Σε συνδυασμό με την, υποχρεωτική πλέον, Ανοικτή Πρόσβαση στις δημοσιεύσεις που προκύπτουν ως αποτέλεσμα της έρευνας που διεξάγεται στο πλαίσιο του προγράμματος “Ορίζοντας 2020”, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διενεργεί και πιλοτικό πρόγραμμα για την ανοικτή πρόσβαση στα ερευνητικά δεδομένα. Είναι η πρώτη φορά που η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποδίδει εξίσου σημασία στον ανοικτό διαμοιρασμό των δημόσια χρηματοδοτούμενων ερευνητικών δεδομένων με τις επιστημονικές δημοσιεύσεις.
Στο πλαίσιο του Ορίζοντα 2020, οι ερευνητές οι οποίοι θα συμμετάσχουν στο πιλοτικό έργο καλούνται να δημοσιεύσουν με ανοικτή πρόσβαση τα δεδομένα τα οποία μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την επαληθευσιμότητα των αποτελεσμάτων που παρουσιάζονται σε επιστημονικές δημοσιεύσεις, καθώς και οποιαδήποτε άλλη σχετική επιστημονική πληροφορία, στην ερευνητική κοινότητα, τους πολίτες και τις επιχειρήσεις.
Η ανοικτή περαιτέρω χρήση των δημόσια χρηματοδοτούμενων επιστημονικών δεδομένων, αναμένεται να οδηγήσει σε βελτίωση της αποτελεσματικότητας και της διαφάνειας της επιστημονικής έρευνας. Αναμένεται, επίσης, να συντελέσει αποτελεσματικά στην οικονομική ανάπτυξη μέσα από την ανοικτή καινοτομία.
Για τη διετία 2014-15 χρηματοδότηση ύψους 3 δισ. ευρώ θα διοχετευθεί στις θεματικές περιοχές που συμμετέχουν στον πιλότο για τα Ανοικτά Επιστημονικά Δεδομένα, και συγκεκριμένα:
- Μελλοντικές και Αναδυόμενες Τεχνολογίες (Future and Emerging Technologies)
- Ηλεκτρονικές Ερευνητικές Υποδομές (Research infrastructures – part e-Infrastructures)
- Βιομηχανική Υπεροχή- Υπηρεσίες Πληροφόρησης και Επικοινωνίας (Leadership in enabling and industrial technologies – Information and Communication Technologies)
- Κοινωνικές Προκλήσεις: Ασφαλής, Καθαρή και Αποτελεσματική Ενέργεια- Έξυπνες Πόλεις και Κοινότητες (Societal Challenge: Secure, Clean and Efficient Energy – part Smart cities and communities)
- Κοινωνικές Προκλήσεις: Κλιματική Δράση, Περιβάλλον, Αποτελεσματική Χρήση Πόρων, Πρώτες Ύλες (Climate Action, Environment, Resource Efficiency and Raw materials)
- Κοινωνικές Προκλήσεις: Η Ευρώπη σε ένα μεταβαλλόμενο κόσμο- συμμετοχικές, καινοτόμες και σκεπτόμενες κοινωνίες (Societal Challenge: Europe in a changing world – inclusive, innovative and reflective Societies)
- Επιστήμη μαζί και για την κοινωνία (Science with and for Society)
Ορισμένα έργα μπορούν να απέχουν από την υποχρέωση για σοβαρούς λόγους διασφάλισης των πνευματικών δικαιωμάτων, προστασίας προσωπικών δεδομένων, για λόγους ασφάλειας ή εφόσον η έρευνά τους κινδυνεύει λόγω της ανοικτής διάθεσης των δεδομένων.
Αυτά θα είναι και τα κυρίως ζητήματα στην αντιμετώπιση των οποίων θα συντελέσει το πιλοτικό έργο, καθώς και στην ανάδειξη της απαιτούμενης υποδομής που θα κληθεί να υποστηρίξει την ανοικτή διάθεση των δεδομένων. Ο πιλότος θα αναδείξει, ακόμη, τα κίνητρα που χρειάζονται οι ερευνητές για να διαχειριστούν και να διαμοιραστούν τα δεδομένα τους.
Το πιλοτικό πρόγραμμα θα ισχύσει για όλη τη διάρκεια του Ορίζοντα 2020 και θα επηρεάσει την περαιτέρω διαμόρφωση πολιτικών.
Περισσότερες πληροφορίες:
http://europa.eu/rapid/press-release_IP-13-1257_en.htm
March 10, 2014
Τρεις μεγάλοι οργανισμοί οι οποίοι προωθούν την Ανοικτή Πρόσβαση διατύπωσαν σε κοινή δήλωσή τους τις συστάσεις τους σχετικά με την πιλοτική δράση που προωθεί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τα ερευνητικά δεδομένα που θα παράγονται στο πλαίσιο του νέου χρηματοδοτικού προγράμματος για την έρευνα και την καινοτομία, Horizon 2020.
Τα έργα τα οποία χρηματοδοτούνται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Έρευνας (ERC) παράγουν πληθώρα ερευνητικών δεδομένων (π.χ. από πειράματα, προσομοιώσεις και ερωτηματολόγια). Πρόκειται, κατά κανόνα, για μικρές συλλογές δεδομένων (datasets) τα οποία βρίσκονται διασκορπισμένα σε αποθετήρια και σκληρούς δίσκους σε όλη την Ευρώπη.
Για την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το πιλοτικό πρόγραμμα στόχο έχει να ενισχύσει μία κουλτούρα συμμετοχής μεταξύ ερευνητών και να διευκολύνει την επανάχρηση της πληροφορίας και την επιστήμη που βασίζεται σε δεδομένα, με την καταγραφή, ανακάλυψη, πρόσβαση και επανάχρηση των ερευνητικών δεδομένων, και τη διασύνδεσή τους με τις υπάρχουσες διεθνείς πρωτοβουλίες.
Οι τρεις φορείς αναγνωρίζουν τη σημασία της πιλοτικής δράσης για τη συνολική ενίσχυση του οικοσυστήματος των ερευνητικών δεδομένων, και προβαίνουν στις εξής συστάσεις:
#1 Τί
Η πιλοτική δράση καλύπτει όλα τα ερευνητικά δεδομένα και συναφή μεταδεδομένα τα οποία προκύπτουν από έργα χρηματοδοτούμενα από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Για την ενίσχυση της ανακάλυψης και τον έλεγχο των αποτελεσμάτων της έρευνας, κατάλληλα μεταδεδομένα πρέπει να συνοδεύουν όλες τις συλλογές δεδομένων, ανεξάρτητα από το εάν μια συλλογή δεδομένων θα γίνει διαθέσιμη με Ανοικτή Πρόσβαση. Τα αποθετήρια δεδομένων μπορούν να υποστηρίζουν την αποθήκευση παραδοτέων και αναφορών σχετικών με ένα έργο, συμπληρωματικά προς τα ερευνητικά δεδομένα.
#2 Πού
Όλα τα ερευνητικά δεδομένα πρέπει να καταγράφονται σε μητρώα και να κατατίθενται τουλάχιστον σε ένα αποθετήριο. Το αποθετήριο πρέπει:
– να παρέχει δημόσια πρόσβαση στα ερευνητικά δεδομένα, κατόπιν εγγραφής εάν κρίνεται απαραίτητο
– να διευκολύνει την αναφορά σε δεδομένα μέσα από μόνιμους προσδιοριστές (π.χ. DOI, ARK, PURL)
– να διασυνδέει τα ερευνητικά δεδομένα με τις σχετικές δημοσιεύσεις (π.χ. περιοδικά, αναφορές, κείμενα εργασίας)
– να υποστηρίζει την αναγνώριση του χρηματοδοτικού πλαισίου της έρευνας μέσα από κατάλληλα μεταδεδομένα
– να προσφέρει τη δυνατότητα διασύνδεσης με αρχεία λογισμικού
– να προσφέρει τα μεταδεδομένα με τεχνικά και νομικά ανοικτό τρόπο και με τη χρήση ευρέως χρησιμοποιούμενων προτύπων μεταδεδομένων και οδηγιών διαλειτουργικότητας, ώστε να καθιστά δυνατή την επανάχρησή τους από ευρωπαϊκούς και διεθνείς φορείς και τρίτες υπηρεσίες.
#3 Πότε
Τα ερευνητικά δεδομένα που σχετίζονται με ερευνητικές δημοσιεύσεις πρέπει να καθίστανται διαθέσιμα στους ελεγκτές κατά τη διάρκεια του ελέγχου. Παράλληλα με τη δημοσίευση κάποιας έρευνας, τα σχετικά ερευνητικά δεδομένα πρέπει να καθίστανται διαθέσιμα μέσα από ένα αποθετήριο ανοικτής πρόσβασης.
#4 Πώς
Συστήνεται η χρήση κατάλληλων ανοικτών αδειών για τα ανοικτά δεδομένα όπως (Creative Commons CC0, Open Data Commons Open Database License).
#5 Ποιός
Η ευθύνη για την κατάθεση των ερευνητικών δεδομένων που προκύπτουν από ένα έργο ανήκει στον συντονιστή του έργου.
#6 Υποστηρικτικές δράσεις
Είναι απαραίτητη μία πανευρωπαϊκή καμπάνια προώθησης των οφελών που προκύπτουν από το διαμοιρασμό των δεδομένων και της επανάχρησής τους σε ερευνητές, χρηματοδότες, πανεπιστήμια, βιβλιοθηκονόμους, και υποστηρικτικό τεχνικό προσωπικό.
Ο πιλότος πρέπει, επίσης, να προσδιορίσει τις δεξιότητες, τη γνώση και τις ανάγκες σε εκπαίδευση που χρειάζεται από όλους τους εταίρους στον κύκλο ζωής των δεδομένων.
Αναλυτικά η κοινή δήλωση των τριών οργανισμών: http://bit.ly/15BIJhu
July 22, 2013
Σε συνδυασμό με την, υποχρεωτική πλέον, Ανοικτή Πρόσβαση στις δημοσιεύσεις που προκύπτουν ως αποτέλεσμα της έρευνας που διεξάγεται στο πλαίσιο του προγράμματος “Ορίζοντας 2020”, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διενεργεί και πιλοτικό πρόγραμμα για την ανοικτή πρόσβαση στα ερευνητικά δεδομένα. Είναι η πρώτη φορά που η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποδίδει εξίσου σημασία στον ανοικτό διαμοιρασμό των δημόσια χρηματοδοτούμενων ερευνητικών δεδομένων με τις επιστημονικές δημοσιεύσεις.
