Φινλανδία: η πρώτη χώρα που δίνει αναλυτικά στοιχεία για το κόστος των συνδρομών σε επιστημονικά περιοδικά
Η Φινλανδία καθίσταται, μέσω της απόφασης του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού και της πρωτοβουλίας για την Ανοικτή Επιστήμη και την Έρευνα, η πρώτη χώρα που δίνει στη δημοσιότητα αναλυτικά στοιχεία για το κόστος των συνδρομών σε επιστημονικά περιοδικά και εκδότες από τους φορείς έρευνας της χώρας (63 φορείς) για τα έτη 2010-2015. Ανάλογα στοιχεία έχουν δοθεί στη δημοσιότητα παλαιότερα και από άλλες χώρες, όπως το Ηνωμένο Βασίλειο και οι ΗΠΑ, χωρίς ωστόσο να αφορούν το σύνολο των συνδρομών ή των φορέων έρευνας των χωρών αυτών.
Βάσει των στοιχείων, το κόστος των συνδρομών στη Φιλανδία μεταξύ 2010-2015 ήταν 131,1 εκατ. ευρώ (22 εκατ. ευρώ το μέσο ετήσιο κόστος κατά τη διάρκεια της ίδιας περιόδου). Στο ποσό αυτό δεν περιλαμβάνεται το κόστος δημοσίευσης σε περιοδικά Ανοικτής Πρόσβασης (APCs). Το συνολικό ποσό είναι σημαντικά χαμηλότερο από αυτό χωρών όπως η Αυστρία (με μέσο ετήσιο κόστος 70 εκατ. ευρώ) ή η Νέα Ζηλανδία (μέσο ετήσιο κόστος 31 εκατ. ευρώ), λαμβάνοντας, ωστόσο, υπόψη ότι η διαφορά αυτή πιθανότατα να οφείλεται στο ότι τα στοιχεία μεταξύ χωρών δεν είναι απολύτως συγκρίσιμα.
Τα στοιχεία αφορούν 244 εκδότες, βάσει των οποίων άνω του 1/3 του συνολικού κόστους είναι συνδρομές στον Elsevier, ο οποίος έχει επικριθεί έντονα για το σημαντικό περιθώριο κέρδους του. Αναφορικά με την κατανομή του κόστους μεταξύ των φορέων, στα πανεπιστήμια αντιστοιχεί το 79% του συνολικού κόστους, με το πανεπιστήμιο του Ελσίνκι να έχει το υψηλότερο (24,4 εκατ. ευρώ κατά την υπό εξέταση περίοδο).
Η απόφαση δημοσίευσης των στοιχείων για τις συνδρομές είναι ιδιαίτερης σημασίας, καθώς η περιορισμένη πρόσβαση στο κόστος των συνδρομών είναι δυνατό να επηρεάσει τη διαμόρφωση των συμφωνιών μεταξύ εκδοτών και πανεπιστημίων σε μια περίοδο κατά την οποία οι βιβλιοθήκες δυσκολεύονται να αντιμετωπίσουν την αύξηση του κόστους των συνδρομών. Παράλληλα, η καλύτερη πληροφόρηση αναμένεται να διευκολύνει τη διαδικασία μετάβασης στο μοντέλο της Ανοικτής Πρόσβασης: βάσει εκτίμησης, η δημοσίευση του συνόλου των άρθρων με Ανοικτή Πρόσβαση (το 2014 το 18% των άρθρων στα φινλανδικά πανεπιστήμια δημοσιεύονταν με Ανοικτή Πρόσβαση) θα κόστιζε 17 εκατ. ευρώ, ποσό χαμηλότερο από το υφιστάμενο κόστος συνδρομών (22 εκατ. ευρώ).
Περισσότερες πληροφορίες: http://bit.ly/1ULH1Fh
June 27, 2016
