τη συμμόρφωση των ερευνητών με τις ευρωπαϊκές πολιτικές για την Ανοικτή Πρόσβαση στις δημοσιεύσεις και τα ερευνητικά δεδομένα.

Η εκδήλωση διοργανώνεται στο πλαίσιο του OpenAIRE το οποίο υποστηρίζει την ανοικτή επιστημονική επικοινωνία και την βελτίωση της αναζήτησης και επανάχρησης των επιστημονικών δημοσιεύσεων και δεδομένων. Το ΕΚΤ υπό την ιδιότητά του ως OpenAIRE NOAD υποστηρίζει την ελληνική ακαδημαϊκή, ερευνητική κοινότητα για την συμμόρφωση με τις υποχρεώσεις του Ορίζοντα 2020 για την Ανοικτή Πρόσβαση σε δημοσιεύσεις και επιστημονικά δεδομένα μέσω υπηρεσιών όπως δράσεις ενημέρωσης και πληροφόρησης (ενημερωτικές ημερίδες, webinars), ανάπτυξη και διάχυση ενημερωτικού υλικού, συμβουλευτικές υπηρεσίες.

Περισσότερες πληροφορίες για το OpenAIRE

Περισσότερες πληροφορίες για το πρόγραμμα και την εγγραφή σας στην εκδήλωση στο site του ΕΚΤ

 

May 19, 2017

Επιστήμη των Πολιτών: Οι πολίτες παίρνουν την επιστήμη στα χέρια τους

afieroma104_citizenscience_C

Μέχρι πρότινος η επιστήμη ήταν καθαρά υπόθεση των ερευνητών στα ειδικά διαμορφωμένα εργαστήρια. Πλέον όμως κάτι έχει αλλάξει. Η επιστήμη γίνεται πιο “εξωστρεφής” και οι πολίτες που ενδιαφέρονται για ένα συγκεκριμένο επιστημονικό πεδίο αναλαμβάνουν δράση και τροφοδοτούν τους ειδικούς επιστήμονες με το υλικό που έχουν οι ίδιοι συλλέξει, μέσω εφαρμογών στα κινητά τους τηλέφωνα ή μέσω της παρατήρησης και καταγραφής.

Η Eπιστήμη των Πολιτών είναι μια επιστημονική έρευνα που διενεργείται εξολοκλήρου ή εν μέρει από ερασιτέχνες ή μη επαγγελματίες επιστήμονες. Πρόκειται ουσιαστικά για ενεργή συμμετοχή του κοινού στην επιστημονική έρευνα. Οι πολίτες καταγράφουν δεδομένα, φωτογραφίζουν ή χρησιμοποιούν εξειδικευμένες εφαρμογές ειδικά σχεδιασμένες για την καταγραφή πολύτιμών για την έρευνα δεδομένων και με αυτόν τον τρόπο συμβάλλουν ενεργά στην προώθηση της επιστήμης και της γνώσης.

Πρόκειται για μια δυναμική ερευνητική μέθοδο που έχει μεγάλα οφέλη για την εκπαίδευση, για τη δημόσια κατανόηση της επιστήμης, και μπορεί ακόμα και να ασκήσει επιρροή στη χάραξη στρατηγικής, να γίνει αφορμή για σημαντικές συζητήσεις και τελικά να συμβάλει στην καλλιέργεια μιας πιο στενής σχέσης ανάμεσα στην επιστήμη και την κοινωνία.

Σε τι είδους έρευνες συμβάλει η Επιστήμη των Πολιτών;

Σύμφωνα με μια ενδιαφέρουσα έρευνα που πραγματοποιήθηκε από το Κοινό Κέντρο Ερευνών (Joint Research Centre) της Ευρωπαϊκής Επιτροπής από τις 13 Ιουλίου έως και τις 4 Σεπτεμβρίου 2015, μελετήθηκαν 121 έργα της Επιστήμης των Πολιτών σε διεθνές επίπεδο, κατόπιν σχετικής ανοικτής πρόσκλησης σε Ενώσεις της Κοινωνίας των Πολιτών, σε τμήματα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και σε σχετικούς οργανισμούς. Από τα έργα που υπέβαλαν τις απαντήσεις τους και μελετήθηκαν, το 84% αφορούσε την περιβαλλοντική έρευνα, γεγονός που δεν προκαλεί εντύπωση, καθότι η συμμετοχή των πολιτών σε αυτόν τον τομέα είναι ήδη καλά εδραιωμένη. Το 23% των έργων αφορούσε τις Γεωεπιστήμες, οι κοινωνικές επιστήμες είχαν ποσοστό 10%, και η επιστήμη του Διαστήματος ποσοστό 6%. Φυσικά, θα πρέπει να σημειωθεί ότι ένα έργο μπορεί να κάλυπτε περισσότερα επιστημονικά πεδία, εξού και τα σχετικά ποσοστά.

Ανοικτή Επιστήμη- Ανοικτή Συμμετοχή

Σήμερα, ο κύκλος της έρευνας και κυκλοφορίας της γνώσης ενσωματώνει τις διαδικασίες σύλληψης και  κυοφορίας της ιδέας, χρηματοδότησης, συλλογής δεδομένων, πειραματισμού και ανάλυσης, δημοσίευσης των δεδομένων, διάχυσης, προβολής και το πρόσθετο βήμα της αξιολόγησης του αντικτύπου. Σε όλα τα στάδιά του, χαρακτηρίζεται από ανοικτότητα, η οποία συνοψίζεται στον όρο Ανοικτή Επιστήμη (Open Science). Μέσω της αξιοποίησης της τεχνολογίας, η Ανοικτή Επιστήμη καθιστά την έρευνα περισσότερο ανοικτή, διεθνή, δημιουργική, διεπιστημονική και συνεργατική, ενώ ταυτόχρονα την φέρει εγγύτερα προς την κοινωνία. Σε μακροπρόθεσμο επίπεδο, ενισχύει την ποιότητα της επιστήμης και τον αντίκτυπό της στην οικονομία και την κοινωνία.

Η ανοικτότητα διατρέχει όλες τις πτυχές του οικοσυστήματος της Ανοικτής Επιστήμης. Μια από τις πτυχές αυτές είναι και η Ανοικτή Συμμετοχή η οποία ενεργοποιεί τους πολίτες να συμμετάσχουν σε όλο τον κύκλο της επιστημονικής παραγωγής, από τη θέσπιση προτεραιοτήτων, στη χρηματοδότηση, στον διαμοιρασμό και τη διάχυση, στον εμπλουτισμό της επιστημονικής τεκμηρίωσης από κοινότητες ενδιαφερομένων πολιτών. Χαρακτηριστική περίπτωση, φυσικά, Ανοικτής Συμμετοχής είναι η Επιστήμη των Πολιτών.

Διαβάστε περισσότερα εδώ στο σχετικό αφιέρωμα που δημοσιεύθηκε στο τεύχος 104 του περιοδικού «Καινοτομία, Έρευνα & Τεχνολογία».

January 20, 2017

Τα οφέλη και οι υπηρεσίες της Ανοικτής Πρόσβασης για νέους ερευνητές σε σεμινάριο του ΕΚΤ

500x500_promo_image_1 (2)

Το Σεμινάριο «Η Ανοικτή Πρόσβαση στην υπηρεσία των νέων ερευνητών» αποτέλεσε κεντρική εκδήλωση των δράσεων του Εθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης (ΕΚΤ) στο πλαίσιο της Διεθνούς Εβδομάδας Ανοικτής Πρόσβασης. Στόχος του Σεμιναρίου ήταν η ενημέρωση των νέων ερευνητών για τα οφέλη της Ανοικτής Πρόσβασης και τις διεθνείς εξελίξεις, καθώς και για τις υποδομές Ανοικτής Πρόσβασης που αναπτύσσονται από το ΕΚΤ και λοιπούς φορείς για την υποστήριξη της Ανοικτής Πρόσβασης σε δημοσιεύσεις και επιστημονικά δεδομένα. Πανεπιστημιακοί, ερευνητές, εκπρόσωποι βιβλιοθηκών και δημοσίων φορέων έρευνας παρουσίασαν τις απόψεις τους για την Ανοικτή Πρόσβαση στις επιστημονικές δημοσιεύσεις και τα ερευνητικά δεδομένα και συζήτησαν τις εμπειρίες και τους προβληματισμούς τους για τις τρέχουσες εξελίξεις σχετικά με την υιοθέτηση της Ανοικτής Πρόσβασης και της Ανοικτής Επιστήμης στην Ελλάδα και την Ευρώπη.

Κατά τη διάρκεια του πρώτου μέρους της εκδήλωσης, έγινε εισαγωγή στις έννοιες της Ανοικτής Επιστήμης και της Ανοικτής Πρόσβασης, αναλύθηκαν οι υποχρεώσεις που θέτει το ευρωπαϊκό πρόγραμμα Ορίζοντας 2020 στους ερευνητές, αλλά και τα βήματα που έχουν σημειωθεί στην Ελλάδα για τη μετάβαση σε ένα περιβάλλον Ανοικτής Πρόσβασης, τόσο σε επίπεδο πολιτικών όσο και σε επίπεδο υποδομών και παρεχόμενων υπηρεσιών. Η συμμετοχή ερευνητών από διαφορετικά επιστημονικά πεδία και με διαφορετικό βαθμό εξοικείωσης με την Ανοικτή Πρόσβαση αποτέλεσαν τη βάση για μια ιδιαίτερα γόνιμη συζήτηση, στο δεύτερο μέρος της εκδήλωσης, η οποία ανέδειξε ιδιαίτερα ενδιαφέροντα σημεία. Για παράδειγμα, το ζήτημα της ανοικτότητας των δεδομένων φαίνεται να αντιμετωπίζεται διαφορετικά μεταξύ βιολόγων οι οποίοι εμφανίζονται περισσότερο εξοικειωμένοι με τις σχετικές πρακτικές, έναντι των αρχαιολόγων οι οποίοι διατηρούν ακόμα επιφυλάξεις ή των κοινωνικών επιστημών οι οποίοι βασίζονται σε αρκετές περιπτώσεις σε δημόσια δεδομένα τα οποία είναι ήδη ανοικτά. Η ανάγκη εκπαίδευσης της ερευνητικής κοινότητας για τη σημασία των αποθετηρίων και η κατανόηση του κόστους του υφιστάμενου μοντέλου συνδρομών αναδείχθηκαν ως εξίσου σημαντικά στοιχεία για την ενίσχυση της Ανοικτής Πρόσβασης. Στο πλαίσιο αυτό, η αξιοποίηση από το διδακτικό προσωπικό περιοδικών ανοικτής πρόσβασης, καθώς και λοιπών υπηρεσιών μέσω των οποίων οι φοιτητές μπορούν να έχουν ανοικτή πρόσβαση σε υλικό, συνιστά σημαντικό στοιχείο για την υιοθέτηση του μοντέλου της Ανοικτής Πρόσβασης. Τέλος, η εξοικείωση των ερευνητών με ζητήματα όπως τα πνευματικά δικαιώματα και οι αδειοδοτήσεις εξακολουθούν να αποτελούν πρόκληση και ως εκ τούτου αναδεικνύουν την ανάγκη για ενίσχυση των δράσεων ενημέρωσής τους.

Δείτε το βίντεο και τις παρουσιάσεις του Σεμιναρίου: http://www.ekt.gr/el/events/program/20341 

November 23, 2016

Έκθεση της Science Europe για τις πολιτικές Ανοικτής Πρόσβασης των μελών της

 

 

science europe

Η πρόσφατη έκθεση της Science Europe Open Access Publishing Policies in Science Europe Member Organisations: Key Results from Science Europe and Global Research Council Surveys” παρουσιάζει τις προσπάθειες που έχουν γίνει από δημόσιους φορείς και χρηματοδότες έρευνας για την υιοθέτηση πολιτικών ανοικτής πρόσβασης στη βάση των αποτελεσμάτων των ερευνών που διεξήγαγε το 2012 και το 2014. Η έκθεση κάνει επίσης αναφορά στις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι φορείς κατά τη διαδικασία μετάβασης σε καθεστώς πλήρους ανοικτής πρόσβασης στις δημοσιεύσεις έως το 2020, σε ευθυγράμμιση με τα συμπεράσματα του Συμβουλίου Υπουργών της ΕΕ (Μάιος 2016).

Όπως προκύπτει από την έκθεση, το σύνολο των οργανισμών που μετείχαν στην έρευνα έχουν υιοθετήσει πολιτικές ανοικτής πρόσβασης (υποχρεωτικές ή μη) ή βρίσκονται σε διαδικασία υιοθέτησης σχετικών πολιτικών. Μικρός αριθμός φορέων έδειξε αποκλειστική προτίμηση για τον πράσινο δρόμο, ενώ κανένας δεν είχε αποκλειστική προτίμηση στον χρυσό δρόμο. Τα αποθετήρια γίνονται αντιληπτά ως βασικά εργαλεία για τη διασφάλιση της ευρείας διάχυσης και της μακροχρόνιας διατήρησης των ερευνητικών αποτελεσμάτων. Τα τέλη δημοσίευσης θεωρούνται επιλέξιμα κόστη από τους χρηματοδότες έρευνας ή τμήμα του ερευνητικού προϋπολογισμού στην περίπτωση των φορέων έρευνας, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις οι τελευταίοι έχουν συνάψει συμφωνίες με εκδότες με στόχο τη μείωση του σχετικού κόστους.

Η αναθεώρηση των πολιτικών, αν και δεν είναι συχνή, σχετίζεται με την επέκταση της πολιτικής για την κάλυψη άλλων τύπων δημοσιεύσεων όπως οι μονογραφίες ή τη συμπερίληψη των επιστημονικών δεδομένων ή ως αποτέλεσμα της ανάγκης ευθυγράμμισης με τις ευρωπαϊκές και διεθνείς συστάσεις.

Η παρακολούθηση της εφαρμογής των πολιτικών εξακολουθεί να αποτελεί πρόκληση, ενώ η συνεργασία με τους εκδότες αναδεικνύεται ιδιαίτερα σημαντική. Την ίδια στιγμή, η έλλειψη επαρκούς ενημέρωσης αποτελεί εμπόδιο στην υιοθέτηση της ανοικτής πρόσβασης, στοιχείο που επιβεβαιώνει την ανάγκη λήψης μέτρων. Στο πλαίσιο αυτό, οι δράσεις για νέους ερευνητές είναι απαραίτητες για την αλλαγή του τρόπου με τον οποίο η ερευνητική κοινότητα προσεγγίζει την ανοικτή πρόσβαση.

Συνολικά, η μελέτη επιβεβαιώνει την ανάγκη συντονισμένης δράσης τόσο σε εθνικό όσο και σε διεθνές επίπεδο για την υιοθέτηση της ανοικτής πρόσβασης και τη μετάβαση στην «Ανοικτή Επιστήμη».

Η έκθεση είναι διαθέσιμη εδώ: http://scieur.org/oa-survey

November 14, 2016

Φινλανδία: η πρώτη χώρα που δίνει αναλυτικά στοιχεία για το κόστος των συνδρομών σε επιστημονικά περιοδικά

openaccess-150x150

Η Φινλανδία καθίσταται, μέσω της απόφασης του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού και της πρωτοβουλίας για την Ανοικτή Επιστήμη και την Έρευνα, η πρώτη χώρα που δίνει στη δημοσιότητα αναλυτικά στοιχεία για το κόστος των συνδρομών σε επιστημονικά περιοδικά και εκδότες από τους φορείς έρευνας της χώρας (63 φορείς) για τα έτη 2010-2015. Ανάλογα στοιχεία έχουν δοθεί στη δημοσιότητα παλαιότερα και από άλλες χώρες, όπως το Ηνωμένο Βασίλειο και οι ΗΠΑ, χωρίς ωστόσο να αφορούν το σύνολο των συνδρομών ή των φορέων έρευνας των χωρών αυτών.

Βάσει των στοιχείων, το κόστος των συνδρομών στη Φιλανδία μεταξύ 2010-2015 ήταν 131,1 εκατ. ευρώ (22 εκατ. ευρώ το μέσο ετήσιο κόστος κατά τη διάρκεια της ίδιας περιόδου). Στο ποσό αυτό δεν περιλαμβάνεται το κόστος δημοσίευσης σε περιοδικά Ανοικτής Πρόσβασης (APCs). Το συνολικό ποσό είναι σημαντικά χαμηλότερο από αυτό χωρών όπως η Αυστρία (με μέσο ετήσιο κόστος 70 εκατ. ευρώ) ή η Νέα Ζηλανδία (μέσο ετήσιο κόστος 31 εκατ. ευρώ), λαμβάνοντας, ωστόσο, υπόψη ότι η διαφορά αυτή πιθανότατα να οφείλεται στο ότι τα στοιχεία μεταξύ χωρών δεν είναι απολύτως συγκρίσιμα.

Τα στοιχεία αφορούν 244 εκδότες, βάσει των οποίων άνω του 1/3 του συνολικού κόστους είναι συνδρομές στον Elsevier, ο οποίος έχει επικριθεί έντονα για το σημαντικό περιθώριο κέρδους του. Αναφορικά με την κατανομή του κόστους μεταξύ των φορέων, στα πανεπιστήμια αντιστοιχεί το 79% του συνολικού κόστους, με το πανεπιστήμιο του Ελσίνκι να έχει το υψηλότερο (24,4 εκατ. ευρώ κατά την υπό εξέταση περίοδο).

Η απόφαση δημοσίευσης των στοιχείων για τις συνδρομές είναι ιδιαίτερης σημασίας, καθώς η περιορισμένη πρόσβαση στο κόστος των συνδρομών είναι δυνατό να επηρεάσει τη διαμόρφωση των συμφωνιών μεταξύ εκδοτών και πανεπιστημίων σε μια περίοδο κατά την οποία οι βιβλιοθήκες δυσκολεύονται να αντιμετωπίσουν την αύξηση του κόστους των συνδρομών. Παράλληλα, η καλύτερη πληροφόρηση αναμένεται να διευκολύνει τη διαδικασία μετάβασης στο μοντέλο της Ανοικτής Πρόσβασης: βάσει εκτίμησης, η δημοσίευση του συνόλου των άρθρων με Ανοικτή Πρόσβαση (το 2014 το 18% των άρθρων στα φινλανδικά πανεπιστήμια δημοσιεύονταν με Ανοικτή Πρόσβαση) θα κόστιζε 17 εκατ. ευρώ, ποσό χαμηλότερο από το υφιστάμενο κόστος συνδρομών (22 εκατ. ευρώ).

Περισσότερες πληροφορίες: http://bit.ly/1ULH1Fh 

June 27, 2016

Δυναμική Στήριξη της ΕΕ στην Ανοικτή Πρόσβαση

openaccess-150x150

Το Συμβούλιο Ανταγωνιστικότητας της ΕΕ (COMPET), αναγνωρίζοντας την αλλαγή που επιφέρει το παράδειγμα της Ανοικτής Επιστήμης στον τρόπο διεξαγωγής και οργάνωσης της έρευνας, έλαβε μια σειρά από αποφάσεις-ορόσημο.

Τα Συμπεράσματα της 27ης Μαΐου 2016 θέτουν το πλαίσιο δράσης σε σχέση με τις τρεις προτεραιότητες της Ολλανδικής Προεδρίας στους τομείς της έρευνας και της καινοτομίας: ενίσχυση του αντίκτυπου των επενδύσεων σε έρευνα και καινοτομία μέσω της πρόσβασης στη γνώση (Ανοικτή Επιστήμη), βελτίωση του πλαισίου (κανονισμοί ευνοϊκοί για την έρευνα και την καινοτομία), επενδύσεις σε έρευνα και καινοτομία ως βασικό στοιχείο για την ανάπτυξη, τη δημιουργία θέσεων εργασίας και την αντιμετώπιση  των κοινωνικών προκλήσεων (Προγράμματα-Πλαίσιο).

Το Συμβούλιο αποφάσισε ειδικότερα ομόφωνα την παροχή άμεσης Ανοικτής Πρόσβασης στις δημοσιεύσεις οι οποίες απορρέουν από δημόσια χρηματοδοτούμενη έρευνα έως το 2020. Για την επίτευξη του σκοπού αυτού, το Συμβούλιο αναγνωρίζει την ανάγκη άρσης των νομικών, οικονομικών και λοιπών εμποδίων, ενώ καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, τα κράτη μέλη και τους λοιπούς φορείς να αναλάβουν καταλυτικό ρόλο στη διαδικασία μετάβασης.

Το Συμβούλιο αναγνώρισε επίσης τη σημασία επανάχρησης των επιστημονικών δεδομένων. Η Ανοικτή Πρόσβαση στα επιστημονικά δεδομένα θα αποτελεί πλέον τον κανόνα στο πλαίσιο του Ορίζοντα 2020, δίνοντας ωστόσο τη δυνατότητα εξαίρεσης στις περιπτώσεις που αυτό δεν είναι δυνατό για λόγους –μεταξύ άλλων- προστασίας προσωπικών δεδομένων ή ασφάλειας. Η βασική αρχή για τη βέλτιστη επανάχρηση των δεδομένων είναι “as open as possible, as closed as necessary”.

Η Ευρωπαϊκή Ατζέντα για την Ανοικτή Επιστήμη αναμένεται να ενισχυθεί μέσω της Ευρωπαϊκής Πλατφόρμας Πολιτικής για την Ανοικτή Επιστήμη η οποία έχει ως στόχο την υποστήριξη της περαιτέρω ανάπτυξης της Ευρωπαϊκής Πολιτικής για την Ανοικτή Επιστήμη και την ενίσχυση της υιοθέτησης καλών πρακτικών σε θέματα όπως η βέλτιστη επανάχρηση των δεδομένων, τα εναλλακτικά μοντέλα εκδόσεων Ανοικτής Πρόσβασης και διαχείρισης των δεδομένων κτλ. Παράλληλα, το Συμβούλιο καλεί τόσο την Πλατφόρμα όσο και τα ίδια τα κράτη μέλη και τους λοιπούς φορείς να συμβάλουν στην αλλαγή του τρόπου διεξαγωγής της έρευνας μέσω –μεταξύ άλλων- δράσεων κατάρτισης και ευαισθητοποίησης.

Παρά την απουσία συγκεκριμένων στόχων για την αποδεκτή διάρκεια της περιόδου εμπάργκο, στοιχείο που επισημάνθηκε από σειρά φορέων, ο στόχος του Συμβουλίου χαρακτηρίζεται συνολικά ως ιδιαίτερα φιλόδοξος, αλλά την ίδια στιγμή επιτεύξιμος.

Περισσότερες πληροφορίες: http://data.consilium.europa.eu/doc/document/ST-9526-2016-INIT/en/pdf

June 3, 2016

Previous page


Μαζί διαμορφώνουμε το “τοπίο” της Ανοικτής Πρόσβασης στην Ελλάδα

Το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης (ΕΚΤ), ως φορέας που δραστηριοποιείται σε θέματα τεκμηρίωσης και διάθεσης ψηφιακού επιστημονικού περιεχομένου, πρωτοστατεί στην προώθηση της Ανοικτής Πρόσβασης. Με στόχο την υιοθέτηση της Ανοικτής Πρόσβασης από όσο το δυνατόν περισσότερους ελληνικούς φορείς για τη διάχυση των ερευνητικών αποτελεσμάτων τους, αλλά και την ανάπτυξη διαλόγου για την επίλυση θεμάτων που σχετίζονται με την Ανοικτή Πρόσβαση, διαμορφώσαμε ένα χώρο συζήτησης και προβληματισμού με τη μορφή ενός blog.... Περισσότερα

RSS Εγγραφή

Σύνδεση

Πρόσφατα άρθρα

Πρόσφατα σχόλια

Ετικέτες

Αρχείο άρθρων

Σύνδεσμοι

RSS RSS (openaccess.gr)