Νέα μελέτη από το PASTEUR4OA εξετάζει την αποτελεσματικότητα των πολιτικών της ανοικτής πρόσβασης αξιοποιώντας το ανανεωμένο ROARMAP

April 8, 2015

PASTEUR4OA Στοχεύοντας στην υποστήριξη της ανάπτυξης αποτελεσματικών Ευρωπαϊκών πολιτικών, η νέα μελέτη του PASTEUR4OA παρουσιάζει τα αποτελέσματα τριών «ασκήσεων» αποτελεσματικότητας των πολιτικών της ανοικτής πρόσβασης. Εφαλτήριο για την πραγματοποίηση αυτής της έρευνας στάθηκε η ανανέωση του ROARMAP, του μητρώου καταγραφής των πολιτικών της ανοικτής πρόσβασης, η οποία πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο του έργου PASTEUR4OA. Το μητρώο δομήθηκε εξ’ αρχής με βάση ένα νέο σχήμα πολύ πιο λεπτομερούς κατηγοριοποίησης των πολιτικών, το οποίο με τη σειρά του επιτρέπει την πραγματοποίηση πιο πολύπλοκων αναζήτησεων απ’ότι ήταν δυνατό προηγουμένως. Επιπλέον, το μητρώο εμπλουτίστηκε με 250 νέες πολιτικές που καταγράφηκαν για πρώτη φορά. Ο συνολικός αριθμός πολιτικών που είναι καταγεγραμμένες στο μητρώο ανέρχεται στις 650, από τις οποίες οι 60% είναι Ευρωπαϊκές, τα 2/3 των πολιτικών αφορούν ιδρυματικές πολιτικές και το 10% είναι πολιτικές χρηματοδοτών. Παραπάνω από τις μισές από αυτές τις πολιτικές είναι υποχρεωτικές εγείροντας συγκεκριμένες απαιτήσεις ως προς την κατάθεση των αποτελεσμάτων της έρευνας, και πάνω από το 60% αυτών των πολιτικών είναι Ευρωπαϊκές.

Στη συνέχεια της καταγραφής των πολιτικών και της ενημέρωσης του ROARMAP, στο πλαίσιο του έργου αξιολογήθηκε η αποτελεσματικότητα της κατάθεσης των επιστημονικών άρθρων σε αποθετήρια με πολιτικές υποχρεωτικής και μη-υποχρεωτικής κατάθεσης, συγκρίνοντας το σύνολο του υλικού ανοικτής πρόσβασης των αποθετηρίων προς τον αριθμό των επιστημονικών άρθρων που είχαν δημοσιευθεί από το προσωπικό των ιδρυμάτων. Από τις ακόλουθες σημαντικές παρατηρήσεις που προκύπτουν, διαφαίνονται στοιχεία τα οποία πρέπει να ενσωματώνονται στις πολιτικές για να διασφαλίζεται η αποτελεσματικότητά τους:

  1. Τα ποσοστά κατάθεσης στα αποθετήρια είναι χαμηλά. Περισσότερα από τα ¾ των δημοσιευμένων άρθρων δεν κατατίθενται καθόλου. Από το υλικό που είναι κατατεθειμένο, το 8% αφορά μόνο μεταδεδομένα, το 3% αφορά άρθρα περιορισμένης πρόσβασης, ενώ το 12% διατίθεται με ανοικτή πρόσβαση, με ποσοστά που παρουσιάζουν σημαντικές διακυμάνσεις, ανάλογα και με τον επιστημονικό κλάδο.
  2. Η κατάθεση υλικού ανοικτής πρόσβασης ήταν πάνω από τέσσερις φορές πιο ψηλό στα ιδρύματα με πολιτική υποχρεωτικής ανοικτής πρόσβασης, απ’ότι σε αυτά χωρίς, αν και τα τεκμήρια που κατατίθενται σε αποθετήρια υποχρεωτικής ανοικτής πρόσβασης κατατίθενται πιο καθυστερημένα απ’ότι αυτά που κατατίθενται σε αποθετήρια με μη-υποχρεωτική ανοικτή πρόσβαση (αδράνεια κατάθεσης).
  3. Μελετώντας τα διαφορετικά στοιχεία τα οποία συνεισφέρουν στην αποτελεσματικότητα της πολιτικής, τρία διαφαίνονται ως πολύ σημαντικά, συγκεκριμένα: η υποχρεωτική απαίτηση για την κατάθεση των αποτελεσμάτων της έρευνας, η λήψη μέτρων ώστε να μην υπάρχουν αποκλείσεις σε αυτή την πολιτική, και ο συνδυασμός της υποχρέωσης για κατάθεση με την αξιολόγηση της έρευνας. Συστήνεται όλες οι πολιτικές να συμπεριλαμβάνουν αυτά τα τρία σημαντικά στοιχεία.

Σχετικά με το PASTEUR4OA

Το PASTEUR4OA είναι ένα ευρωπαϊκό έργο το οποίο συντονίζει το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης και στο οποίο συμμετέχουν καταξιωμένοι φορείς όπως το JISC, το EIFL, το LIBER, το SPARC Europe, κ.ά.. Στόχος του έργου είναι η ανάπτυξη εναρμονισμένων πολιτικών ανοικτής πρόσβασης και ανοικτών επιστημονικών δεδομένων που να ανταποκρίνονται στην πρόσφατη σύσταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αναφορικά με την «Πρόσβαση και τη μακροχρόνια διατήρηση της επιστημονικής πληροφορίας» του Ιουλίου του 2012, και της πολιτικής για την ανοικτή πρόσβαση στο πλαίσιο του χρηματοδοτικού πλαισίου Ορίζοντας 2020.

Filed under: Uncategorized

Tags: , , , ,


Μαζί διαμορφώνουμε το “τοπίο” της Ανοικτής Πρόσβασης στην Ελλάδα

Το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης (ΕΚΤ), ως φορέας που δραστηριοποιείται σε θέματα τεκμηρίωσης και διάθεσης ψηφιακού επιστημονικού περιεχομένου, πρωτοστατεί στην προώθηση της Ανοικτής Πρόσβασης. Με στόχο την υιοθέτηση της Ανοικτής Πρόσβασης από όσο το δυνατόν περισσότερους ελληνικούς φορείς για τη διάχυση των ερευνητικών αποτελεσμάτων τους, αλλά και την ανάπτυξη διαλόγου για την επίλυση θεμάτων που σχετίζονται με την Ανοικτή Πρόσβαση, διαμορφώσαμε ένα χώρο συζήτησης και προβληματισμού με τη μορφή ενός blog.... Περισσότερα

RSS Εγγραφή

Σύνδεση

Πρόσφατα άρθρα

Πρόσφατα σχόλια

Ετικέτες

Αρχείο άρθρων

Σύνδεσμοι

RSS RSS (openaccess.gr)