Archives – February, 2013
Νομοσχέδιο που αποσκοπεί στη διεύρυνση της πρόσβασης στα αποτελέσματα της δημόσιας χρηματοδοτούμενης έρευνας και στην ενίσχυση της διαφάνειας στην ερευνητική διαδικασία κατέθεσαν πρόσφατα εκπρόσωποι του Κογκρέσου στην Ουάσιγκτον.
Το νέο νομοσχέδιο που εισήγαγαν οι γερουσιαστές του αμερικάνικου κογκρέσου, Mike Doyle, Kevin Yoder και Zoe Lofgren, επιδιώκει να διασφαλίσει τη δίκαια πρόσβαση στην Έρευνα και Τεχνολογική Kαινοτομία (Fair Access to Science and Technology Research Act -FASTR) και προτρέπει τους δημοσίους-ομοσπονδιακούς φορείς να δημοσιοποιούν τα αποτελέσματα της έρευνας που χρηματοδοτούν. Πιο συγκεκριμένα, οι προτεινόμενες νομοθετικές ρυθμίσεις θα απαιτούν από τους φορείς που δαπανούν περισσότερα από 100 εκατ. δολάρια τον χρόνο για τη χρηματοδότηση της έρευνας (φορείς που είτε ανήκουν ολοκληρωτικά στο δημόσιο τομέα των ΗΠΑ ή κατά ένα μέρος), να προχωρήσουν στις απαιτούμενες ενέργειες ώστε:
– να παρέχουν στο κοινό διαδικτυακή πρόσβαση στα προσχέδια των επιστημονικών δημοσιεύσεων που προκύπτουν από την ερευνητική δραστηριότητα που χρηματοδοτούν
– να υποχρεώνουν τους ερευνητές για την κατάθεση ενός ηλεκτρονικού αντιγράφου από το προσχέδιο του άρθρου που έχει γίνει δεκτό για δημοσίευση από επιστημονικά περιοδικά και να διασφαλίζουν ότι το προσχέδιο αυτό θα είναι διαθέσιμο διαδικτυακά και χωρίς κόστος, όχι αργότερα από 6 μήνες μετά τη δημοσίευση της εργασίας σε επιστημονικό περιοδικό
– να εξασφαλίζουν τη μακροχρόνια διατήρηση των επιστημονικών δημοσιεύσεων σε δυσλειτουργικά και σταθερά ψηφιακά περιβάλλοντα, δηλαδή υποδομές αποθετηρίων (είτε αποθετήριο που ανήκει στον ίδιο τον φορέα χρηματοδότησης ή οποιοδήποτε άλλο αποθετήριο ανοικτής πρόσβασης)
– να εξετάσουν τις επιλογές για δημοσίευση με ανοικτές άδειες χρήσης (π.χ. Creative Commons) και το βαθμό που αυτό θα προωθούσε την παραγωγική χρήση και αξιοποίηση της έρευνας που παράγεται από δημόσια χρηματοδότηση.
“Αυτό το νομοσχέδιο θα προσφέρει στους πολίτες των ΗΠΑ διευρυμένη πρόσβαση σε σημαντικά αποτελέσματα της επιστημονικής έρευνας για τα οποία έχουν ήδη πληρώσει , αποδεσμεύοντας την έρευνα που έχει χρηματοδοτηθεί από τα διάφορα Υπουργεία, όπως της Γεωργίας, του Εμπορίου, της Άμυνας και της Παιδείας, Ενέργειας της Υγείας κ.ά.” δηλώνει ο γερουσιαστής Doyle. “Αναμένεται να αποφέρει σημαντικά πλεονεκτήματα για την έρευνα, καθώς θα επιταχύνει την καινοτομία, θα προωθήσει την διαφάνεια, την αξιοπιστία και τη συνεργασία μέσα στην επιστημονική κοινότητα” συμπληρώνει ο γερουσιαστής Kevin Υoder.
Την κίνηση αυτή καλωσόρισαν μέλη της ακαδημαϊκής κοινότητας και οργανισμών, όπως ο Heather Joseph, γενικός διευθυντής του SPARC (Scholarly Publishing Academic Research Coalition), ο οποίος δηλώνει ότι “το FASTR αντιπροσωπεύει ένα τεράστιο βήμα στο να διασφαλιστεί ότι η κρίσιμη ερευνητική πληροφορία που υπάρχει σε αυτές τις δημοσιεύσεις είναι ανοικτά προσβάσιμη από το κοινό. Ενέχει επίσης την προοπτική να επαναστατικοποιήσει ολοκληρωτικά την ερευνητική διαδικασία “.
Το νομοσχέδιο “χτίζει” πάνω στην επιτυχία της πρώτης οδηγίας για δημόσια πρόσβαση στα αποτελέσματα της έρευνας που αφορά τον τομέα της Υγείας στις ΗΠΑ και την έρευνα που χρηματοδοτούν τα Εθνικά Ινστιτούτα (NIH). Από το 2008 που εφαρμόζεται η οδηγία, εκτιμάται ότι περίπου 80.000 επιστημονικά άρθρα δημοσιεύονται κάθε χρόνο από χορηγίες των NIH.
Η πράξη Fair Access to Science and Technology Research Act (FARST) αντικατοπτρίζει το αυξημένο ενδιαφέρον του Λευκού Οίκου για τις πολιτικές ανοικτής πρόσβασης στη δημόσια πληροφορία. Σε αυτή την κατεύθυνση, εξετάζει μηχανισμούς που θα αξιοποιήσουν τις ομοσπονδιακές επενδύσεις στην επιστημονική έρευνα και θα αυξήσουν την πρόσβαση στην πληροφορία, με στόχο τηv προώθηση της επιστημονικής και τεχνολογικής καινοτομίας και ανταγωνιστικότητας.
Πατήστε εδώ για να διαβάσετε το κείμενο της νομοθετικής Πράξης. Eπίσης, ο οργανισμός SPARC έχει απευθύνει κάλεσμα για την υποστήριξη της Πράξης με στόχο τη διευρυμμένη πρόσβαση στα ερευνητικά αποτελέσματα. Περισσότερες πληροφορίες για το κάλεσμα μπορείτε να βρείτε στη διεύθυνση: http://www.arl.org/sparc/media/support-expanded-access-to-research-results—endo.shtml
February 20, 2013
Mια νέα μελέτη για την ανοικτή πρόσβαση εκδόθηκε από τον SPARC EUROPE (Scholarly Publishing Academic Research Coalition). Η μελέτη βασίζεται σε στοιχεία από το ROARMAP (Registry of Open Access Repositories Mandatory Archiving Policies) για την ανάλυση των πολιτικών ανοικτής πρόσβασης που ακολουθούν οι χρηματοδότες της ερευνητικής δραστηριότητας ανά τον κόσμο.
Οι πίνακες που δημοσιεύονται από τον SPARC EUROPE παρουσιάζουν 48 χρηματοδότες της έρευνας (ινστιτούτα, οργανισμοί, ακαδημαϊκοί και ερευνητικοί φορείς) και τις υποχρεωτικές πολιτικές ανοικτής πρόσβασης που εφαρμόζουν. Έτσι, καταγράφονται 33 φορείς που υποστηρίζουν τον “πράσινο δρόμο” για δημοσίευση με ανοικτή πρόσβαση (αποθετήρια ανοικτής πρόσβασης) οι οποίοι προέρχονται από χώρες όπως η Αυστραλία, η Αργεντινή, η Κίνα, ο Καναδάς, η Ισπανία και η Δανία. Μόνο τα Research Councils της Μεγάλης Βρετανίας επιλέγουν τον “‘χρυσό δρόμο” (δημοσίευση σε περιοδικά ανοικτής πρόσβασης) για να εφαρμόσουν την υποχρεωτική πολιτική για ανοικτή πρόσβαση, ενώ 11 χρηματοδότες της έρευνας από χώρες, όπως η Ινδία, η Σουηδία, η Ελβετία και η Αυστρία, ακολουθούν και τις δύο οδούς για να διασφαλίσουν την υποχρεωτική ανοικτή πρόσβαση στα αποτελέσματα της έρευνας που χρηματοδοτούν. Η λίστα ανανεώνεται σε διαρκή βάση, καθώς εφαρμόζονται και υιοθετούνται νέες πολιτικές ανά τον κόσμο. Περισσότερες λεπτομέρειες και τους αναλυτικούς πίνακες με τα αποτελέσματα της μελέτης θα βρείτε στη διεύθυνση http://sparceurope.org/analysis-of-funder-open-access-policies-around-the-world/.
February 18, 2013
H παγκόσμια μέρα για τα ανοικτά δεδομένα θα εορταστεί και στην Ελλάδα στις 23 Φεβρουαρίου 2013 σε εκδήλωση που πραγματοποιείται στο κτήριο “Κωστής Παλαμάς” του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (10.00 π.μ. – 16.00 μ.μ.). Το Open Data Day διοργανώνεται από το Ινστιτούτο Πληροφοριακών Συστημάτων του Ερευνητικού Κέντρου “Αθηνά” και την ΕΕΛ/ΛΑΚ (Εταιρεία Ελεύθερου Λογισμικού / Λογισμικού Ανοικτού Κώδικα) με την υποστήριξη του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και του Ερευνητικού έργου MODAP (Mobility, Data Mining and Privacy).
Το Open Data Day 2013 είναι μια ανοικτή συνάντηση εθελοντών, χρηστών και πολιτών, που θέλουν να ενισχύσουν τα ανοικτά δεδομένα και την αξιοποίησή τους. Οργανώνεται στο πλαίσιο της παγκόσμιας ημέρας για τα ανοικτά δεδομένα παράλληλα με εκδηλώσεις σε όλο τον κόσμο. Είναι μια ευκαιρία ώστε εθελοντές, επιστήμονες, προγραμματιστές, εκπρόσωποι της δημόσιας διοίκησης και του ιδιωτικού τομέα, να ενημερωθούν για τα ανοικτά δεδομένα, την αξία που έχουν για την καλύτερη λειτουργία του κράτους και τη διαφάνεια, αλλά και τη σημασία τους για την οικονομική ανάπτυξη της χώρας. Περισσότερα για την εκδήλωση, το αναλυτικό πρόγραμμα και τις θεματικές ενότητες που περιλαμβάνει θα διαβάσετε στο http://www.openaccess.gr/news_events/news/details.dot?id=20016&inode=20015
February 15, 2013
Τα ακριβά διδακτικά βιβλία σύντομα θα αποτελούν παρελθόν καθώς το εκπαιδευτικό περιεχόμενο που διατίθεται ανοικτά μέσα από άδειες Creative Commons κερδίζει ολοένα υποστηρικτές τόσο σε επίπεδο οργανισμών όσο και σε επίπεδο εθνικών κυβερνήσεων, υποστηρίζει ένα ενδιαφέρον δημοσίευμα του U.S. News World Report.
Στο ξεκίνημα τους, μία δεκαετία πριν, οι άδειες Creative Commons υιοθετήθηκαν από την κοινότητα των καλλιτεχνών και της λογοτεχνίας και το λογότυπο τους άρχισε να εμφανίζεται σε χιλιάδες blogs και webpages ανά τον κόσμο. Οι άδειες Creative Commons αφορούν δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας και επιτρέπουν στους δημιουργούς να οριοθετούν με ευέλικτο τρόπο τους όρους χρήσης των έργων τους. Χρησιμοποιώντας τις άδειες, ο δημιουργός χωρίς να παραιτείται από όλα τα δικαιώματα του επί του έργου του, αποκτά τη δύναμη να ελέγχει πώς χρησιμοποιείται το έργο του από τρίτους. Μέχρι το 2005, ο μη κερδοσκοπικός οργανισμός Creative Commons υπολογίζει ότι 20 εκατομμύρια έργα χρησιμοποίησαν τις άδειες Creative Commons, και μέχρι το 2009 o αριθμός αυτός ανήλθε ραγδαία στα 350 εκατομμύρια. Σήμερα, οι υποστηρικτές του Creative Commons θέτουν την επέκταση των αδειών χρήσης Creative Commons σε εκπαιδευτικό υλικό ως έναν από τους βασικούς στόχους τους.
Σε συνέντευξη του, ο διευθυντής του Global learning for Creative Commons, Cable Green, αναφέρει το χαρακτηριστικό παράδειγμα της πολιτείας της Ουάσιγκτον που δαπανά κάθε χρόνο 130 εκατ. δολάρια για τα σχολικά βιβλία, τα οποία είναι διαθέσιμα μόνο σε έντυπη μορφή και πολλές φορές είναι αναχρονιστικά. Προτείνει ως εναλλακτική λύση τη διάθεση του εκπαιδευτικού αυτού περιεχομένου με άδειες Creative Commons, λύση οικονομικά πιο συμφέρουσα που ωστόσο δεν θίγει τη βιομηχανία των εκδόσεων.
Τα τελευταία χρόνια αυξάνονται οι πρωτοβουλίες για ανοικτό εκπαιδευτικό υλικό που διατίθεται με άδειες Creative Commons. Οι πρωτοβουλίες αυτές υποστηρίζονται τόσο από πολιτείες όσο και πανεπιστήμια αλλά ταυτόχρονα και από εθνικές κυβερνήσεις – από την Νότια Αφρική έως την Πολωνία. Ίσως η πιο σημαντική κίνηση προς αυτή την κατεύθυνση ήταν η ανακοίνωση της κυβέρνησης Ομπάμα για τη χορήγηση ποσού ύψους 500 εκατομμυρίων δολαρίων μέσα από το Υπουργείο εργασίας προκειμένου τα ιδρύματα και πανεπιστήμια της χώρας να αδειοδοτήσουν εκπαιδευτικό περιεχόμενο κάτω από Creative Commons Attribution licenses με στόχο τη διεξαγωγή προγραμμάτων επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης ανά τη χώρα. Δέκα χρόνια μετά, ο οργανισμός Creative Commons πρόκειται να δοκιμαστεί σε εθνική κλίμακα, γεγονός που ανοίγει τον δρόμο και για άλλες εθνικές κυβερνήσεις να ακολουθήσουν.
Ταυτόχρονα, αρκετοί εκδότες διδακτικών βιβλίων έχουν ήδη αρχίσει να εκφράζουν το ενδιαφέρον τους για το Ανοικτό Εκπαιδευτικό Περιεχόμενο (OER – Open Educational Resources). Χαρακτηριστικά, τον Νοέμβριο 2012, ο εκδοτικός οίκος Pearson έθεσε σε λειτουργία το Project Blue Sky, μία κεντρική δικτυακή τοποθεσία που ευρετηριάζει και επιτρέπει αναζήτηση σε εκπαιδευτικό ανοικτό περιεχόμενο. Ωστόσο, η επιτυχημένη διάθεση ανοικτών εκπαιδευτικών πηγών εξαρτάται από την επίτευξη διαλειτουργικότητας τόσο σε τεχνικό, όσο και σε νομικό επίπεδο. Περισσότερες και αναλυτικές πληροφορίες και στοιχεία μπορείτε να βρείτε στο πλήρες κείμενο του δημοσιεύματος.
February 11, 2013
Νομοσχέδιο που αποσκοπεί στη διεύρυνση της πρόσβασης στα αποτελέσματα της δημόσιας χρηματοδοτούμενης έρευνας και στην ενίσχυση της διαφάνειας στην ερευνητική διαδικασία κατέθεσαν πρόσφατα εκπρόσωποι του Κογκρέσου στην Ουάσιγκτον.
