Tag: Επιστημονικά Περιοδικά
Η Φινλανδία καθίσταται, μέσω της απόφασης του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού και της πρωτοβουλίας για την Ανοικτή Επιστήμη και την Έρευνα, η πρώτη χώρα που δίνει στη δημοσιότητα αναλυτικά στοιχεία για το κόστος των συνδρομών σε επιστημονικά περιοδικά και εκδότες από τους φορείς έρευνας της χώρας (63 φορείς) για τα έτη 2010-2015. Ανάλογα στοιχεία έχουν δοθεί στη δημοσιότητα παλαιότερα και από άλλες χώρες, όπως το Ηνωμένο Βασίλειο και οι ΗΠΑ, χωρίς ωστόσο να αφορούν το σύνολο των συνδρομών ή των φορέων έρευνας των χωρών αυτών.
Βάσει των στοιχείων, το κόστος των συνδρομών στη Φιλανδία μεταξύ 2010-2015 ήταν 131,1 εκατ. ευρώ (22 εκατ. ευρώ το μέσο ετήσιο κόστος κατά τη διάρκεια της ίδιας περιόδου). Στο ποσό αυτό δεν περιλαμβάνεται το κόστος δημοσίευσης σε περιοδικά Ανοικτής Πρόσβασης (APCs). Το συνολικό ποσό είναι σημαντικά χαμηλότερο από αυτό χωρών όπως η Αυστρία (με μέσο ετήσιο κόστος 70 εκατ. ευρώ) ή η Νέα Ζηλανδία (μέσο ετήσιο κόστος 31 εκατ. ευρώ), λαμβάνοντας, ωστόσο, υπόψη ότι η διαφορά αυτή πιθανότατα να οφείλεται στο ότι τα στοιχεία μεταξύ χωρών δεν είναι απολύτως συγκρίσιμα.
Τα στοιχεία αφορούν 244 εκδότες, βάσει των οποίων άνω του 1/3 του συνολικού κόστους είναι συνδρομές στον Elsevier, ο οποίος έχει επικριθεί έντονα για το σημαντικό περιθώριο κέρδους του. Αναφορικά με την κατανομή του κόστους μεταξύ των φορέων, στα πανεπιστήμια αντιστοιχεί το 79% του συνολικού κόστους, με το πανεπιστήμιο του Ελσίνκι να έχει το υψηλότερο (24,4 εκατ. ευρώ κατά την υπό εξέταση περίοδο).
Η απόφαση δημοσίευσης των στοιχείων για τις συνδρομές είναι ιδιαίτερης σημασίας, καθώς η περιορισμένη πρόσβαση στο κόστος των συνδρομών είναι δυνατό να επηρεάσει τη διαμόρφωση των συμφωνιών μεταξύ εκδοτών και πανεπιστημίων σε μια περίοδο κατά την οποία οι βιβλιοθήκες δυσκολεύονται να αντιμετωπίσουν την αύξηση του κόστους των συνδρομών. Παράλληλα, η καλύτερη πληροφόρηση αναμένεται να διευκολύνει τη διαδικασία μετάβασης στο μοντέλο της Ανοικτής Πρόσβασης: βάσει εκτίμησης, η δημοσίευση του συνόλου των άρθρων με Ανοικτή Πρόσβαση (το 2014 το 18% των άρθρων στα φινλανδικά πανεπιστήμια δημοσιεύονταν με Ανοικτή Πρόσβαση) θα κόστιζε 17 εκατ. ευρώ, ποσό χαμηλότερο από το υφιστάμενο κόστος συνδρομών (22 εκατ. ευρώ).
Περισσότερες πληροφορίες: http://bit.ly/1ULH1Fh
June 27, 2016
Ο ολλανδικός οργανισμός για την επιστημονική έρευνα (NWO) εισάγει αυστηρότερους κανόνες για την Ανοικτή Πρόσβαση, καθιστώντας υποχρεωτική την άμεση Ανοικτή Πρόσβαση από 1η Δεκεμβρίου για όλες τις δημοσιεύσεις που απορρέουν από έργα που χρηματοδοτεί μετά την ημερομηνία αυτή.
Το NWO ζητούσε ήδη από τους ερευνητές που χρηματοδοτεί να δίνουν Ανοικτή Πρόσβαση στις δημοσιεύσεις τους το συντομότερο δυνατό. Η πρόσφατη απόφαση για άμεση παροχή Ανοικτής Πρόσβασης τη στιγμή της δημοσίευσης ωστόσο καθιστά την παροχή Ανοικτής Πρόσβασης τυπική προϋπόθεση. Το NWO καθίσταται το πρώτο εθνικό συμβούλιο έρευνας σε παγκόσμιο επίπεδο που λαμβάνει τέτοια απόφαση.
Το NWO παρέχει οικονομική στήριξη για την μετάβαση στην Ανοικτή Πρόσβαση μέσω της κάλυψης του κόστους δημοσίευσης άρθρων και βιβλίων μέσω του Χρυσού Δρόμου από το ταμείο ενίσχυσης των δημοσιεύσεων με Ανοικτή Πρόσβαση. Καθώς το NWO θέλει να ενισχύσει τον Χρυσό Δρόμο, οι πόροι του ταμείου θα χρησιμοποιηθούν για την κάλυψη των τελών δημοσίευσης (article processing charges) άρθρων σε περιοδικά Ανοικτής Πρόσβασης ή βιβλίων τα οποία είναι ανοικτά διαθέσιμα τη στιγμή της δημοσίευσης.
Οι ερευνητές ικανοποιούν τους όρους του NWO εφόσον:
- Δημοσιεύσουν άρθρα σε περιοδικά Ανοικτής Πρόσβασης ή βιβλία τα οποία παρέχουν Ανοικτή Πρόσβαση τη στιγμή της δημοσίευσης
- Δημοσιεύσουν σε συνδρομητικά περιοδικά στα οποία δίνεται Ανοικτή Πρόσβαση μέσω ανάληψης του κόστους από τον συγγραφέα ή μέσω συμφωνιών μεταξύ των ολλανδικών πανεπιστημίων και των εκδοτών
- Αντίγραφο της δημοσίευσης που έχει κατατεθεί σε αποθετήριο είναι διαθέσιμο σε όλους τη στιγμή της δημοσίευσης
Η απόφαση αφορά τα ερευνητικά έργα που χρηματοδούνται πλήρως ή μερικώς από το NWΟ. Σε περίπτωση μη συμμόρφωσης το NWO μπορεί σε ακραίες περιπτώσεις να αρνηθεί την καταβολή μέρους ή του συνόλου της χρηματοδότησης ή να μειώσει το ύψος της χρηματοδότησης.
Η απόφαση αυτή του NWO εναρμονίζεται πλήρως με τις διεθνείς εξελίξεις στο πεδίο της Ανοικτής Πρόσβασης. Παράλληλα, συμβάλει στην επίτευξη του στόχου που έχει θέσει το ολλανδικό υπουργείο παιδείας, πολιτισμού και επιστημών σύμφωνα με τον οποίο το 100% των δημοσιεύσεων που χρηματοδοτούνται με δημόσιους πόρους θα πρέπει να είναι ανοικτά προσβάσιμα. Η μετάβαση στην Ανοικτή Πρόσβαση στην Ολλανδία επιδιώκεται μέσω μιας ευρύτερης συνεργασίας μεταξύ φορέων όπως το NWO, η ολλανδική Ένωση Πανεπιστημίων, η Βασιλική Ακαδημία των Τεχνών και των Επιστημών και το υπουργείο Παιδείας, Πολιτισμού και Επιστημών.
Περισσότερες πληροφορίες: http://www.nwo.nl/en/news-and-events/news/2015/from-as-soon-as-possible-to-immediate-open-access.html
December 2, 2015
To Eθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης (ΕΚΤ) ανακοινώνει τη λειτουργία του νέου διαδικτυακού περιβάλλοντος ΕΚΤ ePublishing (www.ekt.gr/epublishing), ενός δυναμικού τόπου που φιλοξενεί τις ηλεκτρονικές εκδόσεις του ΕΚΤ, παρέχοντας ανοικτή πρόσβαση σε έγκριτα άρθρα ελληνικών επιστημονικών περιοδικών, καθώς και σε βιβλία και πρακτικά συνεδρίων από ένα ευρύ φάσμα επιστημονικών περιοχών. Στο νέο περιβάλλον παρουσιάζονται οι Υπηρεσίες Ηλεκτρονικών Εκδόσεων του ΕΚΤ, με πληροφορίες για τους συνεργαζόμενους εκδότες.
Οι ηλεκτρονικές εκδόσεις του ΕΚΤ είναι αποτέλεσμα επιτυχημένων συνεργασιών του φορέα με Έλληνες επιστημονικούς εκδότες, διεθνούς κύρους, στις Ανθρωπιστικές, Κοινωνικές και Θετικές Επιστήμες. Με στόχο την προώθηση της γνώσης, την ανοικτή διάθεση των ερευνητικών αποτελεσμάτων και τη διεθνοποίηση της ελληνικής επιστημονικής παραγωγής, ο δικτυακός τόπος ePublishing συγκεντρώνει σε ένα ενιαίο περιβάλλον τις ηλεκτρονικές εκδόσεις του ΕΚΤ και τις διαθέτει ανοικτά στο κοινό μέσα από προηγμένα συστήματα που αντλούν αυτόματα το περιεχόμενο των εκδόσεων, επιτρέπουν την εξειδικευμένη αναζήτηση στο υλικό αυτό και προσφέρουν μια ευχάριστη εμπειρία πλοήγησης.
Σήμερα, στο ΕΚΤ ePublishing φιλοξενείται έγκριτο επιστημονικό περιεχόμενο από 12 Έλληνες επιστημονικούς εκδότες (ανάμεσα τους τα Ινστιτούτα του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών, το Eλληνικό Κέντρο Θαλάσσιων Ερευνών, η Χριστιανική Αρχαιολογική Εταιρεία, κ.ά.). Συγκεκριμένα, περιλαμβάνονται 8 έγκριτα επιστημονικά περιοδικά ανοικτής πρόσβασης (που ακολουθούν διαδικασίες επιστημονικής αξιολόγησης και ευρετηριάζονται σε διεθνείς βάσεις δεδομένων) με περισσότερα από 1.400 επιστημονικά άρθρα σε διάφορες γλώσσες, καθώς και περισσότερα από 15 ηλεκτρονικά βιβλία και πρακτικά συνεδρίων. Οι αναγνώστες μπορούν να πλοηγηθούν σε ευρετήριο περίπου 920 συγγραφέων ή να αναζητήσουν το υλικό που τους ενδιαφέρει, επιλέγοντας από ένα πλούσιο κατάλογο επιστημονικών άρθρων και βιβλίων σε 37 επιστημονικά πεδία, από τις Κοινωνικές και Ανθρωπιστικές Επιστήμες (π.χ. Ιστορία, Αρχαιολογία) μέχρι τις Φυσικές και Γεωργικές Επιστήμες (π.χ. Θαλάσσια Βιολογία και Γεωεπιστήμες).
Το υλικό αυτό εμπλουτίζεται συνεχώς, καθώς το ΕΚΤ επεκτείνει το δίκτυο συνεργασιών του με επιστημονικούς εκδότες που επιθυμούν τη μετάβαση της έκδοσης τους σε διαδικτυακό περιβάλλον λειτουργίας και την οργάνωση της εκδοτικής διαδικασίας και παρουσίαση της έκδοσης, σύμφωνα με διεθνώς αναγνωρισμένα πρότυπα και τάσεις. Περισσότερες λεπτομέρειες για το δικτυακό περιβάλλον EKT e publishing αλλλα και τις υπηρεσίες ηλεκτρονικών εκδόσεων του ΕΚΤ, μπορείτε να βρείτε στο openaccess.gr
January 31, 2013
Η νέα μελέτη που δημοσιεύεται σήμερα στο BMC Medicine με τίτλο “Anatomy of open access publishing: a study of longitudinal development and internal structure” (Laakso και Björk) εκτιμά ότι μέσα στο 2011, και ενώ βρίσκονταν σε εξέλιξη μακροπρόθεσμοι μετασχηματισμοί στη δομή της Ανοικτής Πρόσβασης, δημοσιεύτηκαν περίπου 340.000 άρθρα σε 6.713 επιστημονικά περιοδικά με άμεση ανοικτή πρόσβαση (full immediate OA journals). Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της μελέτης, ο αριθμός των επιστημονικών δημοσιεύσεων σε περιοδικά ανοικτής πρόσβασης, που ωστόσο επιβάλλουν κάποιες χρεώσεις (hybrid OA journals), είναι εξίσου εντυπωσιακός: μέσα στο 2011 δημοσίευτηκαν 166.700 άρθρα (αριθμός που αντιστοιχεί στο 49% των συνολικών δημοσιεύσεων με ανοικτή πρόσβαση). Αυτή η αύξηση συνδέεται με την αύξηση των εμπορικών εκδοτών που τώρα εμφανίζονται να αποκτούν ρόλο κλειδί στον χώρο της Ανοικτής Πρόσβασης.
Επιπλέον, η άνοδος στον αριθμό των δημοσιεύσεων ανοικτής πρόσβασης αφορά όλα τα επιστημονικά πεδία. Ειδικά στον τομέα της βιοιατρικής, ο αριθμός των δημοσιεύσεων σημειώνει απότομη αύξηση: ενώ το 2000 καταγράφονται 7.400 άρθρα, το 2011 αυξάνονται σε 120.900. Συνολικά, παρατηρείται ότι την τελευταία δεκαετία, η δημοσίευση με Aνοικτή Πρόσβαση έχει σταθερά αυξήσει το μερίδιο της για όλα τα ακαδημαϊκά περιοδικά, κατά 1% περίπου το χρόνο.
Τα συμπεράσματα της μελέτης καταλήγουν ότι το μοντέλο δημοσίευσης με ανοικτή πρόσβαση φαίνεται να αποτελεί μία βιώσιμη εναλλακτική λύση στο κυρίαρχο μοντέλο ακαδημαϊκής δημοσίευσης. Το ερώτημα ωστόσο παραμένει σχετικά με το αν η ανοικτή δημοσίευση θα αποτελέσει το κυρίαρχο μοντέλο: “Όπως σε αρκετούς τομείς και αγορές το διαδίκτυο έχει επανατοποθετήσει τους κανόνες του παιχνιδιού, έτσι και στον τομέα των δημοσιεύσεων αναμένουμε να παρακολουθήσουμε πώς θα σταθεροποιηθεί η δυναμική αυτή” καταλήγει η μελέτη. Το πλήρες κείμενο της μελέτης, καθώς και αναλυτικά γραφήματα και εκτιμήσεις, μπορείτε να διαβάσετε εδώ.
October 24, 2012
Ένα σημαντικό έργο που συμβάλλει στην αποτύπωση της ελληνικής ερευνητικής δραστηριότητας ολοκλήρωσε πρόσφατα το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης (ΕΚΤ). Η μελέτη “Ελληνικές Επιστημονικές Δημοσιεύσεις 1993-2008: Βιβλιομετρική ανάλυση ελληνικών δημοσιεύσεων σε διεθνή επιστημονικά περιοδικά” συγκεντρώνει, για πρώτη φορά, βασικά χαρακτηριστικά της επιστημονικής συγγραφικής δραστηριότητας των ελληνικών οργανισμών και αναλύει τη θέση που καταλαμβάνει η Ελλάδα στο διεθνές περιβάλλον. Η μελέτη καλύπτει ένα εκτεταμένο χρονικό διάστημα (1993-2008) και όλους τους ελληνικούς φορείς που παράγουν επιστημονικές δημοσιεύσεις (11 κατηγορίες φορέων και 70 μεμονωμένους φορείς).
Στο πλαίσιο της μελέτης, πραγματοποιήθηκε αναλυτική καταγραφή και επεξεργασία των δεδομένων που αφορούν τις ελληνικές δημοσιεύσεις της περιόδου 1993-2008 (92.456 δημοσιεύσεις και 749.583 αναφορές σε αυτές) και προσδιορίστηκαν δείκτες που αποτυπώνουν την παραγωγή της ελληνικής επιστημονικής κοινότητας σε δημοσιεύσεις και την απήχηση του ερευνητικού της έργου διεθνώς. Επίσης, προσδιορίστηκαν επιστημονικές περιοχές “αριστείας” που διαθέτει η Ελλάδα, καθώς και οι συνεργασίες μεταξύ των φορέων που προκύπτουν εντός της χώρας και στο εξωτερικό.
H μελέτη βασίστηκε στη σημαντική τεχνογνωσία που διαθέτει το ΕΚΤ στον τομέα της οργάνωσης και επεξεργασίας πληροφορίας για την έρευνα και τεχνολογία, καθώς και στη δυνατότητα πρόσβασης σε κατάλληλες πηγές για να αντλήσει τα απαραίτητα δεδομένα. Για τη στατιστική επεξεργασία των δεδομένων και τον υπολογισμό των βιβλιομετρικών δεικτών χρησιμοποιήθηκε εξειδικευμένο λογισμικό που αναπτύχθηκε από το ΕΚΤ.
Η δημιουργία μιας αξιόπιστης βάσης βιβλιομετρικών δεικτών είναι απαραίτητη για τη συνολική και συγκριτική εικόνα του ελληνικού ερευνητικού περιβάλλοντος. Θέματα “μέτρησης της έρευνας” βρίσκονται σήμερα στην αιχμή της διεθνούς συζήτησης και η έκδοση αναμένεται να αποτελέσει έναυσμα για την ανταλλαγή επιστημονικών απόψεων, καθώς και βάση για περαιτέρω διεύρυνση μέσω της εμπλοκής και άλλων φορέων.
December 6, 2010
