«Ανοικτή Επιστήμη και ο Ρόλος των Αποθετηρίων»: Συμπεράσματα της Ημερίδας του Πανεπιστημίου Κύπρου
Η Βιβλιοθήκη Πανεπιστημίου Κύπρου, ως Εθνικό Γραφείο Ανοικτής Πρόσβασης του πανευρωπαϊκού προγράμματος OpenAIRE (NOAD), σε συνεργασία με τα Εθνικά Σημεία Αναφοράς για το θέμα της Ανοικτής Πρόσβασης (OA NPRs) και συγκεκριμένα, το Ίδρυμα Προώθησης Έρευνας Κύπρου και τη Γενική Διεύθυνση Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων Συντονισμού και Ανάπτυξης, πραγματοποίησαν στις 9 και 10 Μαΐου, εκδήλωση με τίτλο, “OpenAIRE Cyprus National Workshop 2018/ Open Science and the role of repositories”. Η εκδήλωση, η οποία πραγματοποιήθηκε στο Πανεπιστήμιο Κύπρου, είχε ως κύριο στόχο την κάλυψη των αναγκών ενημέρωσης και επιμόρφωσης ερευνητών, χρηματοδοτών έρευνας, υπηρεσιών υποστήριξης έρευνας, βιβλιοθηκονόμων και διαχειριστών αποθετηρίων, για τις νέες εξελίξεις στα θέματα της Ανοικτής Επιστήμης, της Ανοικτής Πρόσβασης, τις υπηρεσίες που προσφέρονται προς αξιοποίηση από Ευρωπαϊκά και τοπικά δίκτυα καθώς και τεχνικά θέματα που αφορούν τη σύσταση και ανάπτυξη αποθετηρίων συμβατών με Ευρωπαϊκές προδιαγραφές, προς όφελος της τοπικής ερευνητικής κοινότητας.
Την εκδήλωση χαιρέτισαν ο Αντιπρύτανης Διεθνών Σχέσεων, Οικονομικών και Διοίκησης του Πανεπιστημίου Κύπρου, Καθηγητής Κωνσταντίνος Κωνσταντίνου και η Διευθύντρια έρευνας, Καινοτομίας και Δια Βίου Μάθησης, της Γενικής Διεύθυνσης Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων, Συντονισμού και Ανάπτυξης, κα Ιωάννα Κλεάνθους.
Ακολούθως, πραγματοποιήθηκαν παρουσιάσεις, από τη Δρ Μαρίνα Αγγελάκη από το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης της Ελλάδος, η οποία με το ρόλο της ως Διαχειρίστρια της διεργασίας διαχείρισης πολιτικών Ανοικτής Πρόσβασης του προγράμματος OpenAIRE, μίλησε για τις τρέχουσες εξελίξεις στο θέμα της Ανοικτής Επιστήμης, ενώ έδωσε κατευθυντήριες γραμμές στη διαμόρφωση πολιτικών τόσο σε Ιδρυματικό όσο και σε Εθνικό επίπεδο (Παρουσίαση ΜΑ). Ακολούθως, η Δρ Λήδα Σκουφάρη Θεμιστού, ως εκπρόσωπος του Ιδρύματος Προώθησης Έρευνας και Εθνικό Σημείο Αναφοράς για θέματα Ανοικτής Πρόσβασης, μίλησε για την υιοθέτηση της Εθνικής Πολιτικής Ανοικτής Πρόσβασης στην Επιστημονική Πληροφόρηση στην Κυπριακή Δημοκρατία, στο πρόγραμμα χρηματοδότησης έρευνας του ΙΠΕ RESTART 2016-2020 (Παρουσίαση ΛΣΘ). Το πρώτο μέρος της εκδήλωσης, έκλεισε η Δρ Μαρία Μιχαλοπούλου, ερευνήτρια και μέλος της ομάδας διαμόρφωσης πολιτικής Ανοικτής Πρόσβασης, του Κέντρου Αριστείας ΚΟΙΟΣ, η οποία μίλησε αφενός για τα οφέλη της Ανοικτής Πρόσβασης για την ερευνητική κοινότητα (από την άποψη του ερευνητή) και αφετέρου για την σοβαρότητα που δίνεται από το κέντρο στο κομμάτι της Ανοικτής Γνώσης, εφόσον αποτελεί έναν από τους πυλώνες του. Η παρουσίαση της Δρ Μιχαλοπούλου, ολοκληρώθηκε με την αναφορά στην εξαίρετη και παραδειγματική εργασία που πραγματοποιείται από το ΚΟΙΟΣ για τη διάχυση της παραγόμενης ερευνητικής δραστηριότητας και για τα βήματα που ακολουθούνται για την εφαρμογή της σχετικής πολιτικής.
Στο δεύτερο μέρος της εκδήλωσης, οι ομιλίες ξεκίνησαν με την παρουσίαση της κας Σύλβιας Κουκουνίδου, ως Κυπριακό Εθνικό Γραφείο Ανοικτής Πρόσβασης του προγράμματος OPENAIRE, η οποία παρουσίασε τις υπηρεσίες και τις υφιστάμενες υποδομές που υπάρχουν από άποψη αποθετηρίων τόσο σε τοπικό όσο και σε διεθνές επίπεδο αλλά και τις υπηρεσίες και την καθοδήγηση που παρέχει το πρόγραμμα OPENAIRE προς ερευνητές και διαχειριστές αποθετηρίων. Ακολούθως, η κα Susanna Mornati, διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας 4Science, με πολύχρονη εμπειρία σε θέματα αποθετηρίων και σημαντική συμβολή στην υλοποίηση υποδομών Ανοικτής επιστήμης, συμβατών με τις Ευρωπαϊκές πολιτικές και ανάγκες, μίλησε για γενικά, ειδικά και τεχνικά θέματα αποθετηρίων, χρησιμοποιώντας υπαρκτά παραδείγματα στο Ευρωπαϊκό και Κυπριακό περιβάλλον (Παρουσίαση SM).
Οι παρουσιάσεις της πρώτης μέρας ολοκληρώθηκαν με την παρουσίαση του κου Matthew Buys, ο οποίος μίλησε για το εργαλείο ORCID και τη σημαντικότητα ενσωμάτωσης του στον κύκλο της ερευνητικής ζωής, το οποίο μπορεί να εξυπηρετήσει τόσο τον ίδιο τον ερευνητή όσο και το Ινστιτούτο έρευνας που τον απασχολεί, με στόχο την σωστή κατανομή του ερευνητικού έργου και παραγωγής του κάθε φορέα έρευνας και βεβαίως τη συμβολή του στο κομμάτι της υιοθέτησης της Ανοικτότητας των αποτελεσμάτων έρευνας (Παρουσίαση MB).
Η πρώτη ημέρα ολοκληρώθηκε με επίλυση αποριών, συζήτηση και ανταλλαγή απόψεων των παρευρισκομένων.
Σύμφωνα με το πρόγραμμα, στις 10 Μαΐου, πραγματοποιήθηκε συνάντηση της διευρυμένης ομάδας εργασίας για την Ανοικτή Πρόσβαση, η οποία κλήθηκε να συζητήσει για θέματα Ιδρυματικών πολιτικών και προτάσεις για πιθανή αναθεώρηση της Εθνικής Πολιτικής, που εγκρίθηκε από το υπουργικό Συμβούλιο στις 25 Φεβρουαρίου 2016. Το συντονισμό της συζήτησης για το πρώτο μέρος είχε η Δρ Μαρίνα Αγγελάκη του Εθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης, η οποία μέσα από τη συζήτηση έδωσε καθοδήγηση για τα σημεία που πρέπει να αναφέρονται σε ένα κείμενο Ιδρυματικής πολιτικής, ώστε να ακολουθεί και να συμβαδίζει με τις τρέχουσες Ευρωπαϊκές πολιτικές και εξελίξεις.
Στη συνέχεια, η συζήτηση προχώρησε στο θέμα της πιθανής αναθεώρησης της Εθνικής πολιτικής. Τη συζήτηση συντόνισε η κα Ιωάννα Κλεάνθους με την ομάδα της (κα Μαρία Ποιητή και κα Ειρήνη Γεωργαλλά) από τη Γενική Διεύθυνση Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων, Συντονισμού και Ανάπτυξης, και την Δρ Λήδα Σκουφάρη Θεμιστού από το Ίδρυμα Προώθησης Έρευνας. Στο δεύτερο αυτό μέρος της συζήτησης, ακούστηκαν απόψεις και προτάσεις στα θέματα που πιθανόν να χρήζουν αναθεώρησης στο κείμενο της Εθνικής πολιτικής.
Η συζήτηση ολοκληρώθηκε με τα πορίσματα της ολοήμερης συζήτησης. Κατά κοινή παραδοχή η συζήτηση υπήρξε ιδιαίτερα χρήσιμη και παραγωγική.
Εν κατακλείδι, για ακόμη μια φορά αποδείχθηκε η αξιόλογη συνεργασία των εμπλεκομένων φορέων, η οποία επιβεβαιωμένα αποδίδει καρπούς και άριστα αποτελέσματα, προς όφελος της τοπικής και ευρύτερης κοινωνίας.
Το παραπάνω blogpost είναι της Σύλβιας Κουκουνίδου, Coordinator of Digital and Archives Office, Library-University of Cyprus, OpenAire 2020 NOAD
May 14, 2018
