Μελετώντας την ιστορία: ανοικτές πηγές έρευνας για ιστορικούς & πολίτες
December 4, 2018
Η «Εργογραφία νεοελληνικής χρονογραφίας και ιστορίας (1529 – 1900)» είναι μια βιβλιογραφική βάση δεδομένων με 2.425 εγγραφές. Είναι ένα από τα παράγωγα του ομώνυμου προγράμματος που διηύθυνε ο Τριαντάφυλλος Ε. Σκλαβενίτης, πρώην Διευθυντής Ερευνών του Ινστιτούτου Ιστορικών Ερευνών. Η βάση δεδομένων, η οποία φιλοξενείται στις υποδομές του ΕΚΤ και διατίθεται ηλεκτρονικά από τον σύνδεσμο http://historiography.ekt.gr/, περιγράφει αυτοτελή δημοσιεύματα στη νεοελληνική γλώσσα με χρονογραφικό ή ιστορικό περιεχόμενο, πρωτότυπα έργα, ερανίσματα ή μεταφράσεις. Στην περίπτωση των μεταφράσεων αναφέρεται και το ξενόγλωσσο πρωτότυπο.
Το αντικείμενο «Ιστορία της ιστοριογραφίας» έχει μεγάλο ενδιαφέρον για τις νεοελληνικές σπουδές και το πρόγραμμα «Νεοελληνική Χρονογραφία και Ιστοριογραφία (15ος – 20ος αι.)» στόχευε, μεταξύ άλλων, στην καταγραφή των έργων της νεοελληνικής χρονογραφίας και ιστοριογραφίας σε έντυπη και σε χειρόγραφη μορφή, από τον 16ο αιώνα ως το 1900. Το πρόγραμμα ερεύνησε ζητήματα όπως, για παράδειγμα, το πέρασμα από τη χειρόγραφη χρονογραφία στις έντυπες επιτομές της (μέσα 17ου αι.) και στον εκσυγχρονισμό της (β΄ μισό 18ου αι.), τη γένεση της ιστορικής συνείδησης του ελληνισμού και το πέρασμα από την θρησκευτική χρονογραφία στην κοσμική και παγκόσμια ιστοριογραφία στα χρόνια του Διαφωτισμού (1750-1832) και άλλα σημαντικά θέματα για τη νεότερη ιστορία.
Η βάση «Εργογραφία νεοελληνικής χρονογραφίας και ιστορίας (1529 – 1900)» έρχεται να προστεθεί στον σημαντικό όγκο περιεχομένου για ιστορικούς που διαθέτει το ΕΚΤ στις υποδομές του. Περιοδικά όπως ο Μνήμων και το Historical Review εξετάζουν θέματα νεοελληνικής ιστορίας, ενώ γενικότερα με την ιστοριογραφία ασχολείται το περιοδικό Historein. Τις σχέσεις του Mεσαιωνικού και Nέου Eλληνισμού με τη Δύση ερευνά το περιοδικό Ἑῷα καὶ Ἑσπέρια και o Ερανιστής, ενώ στην επιστημονική μελέτη του μικρασιατικού ελληνισμού σε όλες τις φάσεις της ιστορίας του και σε όλες τις πτυχές του πολιτισμού του είναι αφιερωμένη η περιοδική επιστημονική έκδοση του Κέντρου Μικρασιατικών Σπουδών. Τέλος, σημαντικό είναι και το μακροβιότερο περιοδικό για την ιστορία & αρχαιολογία του Βόρειου Ελληνικού χώρου, Μακεδονίας και Θράκης, το περιοδικό Μακεδονικά της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών, το οποίο εκδίδεται από το 1940. Τα παραπάνω περιοδικά ανοικτής πρόσβασης διατίθενται ηλεκτρονικά μέσω της Υπηρεσίας ePublishing του ΕΚΤ.
Το Κέντρο Μικρασιατικών Σπουδών διαθέτει πλέον ανοικτά και τον κατάλογό του, μέσω της Υπηρεσίας openABEKT, στο σύνδεσμο https://kms.openabekt.gr/ με πάνω από 12.000 εγγραφές, ενώ ο Κατάλογος της Βιβλιοθήκης της Εταιρείας Μελέτης Νέου Ελληνισμού, η οποία εκδίδει και το Περιοδικό Μνήμων, διατίθεται στο σύνδεσμο https://mnimon.openabekt.gr/ με 2790 εγγραφές. Η Βιβλιοθήκη της Εταιρείας Ηπειρωτικών Μελετών η οποία συλλέγει ιστορικό περιεχόμενο σχετικά με τον Ηπειρωτικό χώρο διαθέτει κι αυτή τον κατάλογό της ανοικτά, μέσω του openABEKT, στο σύνδεσμο https://ehm.openabekt.gr/. Αξίζει να ρίξετε μια ματιά και στη Βιβλιοθήκη της Βουλής των Ελλήνων, όπου με όρο αναζήτησης «Ιστορία» εντοπίζονται 17.651 εγγραφές στις οποίες μπορείτε να πλοηγηθείτε χρησιμοποιώντας τα φίλτρα στα αριστερά και να ανακαλύψετε Θέματα, Δημιουργούς, Εκδότες καθώς και προσδοκώμενο Κοινό.
Μπορείτε επίσης να αναζητήσετε τον όρο «ιστοριογραφία» στο openarchives.gr, την πύλη αναζήτησης επιστημονικού περιεχομένου του ΕΚΤ, για να εντοπίσετε σχετικές διδακτορικές διατριβές, περιεχόμενο από ψηφιακές βιβλιοθήκες πανεπιστημίων και ερευνητικών κέντρων. Ένα καλό εργαλείο για να βρείτε περιοδικά ιστορικού περιεχομένου που εκδίδονται στην Ελλάδα είναι και το Ευρετήριο Ανθρωπιστικών & Κοινωνικών Επιστημών του ΕΚΤ, http://grissh.gr/. Επιλέγοντας Ιστορία & Αρχαιολογία στην αρχική σελίδα θα βρείτε 12 τίτλους περιοδικών αν επιλέξετε “serials” στα φίλτρα αναζήτησης ή 11.217 άρθρα χωρίς το φίλτρο.
Image Credit: “Historic Lakeview Cemetery, Patchogue, NY.” by Helen Melissakis is licensed under CC BY 2.0
Filed under: Uncategorized
