blog.openaccess.gr

Σεμινάριο για τα επιστημονικά δεδομένα από το ευρωπαϊκό έργο OpenAIRE

August 2, 2013

Το πρόσφατο σεμινάριο του ευρωπαϊκού έργου OpenAIRE, που πραγματοποιήθηκε στις 28 Μαΐου στη Γάνδη, είχε ως στόχο τη διερεύνηση του ρόλου των βιβλιοθηκών αναφορικά με τη συλλογή, διαχείριση και μακροχρόνια διατήρηση των επιστημονικών δεδομένων.

Τα επιστημονικά δεδομένα, ως επί το πλείστον, συλλέγονται και αναλύονται από τους ερευνητές, ενώ στο κοινό δημοσιοποιούνται μόνο τα αποτελέσματα της έρευνας μέσα από τις επιστημονικές δημοσιεύσεις που πραγματοποιούν οι ερευνητές.

Γίνεται όμως, ολοένα και πιο αντιληπτό ότι η δημοσίευση των πρωτογενών ερευνητικών δεδομένων είναι σημαντική για πολλούς λόγους. Υπάρχουν, π.χ. περιοχές έρευνας όπου τα δεδομένα που έχουν συλλεχθεί είναι μοναδικά και η επανάληψη του πειράματος δεν μπορεί να αναπαραχθεί ακριβώς μέσα στις ίδιες συνθήκες. Είναι, ακόμη, σημαντικά για την επανάληψη και επαλήθευση ενός πειράματος, για χρήση στην εξελικτική διερεύνηση ενός ζητήματος και στη διεπιστημονική έρευνα. Τα επιστημονικά δεδομένα έχουν μία αυτούσια σημασία και χρήζουν επιμέλειας, μακροχρόνιας διατήρησης και ανάδειξης.

Τα επιστημονικά δεδομένα παρουσιάζουν μία μεγάλη πολυπλοκότητα ανάλογα με τον επιστημονικό τομέα από τον οποίο προέρχονται και τις πρακτικές έρευνας που ακολουθούνται, και μπορεί να περιλαμβάνουν ετερογενή δεδομένα, όπως μετρήσεις, χάρτες, ακόμη και οπτικοακουστικό υλικό. Όπως ειπώθηκε στο σεμινάριο, τα αποθετήρια έχουν να διαχειριστούν τόσο διαφορετικά δεδομένα όπως πληροφορίες που αφορούν τη δημόσια υγεία, 3D αναπαραστάσεις δεινοσαύρων ή βίντεο που καταγράφουν καβούρια σε μάχη.

Στο σεμινάριο παρουσιάστηκαν παραδείγματα επιστημονικών ροών εργασίας, μέθοδοι διαχείρισης επιστημονικών δεδομένων, έργα και αποθετήρια όπως το Zenodo που εξειδικεύονται στη διαχείριση επιστημονικών δεδομένων, κλπ.

Ορισμένα από τα ζητήματα και τα συμπεράσματα που αναδείχθηκαν στο σεμινάριο είναι τα εξής:

• η προώθηση της σημασίας της σωστής τεκμηρίωσης των βάσεων δεδομένων από τους ίδιους τους ερευνητές

• η απόδοση μοναδικών προσδιοριστών από τα αποθετήρια στις βάσεις δεδομένων ώστε να διευκολύνεται η αναφορά σε αυτά, η ευρεσιμότητα και η επανάχρησή τους

• η ευαισθητοποίηση των ερευνητών για τη σημασία της κατάθεσης των δεδομένων της έρευνάς τους σε αποθετήρια ανοικτής πρόσβασης

• η δημιουργία προτυποποιημένων μεθόδων διαχείρισης των επιστημονικών δεδομένων

• η αναφορά στοn δημιουργό της βάσης δεδομένων ως κίνητρο για την κατάθεση των δεδομένων

Οι ερευνητές θα πρέπει να κάνουν την τεκμηριωμένη κατάθεση των δεδομένων τους μέρος της ερευνητικής τους διαδικασίας. Οι βιβλιοθήκες θα πρέπει να φροντίζουν για τις μεθόδους, τα εργαλεία και τη διαδικασία της διαχείρισης, συντήρησης και ανάδειξης των δεδομένων. Θα πρέπει, ακόμη, να προσφέρουν καθοδήγηση και βοήθεια αναφορικά με τα νομικά ζητήματα που μπορεί να εγείρονται και που μπορεί να αφορούν πνευματικά ή προσωπικά δεδομένα. Τέλος, η ανάδειξη των στατιστικών της χρήσης των δεδομένων από άλλους ερευνητές μπορεί να αποτελέσει σημαντικό κίνητρο δημοσίευσης των δεδομένων.

Τα βίντεο των παρουσιάσεων του σεμιναρίου είναι διαθέσιμα στο διαδίκτυο: https://www.openaire.eu/en/component/content/article/9-news-events/462-recordings-available-dealing-with-data

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον είχε η παρουσίαση της Sarah Callaghan από την Βρετανικό Κέντρο Ατμοσφαιρικών Δεδομένων: https://vimeo.com/68046392

Διαβάστε επίσης: «Ten recommendations for libraries to get started with research data management»: http://www.libereurope.eu/sites/default/files/The%20research%20data%20group%202012%20v7%20final.pdf

Filed under: Uncategorized

Tags: OpenAIRE, Ανοικτά Δεδομένα, ανοικτά επιστημονικά δεδομένα