blog.openaccess.gr

Μόνο προς Ανάγνωση – Η νέα πολιτική του περιοδικού Nature

December 5, 2014

Στις 2 Δεκεμβρίου ο εκδότης του επιστημονικού περιοδικού Nature, MacMillan δημοσίευσε μία νέα πολιτική σύμφωνα με την οποία όλα τα άρθρα από το σημαντικότερο διεθνές επιστημονικό περιοδικό θα είναι διαθέσιμα για ανάγνωση από τους αναγνώστες από το 1869 μέχρι τώρα. Η νέα πολιτική πρόσβασης αφορά και άλλα 48 περιοδικά του εκδότη όπως το Nature Genetics, το Nature Medicine και το Nature Physics και καταδεικνύει μία προσπάθεια του εκδότη να προσαρμοστεί στο εντεινόμενο κίνημα της Ανοικτής Πρόσβασης, ταυτόχρονα κρατώντας την βασική πηγή εσόδων του εκδότη- τα έσοδα από συνδρομές που πληρώνουν οι βιβλιοθήκες και οι ιδιώτες για την πρόσβαση. Την εξέλιξη αυτή χαιρέτισαν θετικά σημαντικές προσωπικότητες όπως ο Nigel Sibolt και o Peter Suber.

Η εκ πρώτης όψεως θετική εξέλιξη, ξεσήκωσε ταυτόχρονα αρκετές αντιδράσεις από την ακαδημαϊκή κοινότητα και την κοινότητα που υποστηρίζει την ανοικτή πρόσβαση στην επιστημονική γνώση.

Τα άρθρα θα μπορούν να αναγνωστούν σε μία κλειστή πλατφόρμα πάνω στην οποία θα μπορεί να γίνεται σχολιασμός αλλά τα άρθρα δε θα μπορούν να αντιγράφονται, να εκτυπώνονται ή να μεταφορτώνονται σε άλλες συσκευές και εφαρμογές, που είναι απαραίτητες και αναπόσπαστες αρχές της Ανοικτής Πρόσβασης.

Η κριτική που δέχεται ο εκδότης από τους υποστηρικτές της ανοικτής πρόσβασης είναι ότι τέτοιες κινήσεις απειλούν να δημιουργήσουν νέες συνθήκες ελεγχόμενης πρόσβασης που απειλούν το εντεινόμενο κίνημα της ΑΠ.

Κατ’αρχάς, τα άρθρα θα είναι προσβάσιμα αλλά μόνο μέσω της πλατφόρμας ReadCube, η οποία, όμοια με το iTunes της Apple, θα φιλοξενεί και θα παρουσιάζει τα άρθρα σε μορφή PDF. Η MacMillan που είναι και ο βασικός μέτοχος της ReadCube ελπίζει ότι η νέα πολιτική της θα δώσει ώθηση και στην ανάπτυξη της πλατφόρμας και την υιοθέτησή της και από άλλους εκδότες.

Επίσης, η πρόσβαση για ανάγνωση δεν είναι ανοικτή για όλους. Για να έχει κανείς πρόσβαση στα άρθρα πρέπει κάποιος ο οποίος έχει συνδρομή να μοιραστεί το link μαζί του. Στη συνέχεια οποιοσδήποτε θα μπορεί με τη σειρά του να το αναδιανείμει.

Σύμφωνα με τον McMillan, ένα άρθρο κοστίζει ανάμεσα σε 31.000 και 47.000 δολάρια, ένα υπέρογκο ποσό, αν σκεφτεί κανείς ότι τόσο οι συγγραφείς όσο και οι επιστήμονες που κάνουν την αξιολόγηση των άρθρων δεν αμείβονται καθόλου. Το κόστος δε της έκδοσης μέσω των συνδρομών στις βιβλιοθήκες επιβαρύνει τους φορολογούμενους, οι οποίοι παράλληλα πληρώνουν και για το επιστημονικό έργο.

Οι επικριτές της νέας πολιτικής υποστηρίζουν ότι το κόστος αυτό είναι αδικαιολόγητα υπέρογκο, τη στιγμή που ένα άρθρο για το ArXiV κοστίζει μόλις 7 δολάρια και ισχυρίζονται ότι καλύπτει κυρίως το κόστος για να διατηρηθεί υψηλό το brand της εταιρίας ψηλό στον εκδοτικό κόσμο. Η εταιρία, επίσης, δέχεται κριτική ότι η πολιτική της διαιωνίζει ένα ελιτίστικο σύστημα που προάγει την έρευνα η οποία παράγεται στον Παγκόσμιο Βορρά.

Ο εκδότης υποστήριξε ότι η νέα πολιτική θα λειτουργήσει πιλοτικά για τον επόμενο χρόνο.  Πρέπει να σημειωθεί τέλος, ότι το Nature ακολουθεί ήδη μία πολιτική ανοικτής πρόσβασης με εμπάργκο όπου τα άρθρα γίνονται διαθέσιμα με ΑΠ μετά από 6 μήνες από τη δημοσίευση.

Διαβάστε περαιτέρω:

Η ανακοίνωση του Nature: http://www.nature.com/news/nature-promotes-read-only-sharing-by-subscribers-1.16460

Κριτικές για τη νέα πολιτική:

http://www.computerworlduk.com/blogs/open-enterprise/open-access-3589444/

http://blogs.ch.cam.ac.uk/pmr/2014/12/03/natures-fauxpen-access-leaves-me-very-sad-and-very-angry/

http://boingboing.net/2014/12/02/nature-makes-all-its-papers-fr.html

Filed under: Uncategorized

Tags: nature, ανοικτή πρόσβαση, εκδότης, πολιτική