Tag: ανοικτή πρόσβαση
«Με τις ψηφιοποιημένες συλλογές μας, μπορούμε να βοηθήσουμε τους ανθρώπους να είναι αναστοχαστικοί, δημιουργικοί. Βασική προϋπόθεση είναι ότι η πολιτιστική κληρονομιά είναι κοινή ιδιοκτησία όλων και ότι ο καθένας από εμάς μπορεί να τη χρησιμοποιήσει για ακριβώς αυτό που ονειρεύεται. Ο ρόλος μας είναι να διευκολύνουμε τη δημόσια χρήση της πολιτιστικής κληρονομιάς για μάθηση, δημιουργικότητα και καινοτομία. Σήμερα, η μάθηση συμβαίνει με αμοιβαιότητα. Είμαστε όλοι μέρος του ιστού. Σχηματίζουμε ο ένας τον άλλο» Mikkel Bogh, Διευθυντής της Εθνικής Πινακοθήκης της Δανίας (SMK)
Η κοινότητα της Ανοικτής Πρόσβασης στα GLAMS (Galleries, Libraries, Archives, Museums), δηλαδή στους οργανισμούς τέχνης και μνήμης, δραστηριοποιείται εδώ και μια δεκαετία περίπου στην ανοικτή διάθεση των ψηφιοποιημένων συλλογών μουσείων και αρχείων παγκοσμίως. Κύριος στόχος είναι η διευκόλυνση της δημόσιας χρήσης της πολιτιστικής κληρονομιάς, την οποία θεσμικά οι φορείς μνήμης διαφυλάσσουν, μελετούν και διαχειρίζονται. Ολοένα και περισσότερα μουσεία «ανοίγουν» τις συλλογές τους στο διαδίκτυο, διαθέτοντας υψηλής ανάλυσης φωτογραφίες και το επιστημονικό τους έργο μέσω της τεκμηρίωσης και των μεταδεδομένων που τις συνοδεύουν.
Η πιο πρόσφατη προσθήκη στην αβάν-γκαρντ αυτή της ανοικτότητας είναι το Μουσείο Τέχνης του Κλίβελαντ, στο Οχάιο των Ηνωμένων Πολιτειών, το οποίο πρόσφατα ανακοίνωσε ότι είναι ένας φορέας Ανοικτής Πρόσβασης. Με την απόφασή του να προσφέρει με ανοικτές άδειες 30 χιλιάδες ψηφιοποιημένα τεκμήρια και τα μεταδεδομένα άλλων 60 χιλιάδων τεκμηρίων, το Μουσείο στοχεύει στη διάχυση της γνώσης σε παγκόσμιο επίπεδο και στο διαμοιρασμό της παγκόσμιας, κοινής μας πολιτιστικής κληρονομιάς.
Επιλέγοντας να διαθέσει το περιεχόμενό του με την άδεια Creative Commons 0 ή CC0 (Παγκόσμια Εκχώρηση ως Κοινό Κτήμα) το Μουσείο επιτρέπει το διαμοιρασμό, τη δημιουργική επανάχρηση, την τροποποίηση και το remix των υψηλής ανάλυσης φωτογραφιών των έργων τέχνης της συλλογής του, καθώς και των μεταδεδομένων τους. Η επιλογή της συγκεκριμένης άδειας, η οποία θεωρείται βέλτιστη πρακτική για την Ανοικτή Πρόσβαση σε δημόσια δεδομένα, βασίζεται στην πεποίθηση των ανθρώπων του Μουσείου ότι η πολιτιστική κληρονομιά ανήκει σε όλους μας, σε έναν παγκόσμιο «δημόσιο χώρο» ανεξαρτήτως γεωγραφίας και περιορισμών.
Όπως δηλώνει ο διευθυντής του Μουσείου, William Griswold «Εάν στόχος μας είναι να κάνουμε τις σπουδαίες και σφαιρικές συλλογές του μουσείου – συλλογές τέχνης από κάθε εποχή και από κάθε γωνιά της γης – καθολικά προσβάσιμες και δωρεάν σε κοινό κάθε ηλικίας, ανεξάρτητα από το πού ζουν και εάν στόχος μας είναι να διευκολύνουμε τη διάδοση της γνώσης, εάν είμαστε αφοσιωμένοι στη διαφάνεια, στην καλλιέργεια της δημιουργικότητας, στην εμπλοκή των κοινοτήτων μέσα και πέρα από την περιοχή μας, τότε δεν υπάρχει σχεδόν τίποτα που μπορούσαμε να κάνουμε με μεγαλύτερο αντίκτυπο».
Στην Ανοικτή Πρόσβαση στις συλλογές Ευρωπαϊκών οργανισμών μνήμης και πολιτισμού στοχεύει και το έργο Europeana Common Culture, στο οποίο το ΕΚΤ συμμετέχει ως εθνικός συσσωρευτής με το SearchCulture.gr. Το έργο ξεκίνησε αυτόν τον μήνα (Ιανουάριος 2019) με την εναρκτήρια συνάντηση των εθνικών παρόχων στη Ρίγα και θα διαρκέσει 2 έτη. Το συντονίζει το Europeana Foundation και συμμετέχουν 24 πάροχοι/συσσωρευτές από την Ευρώπη. Στοχεύει στην αύξηση του περιεχομένου Ανοικτής Πρόσβασης στην ευρωπαϊκή ψηφιακή βιβλιοθήκη, στη βελτίωση του περιεχομένου της, στη συνεργασία των εθνικών συσσωρευτών, την εναρμόνιση πολιτικών, τεχνολογιών και υποδομών του δικτύου και τη συνολικότερη διάχυση του έργου της Europeana.
Το SearchCulture.gr θα συγκεντρώσει ακόμα περισσότερο περιεχόμενο το οποίο θα διοχετεύσει στη Europeana, εμπλουτισμένο και ποιοτικό. Ειδικά ως προς τον άξονα της ανοικτότητας, το ΕΚΤ θα αυξήσει κατά 10% το εντελώς ανοικτό περιεχόμενο στον ελληνικό, αλλά και τον ευρωπαϊκό συσσωρευτή, ενώ θα αυξήσει κατά 200.000 τεκμήρια το περιεχόμενο που θα προσφέρεται με άλλες άδειες Creative Commons, οι οποίες μπορεί να είναι λιγότερο «ανοικτές» ως προς την CC0, αλλά επίσης επιτρέπουν την εκπαιδευτική ή τη δημιουργική επανάχρηση, είτε με αναφορά του δημιουργού, είτε για όλες τις χρήσεις πλην της εμπορικής.
Πρόκειται για ένα φιλόδοξο έργο ανοικτότητας στο χώρο του πολιτισμού το οποίο θα βοηθήσει, όπως και το Μουσείο του Κλίβελαντ, στη δημιουργία ενός τεχνικά, σημασιολογικά και εννοιολογικά διασυνδεδεμένου δημόσιου χώρου πολιτιστικών δεδομένων στην Ευρώπη και τον κόσμο.
Εικόνα: The Large Plane Trees (Road Menders at Saint-Rémy), 1889. Vincent van Gogh (Dutch, 1853-1890). The Cleveland Museum of Art, Gift of the Hanna Fund 1947.209
January 30, 2019
Η απόφαση για την μετατροπή συνδρομητικών περιοδικών (στον τομέα των Ανθρωπιστικών και Κοινωνικών Επιστημών) σε περιοδικά ανοικτής πρόσβασης έρχεται σε συνέχεια της ανακοίνωσης του Συμβουλίου Έρευνας της Νορβηγίας το 2015 σύμφωνα με την οποία η χρηματοδότηση για ερευνητικά περιοδικά που εκδίδονται στα νορβηγικά θα παρέχεται, από το 2017 και εξής, μόνο σε περιοδικά ανοικτής πρόσβασης. Το ποσό αποτελεί τμήμα της χρηματοδότησης, με το υπόλοιπο να προέρχεται από την μετατροπή του ποσού που αφορούσε την πληρωμή συνδρομών από τα μεγαλύτερα νορβηγικά πανεπιστήμια, καθώς και εισφορά από την πλευρά του Υπουργείου Παιδείας και Έρευνας. Το Υπουργείο έχει παράλληλα ζητήσει την συνεισφορά και από την πλευρά των υπόλοιπων φορέων ανώτατης εκπαίδευσης με ποσό ίσο με αυτό των συνδρομών τους σε περιοδικά.
Η επιλογή των περιοδικών γίνεται από επιτροπή και στη βάση κριτηρίων που αφορούν την ποιότητα, την ανοικτότητα και τη διαθεσιμότητα. Τα κριτήρια περιλαμβάνουν όρους σχετικά με τις άδειες και την επανάχρηση, τον ευρετηριασμό στο DOAJ κτλ. Με βάση τα κριτήρια αυτά, καθώς και πληροφορίες από το νορβηγικό σύστημα πληροφοριών για την έρευνα CRIStin, η επιτροπή θα καταρτίσει κατάλογο των προς χρηματοδότηση περιοδικών. Η τελική επιλογή θα εξαρτηθεί από τον αριθμό των περιοδικών, το διαθέσιμο ποσό της χρηματοδότησης και το κόστος κάθε περιοδικού.
Περισσότερα εδώ: http://bit.ly/2xUE8ws
October 5, 2017
Η ελεύθερη πρόσβαση σε επιστημονικές δημοσιεύσεις και δεδομένα συμβάλλει καθοριστικά στην επιστημονική επικοινωνία και αποτελεί βασικό προσανατολισμό των ευρωπαϊκών πολιτικών για την έρευνα. Με στόχο την ενίσχυση της προσπάθειας αυτής, το ευρωπαϊκό έργο OPERAS –D (Design) στο οποίο το ΕΚΤ συμμετέχει ως βασικός εταίρος- επιδιώκει την ανάπτυξη, σε επιχειρησιακό και τεχνικό επίπεδο, μιας ευρωπαϊκής υποδομής, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στις Κοινωνικές και Ανθρωπιστικές Επιστήμες (ΑΚΕ).
Σημαντικό βήμα στην ανάπτυξη της ευρωπαϊκής υποδομής αποτελεί η μελέτη της υφιστάμενης κατάστασης, των ευρωπαϊκών και διεθνών εξελίξεων στο πεδίο της επιστημονικής επικοινωνίας και των κυριότερων προκλήσεων στη διαδικασία μετάβασης στο παράδειγμα της Ανοικτής Πρόσβασης. Τα παραπάνω αναλύονται στην έκθεση που δημοσίευσε το OPERAS-D, το συντονισμό της οποίας είχε το ΕΚΤ. Η έκθεση περιγράφει το τοπίο των ακαδημαϊκών εκδόσεων στις ΑΚΕ, αναδεικνύει εκδοτικά μοντέλα ανοικτής πρόσβασης στην Ευρώπη και εκτός με έμφαση στην επιχειρησιακή τους διάσταση, στους συμμετέχοντες και στην ανάδειξη καλών πρακτικών.
Η ανάλυση επιβεβαίωσε τον πολυκερματισμό και την ποικιλομορφία των πρωτοβουλιών, καθώς περιλαμβάνουν από πανεπιστημιακές εκδόσεις μέχρι μικρότερες εκδοτικές προσπάθειες που προσφέρουν διαφορετικές υπηρεσίες και βασίζονται σε διαφορετικές πηγές χρηματοδότησης. Στο τομέα των ΑΚΕ ειδικότερα, η απουσία συντονισμού και κοινών προτύπων δημιουργούν πρόσθετα εμπόδια στην μετάβαση των ΑΚΕ στην Ανοικτή Επιστήμη, παρά την ύπαρξη σημαντικών και καινοτόμων πρωτοβουλιών. Παράλληλα, οι πρόσφατες ευρωπαϊκές πρωτοβουλίες όπως το Ευρωπαϊκό Νέφος για την Ανοικτή Επιστήμη και η Ευρωπαϊκή Πλατφόρμα Ανοικτής Πρόσβασης μπορούν να αποτελέσουν ένα πρώτο βήμα για την ανάπτυξη μιας ευρωπαϊκής υποδομής για τη διάχυση των ερευνητικών αποτελεσμάτων.
Στο πλαίσιο αυτό, το δίκτυο OPERAS (open access in the European research area through scholarly communication)–μέλη του οποίου υλοποιούν το έργο OPERAS-D- αναπτύσσει λύσεις για ζητήματα διασυνδεσιμότητας και διαλειτουργικότητας των υφιστάμενων υποδομών. Παράλληλα, εφαρμόζει νέες προσεγγίσεις και εργαλεία μέτρησης του αντίκτυπου και αξιολόγησης των ερευνητικών αποτελεσμάτων που διατίθενται με ανοικτή πρόσβαση, εισάγοντας τις ΑΚΕ στο νέο οικοσύστημα των ψηφιακών ερευνητικών υποδομών που θα συμπεριληφθούν στο Ευρωπαϊκό Νέφος Ανοικτής Επιστήμης.
Δείτε περισσότερα για το δίκτυο OPERAS εδώ: http://operas.hypotheses.org/
August 29, 2017
Αναγνωρίζοντας τη σημασία της εκπαίδευσης και των δεξιοτήτων στην υιοθέτηση της Ανοικτής Επιστήμης από τους ερευνητές, η Ομάδα Εργασίας για την εκπαίδευση και τις δεξιότητες στην Ανοικτή Επιστήμη επεξεργάστηκε σειρά συστάσεων προκειμένου να διασφαλίσει ότι οι ερευνητές διαθέτουν τις απαραίτητες δεξιότητες για την υιοθέτηση και εφαρμογή της Ανοικτής Επιστήμης, οι οποίες αποτυπώνονται σε σχετική έκθεση που δημοσιεύθηκε πρόσφατα. Οι συστάσεις απευθύνονται σε διαμορφωτές πολιτικής σε εθνικό, περιφερειακό και ευρωπαϊκό επίπεδο, καθώς και σε χρηματοδότες και φορείς έρευνας, αλλά και στους ίδιους τους ερευνητές. Η έκθεση υιοθετεί μια ευρύτερη προσέγγιση, αναδεικνύοντας ζητήματα που σχετίζονται με την ύπαρξη των απαραίτητων υποδομών, την τεχνική υποστήριξη, τις ιδρυματικές πολιτικές και τα οποία κρίνονται ως κεντρικά για τη μετάβαση στο παράδειγμα της Ανοικτής Επιστήμης.
Η έκθεση βασίστηκε στις απαντήσεις που έδωσαν ερευνητές σε πανευρωπαϊκή έρευνα που διεξήχθη την άνοιξη του 2017 και είχε ως στόχο την αποτύπωση της τρέχουσας κατάστασης μέσω ερωτήσεων (μεταξύ άλλων) για τις πολιτικές, την κατάρτιση, τους μηχανισμούς υποστήριξης και ανταμοιβής των ερευνητών. Στην έρευνα συμμετείχαν 1.277 ερευνητές, 50% των οποίων ήταν υποψήφιοι διδάκτορες.
Κεντρικό μήνυμα της έκθεσης είναι η ανάγκη αλλαγής κουλτούρας της ερευνητικής κοινότητας, καθώς η ενσωμάτωση των νέων τεχνολογιών (ψηφιακές δεξιότητες, Ευρωπαϊκό Νέφος για την Ανοικτή Επιστήμη) συντελέστηκε πρόσφατα. Η αλλαγή απαιτεί την υιοθέτηση μιας περιεκτικής και πολυδιάστατης προσέγγισης η οποία θα περιλαμβάνει τη συνεχή εκπαίδευση σε θέματα Ανοικτής Επιστήμης, την ενίσχυση των δεξιοτήτων μέσω της ύπαρξης τεχνικών υποδομών και υποστήριξης των ερευνητών, τη βελτίωση των κινήτρων και της αναγνώρισης για τους ερευνητές που υιοθετούν την Ανοικτή Επιστήμη μέσω της χρήσης altmetrics, τη συνεχή ευαισθητοποίηση σε θέματα Ανοικτής Επιστήμης, την ευθυγράμμιση των πολιτικών σε συνδυασμό με την εφαρμογή μηχανισμών για την παρακολούθηση της εφαρμογής αυτών και την ενίσχυση της συμμετοχής της κοινωνίας.
Η έκθεση προβαίνει ειδικότερα στις ακόλουθες συστάσεις:
– Πολιτικές για την Ανοικτή Επιστήμη: επικαιροποίηση των πολιτικών για την ευθυγράμμισή τους με τις αρχές της Ανοικτής Επιστήμης, ανάδειξη των δεξιοτήτων ως αναπόσπαστο τμήμα του Ορίζοντα 2020 και του 9ου Προγράμματος Πλαισίου
– Ανάπτυξη κατευθυντήριων γραμμών για την εφαρμογή της Ανοικτής Επιστήμης: ενίσχυση του συντονισμού μεταξύ φορέων που παρέχουν εκπαίδευση και κατάρτιση με στόχο την καταπολέμηση του πολυκερματισμού και των επικαλύψεων, ανάπτυξη οδικού χάρτη για την Ανοικτή Επιστήμη από φορείς και χρηματοδότες έρευνας
– Ευαισθητοποίηση σε θέματα Ανοικτής Επιστήμης: ενημέρωση- ευαισθητοποίηση σε θέματα ανοικτής πρόσβασης στις δημοσιεύσεις, ανοικτής πρόσβασης στα επιστημονικά δεδομένα, ανοικτής εκπαίδευσης, επιστήμης των πολιτών, καθώς και σχετικών πρωτοβουλιών (πχ open access button), ενημέρωση για τις κατευθυντήριες γραμμές των φορέων και χρηματοδοτών έρευνας για την Ανοικτή Επιστήμη
– Εκπαίδευση των ερευνητών για την Ανοικτή Επιστήμη: έμφαση στη συνεχή βελτίωση και τον εκσυγχρονισμό της παρεχόμενης εκπαίδευσης, ανάπτυξη προγραμμάτων που απευθύνονται στις διαφορετικές βαθμίδες και ανάγκες των ερευνητών
– Παροχή υποστήριξης για την Ανοικτή Επιστήμη: υποστήριξη μέσω τεχνικών υποδομών, εργαλείων και κατάλληλα εκπαιδευμένου προσωπικού, έμφαση στην χρήση σχεδίου διαχείρισης δεδομένων
– Η Ανοικτή Επιστήμη ως κριτήριο εξέλιξης των ερευνητών: αναγνώριση και ανταμοιβή των ερευνητών που υιοθετούν σχετικές πρακτικές, ανάδειξη της Ανοικτής Επιστήμης ως κριτηρίου στην αξιολόγηση ερευνητικών προτάσεων που υποβάλλονται σε χρηματοδότες έρευνας.
Η έκθεση είναι διαθέσιμη εδώ: https://cdn1.euraxess.org/sites/default/files/policy_library/ec-rtd_os_skills_report_final_complete_2207_1.pdf
Περισσότερα για την Ανοικτή Επιστήμη: https://ec.europa.eu/research/openscience/index.cfm
August 23, 2017
Η Ημερίδα που διοργάνωσε το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης (ΕΚΤ) την Πέμπτη 15 Ιουνίου 2017 για την Ανοικτή Επιστήμη έθεσε το πλαίσιο για μια γόνιμη συζήτηση και ανταλλαγή απόψεων μεταξύ των κυριότερων φορέων που συμμετέχουν στη μετάβαση στο παράδειγμα της Ανοικτής Επιστήμης/ Ανοικτής Πρόσβασης. Η ευρεία συμμετοχή και οι παρεμβάσεις των συμμετεχόντων ανέδειξαν το αυξανόμενο ενδιαφέρον της ελληνικής κοινότητας για την ανοικτή επιστήμη/ ανοικτή πρόσβαση και επιβεβαίωσαν τόσο τη σημασία διοργάνωσης ανάλογων δράσεων όσο και τη σημασία της διεξαγωγής διαλόγου ως βασική προϋπόθεση για την υιοθέτηση εθνικής στρατηγικής. Ιδιαίτερα ενθαρρυντικό στοιχείο αποτέλεσε η παρουσία σημαντικού αριθμού νέων ερευνητών, δημιουργώντας θετικές προοπτικές για τη μετάβαση στο μοντέλο της Ανοικτής Επιστήμης στη χώρα μας.
Σε συνέχεια της εισαγωγικής παρουσίασης από την Νένα Μάλλιου για το ΕΚΤ και την υποστήριξη της Ανοικτής Επιστήμης ως βασικού άξονα της στρατηγικής του, μέσω της ανάπτυξης υποδομών και υπηρεσιών (όπως τα θεματικά και ιδρυματικά αποθετήρια επιστήμης και πολιτισμού, η υπηρεσία ηλεκτρονικών εκδόσεων, καθώς και η διοργάνωση δράσεων εκπαίδευσης και ενημέρωσης), το πρώτο μέρος της Ημερίδας επικεντρώθηκε στην παρουσίαση των ευρωπαϊκών και εθνικών εξελίξεων με στόχο την ανάδειξη των κυριότερων τάσεων και την αποτίμηση της θέσης της Ελλάδας στο συνεχώς εξελισσόμενο πλαίσιο. Η Βικτωρία Τσουκαλά (εμπειρογνώμονας στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή) ορίζοντας την Ανοικτή Επιστήμη ως την αλλαγή του μοντέλου διεξαγωγής της έρευνας, της επιστήμης και της καινοτομίας μέσω της χρήσης της τεχνολογίας, αναφέρθηκε στα βασικά στοιχεία της Ανοικτής Επιστήμης καθώς και στα αναμενόμενα οφέλη για την έρευνα, την οικονομία, αλλά και την κοινωνία. Ακολούθως παρουσίασε την εξέλιξη της ευρωπαϊκής στρατηγικής για την Ανοικτή Πρόσβαση σε δημοσιεύσεις και επιστημονικά δεδομένα, ενώ ολοκλήρωσε δίνοντας έμφαση στις πρόσφατες εξελίξεις που αφορούν την απόφαση του Συμβουλίου (2016) για την περαιτέρω ενίσχυση της παροχής άμεσης ανοικτής πρόσβασης στις δημοσιεύσεις έως το 2020, καθώς και την πρωτοβουλία για το Ευρωπαϊκό Νέφος, πυλώνας του οποίου είναι το Ευρωπαϊκό Νέφος για την Ανοικτή Επιστήμη (EOSC).
Η Ναταλία Μανωλά (ΕΚ Αθηνά & ΕΚΠΑ) παρουσίασε το ευρωπαϊκό έργο OpenAIRE μέσω του οποίου διευκολύνεται η επιστημονική επικοινωνία και η μετάβαση στην Ανοικτή Επιστήμη. Το OpenAIRE αποτελείται από 50 εταίρους ειδικούς σε θέματα ανοικτής πρόσβασης, πληροφορικής και νομικοί, ενώ ιδιαίτερης σημασίας είναι το δίκτυο των 33 εθνικών κόμβων (National Open Access Desks/NOAD), το οποίο συμβάλλει στην ευθυγράμμιση των πολιτικών ανοικτής πρόσβασης, παρέχει εκπαίδευση και κατάρτιση, καθώς και τεχνική υποστήριξη. Ολοκληρώνοντας την παρουσίασή της, η Ν. Μανωλά επεσήμανε τη σημασία συνεργασίας μεταξύ των εθνικών φορέων τόσο σε επίπεδο πολιτικής όσο και στον τομέα των υποδομών. Η παρουσίαση των ευρωπαϊκών εξελίξεων ολοκληρώθηκε με την παρουσίαση της Μαρίνας Αγγελάκη (ΕΚΤ) και την ανάδειξη των βασικών συμπερασμάτων που προέκυψαν από την υλοποίηση του ευρωπαϊκού έργου PASTEUR4OA (συντονιστής του οποίου υπήρξε το ΕΚΤ) για την υποστήριξη της ευθυγράμμισης των πολιτικών ανοικτής πρόσβασης των κρατών μελών με το ευρωπαϊκό πλαίσιο όπως αυτό περιγράφεται στην Οδηγία του 2012 και τον Ορίζοντα 2020. Κεντρικό σημείο της παρουσίασης ήταν η ανάδειξη των διαφορετικών στρατηγικών που ακολουθούν τα κράτη για την υιοθέτηση πολιτικών ανοικτής πρόσβασης, καθώς και τις διαφορετικές προκλήσεις με τις οποίες βρίσκονται αντιμέτωπα στην προσπάθειά τους αυτή. Ειδικότερα για τις χώρες της ΝΑ Ευρώπης επισημάνθηκε η χαμηλή προτεραιότητα που λαμβάνουν τα ζητήματα ανοικτής πρόσβασης στους φορείς έρευνας, η αδυναμία κατανόησης των ωφελειών για τους ερευνητές, τους φορείς και χρηματοδότες έρευνας, την κοινωνία κτλ. Με γνώμονα τις προκλήσεις αυτές, η παρουσίαση ολοκληρώθηκε με την ανάδειξη της πληθώρας των υπηρεσιών και εργαλείων που ανέπτυξε το έργο για την υποστήριξη των χρηματοδοτών και φορέων έρευνας και επισημάνθηκε ότι η παροχή της υποστήριξης αυτής συνεχίζεται από τον Ιούλιο του 2016 μέσω του OpenAIRE.
Καθώς η συζήτηση για την ανοικτή πρόσβαση θέτει νέα ερωτήματα για το μέλλον των συνδρομών των βιβλιοθηκών και τη δυνατότητα μετάβασης σε ένα μοντέλο πλήρους ανοικτής πρόσβασης, συζήτηση η οποία γίνεται ολοένα και πιο επιτακτική λόγω των περιορισμών στους προϋπολογισμούς των βιβλιοθηκών, η Ιωάννα Σαραντοπούλου (ΕΚΤ) επιχείρησε να απαντήσει στα ερωτήματα αυτά μέσω της ανάδειξης πρωτοβουλιών σε άλλα κράτη, επισημαίνοντας ότι οι βιβλιοθήκες και οι εκδοτικοί οίκοι δεν πρέπει να χάσουν τον ρόλο τους, ιδιαίτερα τη στιγμή που οι εξελίξεις οδηγούν στη διαμόρφωση ενός νέου πλαισίου που επηρεάζει το σύνολο των παικτών στο χώρο των επιστημονικών εκδόσεων.
Αναγνωρίζοντας επίσης τη σημασία ανάδειξης των σημαντικών βημάτων που έχουν γίνει στη χώρα μας, η Μαρία Νταουντάκη (Πολυτεχνείο Κρήτης) παρουσίασε τη διαδικασία υιοθέτησης πολιτικής ανοικτής πρόσβασης από τον φορέα (σε ισχύ από το 2014). Η πολιτική του Πολυτεχνείου Κρήτης έχει εθελοντικό χαρακτήρα, ενώ δεν γίνεται αναφορά στα επιστημονικά δεδομένα, στοιχεία που την διαφοροποιούν από το ευρωπαϊκό πλαίσιο. Ωστόσο, αποτελεί το βασικό εργαλείο αποτίμησης και αξιολόγησης της πνευματικής παραγωγής του Πολυτεχνείου Κρήτης. Αναγνωρίζοντας επίσης το χαμηλό ακόμα βαθμό συμμόρφωσης των μελών ΔΕΠ (συνέπεια του μη υποχρεωτικού χαρακτήρα της πολιτικής) η Μ. Νταουντάκη τόνισε τα σημαντικά βήματα που πρέπει ακόμα να γίνουν. Η Έλενα Διομήδη- Παρπούνα (Πανεπιστήμιο Κύπρου) παρουσίασε την εθνική πολιτική της Κύπρου, δίνοντας έμφαση στο ρόλο της σχετικής ομάδας εργασίας που συστάθηκε προς το σκοπό αυτό, καθώς και την αξιοποίηση των εργαλείων του PASTEUR4OA και λοιπών ευρωπαϊκών έργων. Στα θετικά σημεία αναγνωρίστηκε η ύπαρξη των κατάλληλων υποδομών (ιδρυματικά αποθετήρια), η ύπαρξη πολιτικών από την πλευρά των χρηματοδοτών έρευνας, καθώς και το καλό κλίμα συνεργασίας μεταξύ των συμμετεχόντων, στοιχείο που έχει οδηγήσει στη διαδικασία υιοθέτησης πολιτικής από το Πανεπιστήμιο Κύπρου και το Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου. Πρόκληση εξακολουθεί να παραμένει ο μη υποχρεωτικός χαρακτήρας της πολιτικής.
Όπως αναδείχθηκε μέσω της συζήτησης που ακολούθησε η ύπαρξη υποδομών (στην Ελλάδα) αποτελεί ένα πρώτο σημαντικό βήμα για τη μετάβαση στην Ανοικτή Επιστήμη, το οποίο προκειμένου να μην μείνει μετέωρο οφείλει να πλαισιωθεί από την υιοθέτηση σχετικών πολιτικών. Η υιοθέτηση πολιτικών από φορείς έρευνας τα τελευταία χρόνια (αξιοποιώντας τη διεθνή εμπειρία) αποτελεί ένα ιδιαίτερα θετικό βήμα το οποίο αναγνωρίστηκε από το σύνολο των συμμετεχόντων, όπως και η σημασία έμπρακτης υποστήριξης της ανοικτής πρόσβασης μέσα και από δράσεις όπως η διοργάνωση της εν λόγω ημερίδας.
Το δεύτερο μέρος της Ημερίδας είχε ως στόχο την υποστήριξη της ερευνητικής κοινότητας στη συμμόρφωση με τις υποχρεώσεις του Ορίζοντα 2020 μέσω σειράς παρουσιάσεων για τις διαθέσιμες υπηρεσίες και εργαλεία. O Jose Carvalho (Πανεπιστήμιο του Minho) παρουσίασε τα εκπαιδευτικά εργαλεία για την ανοικτή πρόσβαση που έχει αναπτύξει το ευρωπαϊκό έργο FOSTER. Στην εκπαίδευση έχουν λάβει συνολικά μέρος περισσότεροι από 6.300 ερευνητές, ενώ η ηλεκτρονική διάθεση του υλικού επιτρέπει την αξιοποίησή του από ακόμα μεγαλύτερο αριθμό. Στην παρουσίασή της, Η Marjan Grootweld (Data Archiving and Networked Services/DANS) εστίασε στο Σχέδιο Διαχείρισης Δεδομένων (Data Management Plan), που αποτελεί μια από τις υποχρεώσεις των ερευνητών που χρηματοδοτούνται από τον Ορίζοντα 2020. Ξεκινώντας από τον ορισμό των ερευνητικών δεδομένων και του Σχεδίου Διαχείρισης των Δεδομένων, παρουσίασε στη συνέχεια το online εργαλείο που έχει αναπτύξει το Digital Curation Centre (DCC). Έδωσε επίσης συμβουλές για την αναζήτηση του κατάλληλου αποθετηρίου και παρουσίασε το υποστηρικτικό υλικό του OpenAIRE για την παροχή ανοικτής πρόσβασης στα δεδομένα. Η πρακτική άσκηση που ακολούθησε έδωσε την ευκαιρία στους συμμετέχοντες να δουν σημαντικά ζητήματα/ ερωτήματα στα οποία καλούνται να απαντήσουν κατά τη διεξαγωγή της έρευνάς τους και τη διαμόρφωση του Σχεδίου Διαχείρισης Δεδομένων.
Σε μια διαφορετική παρέμβαση η Gwen Franck (Liber) παρουσίασε την πιλοτική δράση για τη χρηματοδότηση δημοσιεύσεων ανοικτής πρόσβασης που απορρέουν από έργα του 7ου Προγράμματος Πλαισίου που έχουν λήξει εντός της τελευταίας διετίας και η οποία έχει λάβει παράταση έως τα τέλη Φεβρουαρίου του 2018 από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Η δράση έχει μέχρι στιγμής χρηματοδοτήσει 801 δημοσιεύσεις, ενώ 100 δημοσιεύσεις έχουν χρηματοδοτηθεί κατόπιν απευθείας συμφωνίας με τους εκδότες. Αυτό μεταφράζεται σε 1.279.712 ευρώ. Στην Ελλάδα χρηματοδοτήθηκαν συνολικά 19 δημοσιεύσεις που αντιστοιχούν σε 24.500 ευρώ και μέσο κόστος ανά δημοσίευση 1.290 ευρώ. Στη διάρκεια της παρέμβασης παρουσιάστηκε με αναλυτικό τρόπο η διαδικασία υποβολής αιτήματος. Η Μαρίνα Αγγελάκη, παρουσίασε τις δράσεις του ΕΚΤ ως OpenAIRE NOAD για την υποστήριξη της ερευνητικής κοινότητας μέσω της λειτουργίας του helpdesk, της διοργάνωσης webinars, των factsheets, των ημερίδων. Τέλος, ο Στέλιος Κρηνίδης (ΕΚΕΤΑ) ολοκλήρωσε τις παρεμβάσεις του δεύτερου μέρους παρουσιάζοντας την εμπειρία του ερευνητή και ειδικότερα τα διασυνεδεδεμένα δεδομένα και τη διαχείριση των δεδομένων στον τομέα της ενέργειας, όπως προέκυψε μέσω του ευρωπαϊκού έργου Encompass.
Η Ημερίδα διοργανώθηκε στο πλαίσιο των δράσεων που υλοποιεί το ΕΚΤ ως OpenAIRE NOAD.
Οι παρουσιάσεις και οι ομιλίες της Ημερίδας είναι διαθέσιμες εδώ: http://www.ekt.gr/el/events/program/20876
June 30, 2017
Το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης (ΕΚΤ), εταίρος στο ευρωπαϊκό έργο OpenAIRE2020 και Εθνικό Σημείο Υποστήριξης και Ενημέρωσης για την Ανοικτή Πρόσβαση στον Ορίζοντα 2020 (OpenAIRE NOAD), διοργανώνει Ημερίδα για την Ανοικτή Επιστήμη την Πέμπτη 15 Ιουνίου 2017, στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών (Αμφιθέατρο Λ. Ζέρβας, Βασ. Κωνσταντίνου 48).
Το πρώτο μέρος της Ημερίδας θα επικεντρωθεί στην παρουσίαση των ευρωπαϊκών και εθνικών πρωτοβουλιών για την προώθηση του παραδείγματος της Ανοικτής Επιστήμης και της Ανοικτής Πρόσβασης (με την τελευταία να αποτελεί τμήμα της Ανοικτής Επιστήμης) καθώς και στη διερεύνηση τρόπων αξιοποίησης των καλών πρακτικών και των εμπειριών άλλων κρατών.
Το δεύτερο μέρος, θα επικεντρωθεί στην παρουσίαση υπηρεσιών και εργαλείων που επιτρέπουν την εξοικείωσή τους με το μοντέλο της Ανοικτής Πρόσβασης, καθώς και τη συμμόρφωση των ερευνητών με τις ευρωπαϊκές πολιτικές για την Ανοικτή Πρόσβαση στις δημοσιεύσεις και τα ερευνητικά δεδομένα.
Η εκδήλωση διοργανώνεται στο πλαίσιο του OpenAIRE το οποίο υποστηρίζει την ανοικτή επιστημονική επικοινωνία και την βελτίωση της αναζήτησης και επανάχρησης των επιστημονικών δημοσιεύσεων και δεδομένων. Το ΕΚΤ υπό την ιδιότητά του ως OpenAIRE NOAD υποστηρίζει την ελληνική ακαδημαϊκή, ερευνητική κοινότητα για την συμμόρφωση με τις υποχρεώσεις του Ορίζοντα 2020 για την Ανοικτή Πρόσβαση σε δημοσιεύσεις και επιστημονικά δεδομένα μέσω υπηρεσιών όπως δράσεις ενημέρωσης και πληροφόρησης (ενημερωτικές ημερίδες, webinars), ανάπτυξη και διάχυση ενημερωτικού υλικού, συμβουλευτικές υπηρεσίες.
Περισσότερες πληροφορίες για το OpenAIRE
Περισσότερες πληροφορίες για το πρόγραμμα και την εγγραφή σας στην εκδήλωση στο site του ΕΚΤ
May 19, 2017
Το OpenAIRE διοργανώνει σειρά webinars με στόχο την υποστήριξη των ερευνητών και των συντονιστών ευρωπαϊκών έργων σε ζητήματα που αφορούν τις πολιτικές Ανοικτής Πρόσβασης στον Ορίζοντα 2020, τη διαχείριση των ερευνητικών δεδομένων και την παράταση της δράσης χρηματοδότησης των δημοσιεύσεων που απορρέουν από έργα του 7ου Προγράμματος Πλαισίου που έχουν ολοκληρωθεί.
1ο Webinar: Η Ανοικτή Πρόσβαση στις Δημοσιεύσεις στον Ορίζοντα 2020 (29/05/2017, 1 PM WEST/2 PM CEST/3 PM EEST)
Link: https://join.onstreammedia.com/go/eifl/h2020
2ο Webinar: Η Ανοικτή Πρόσβαση στα Ερευνητικά Δεδομένα στον Ορίζοντα 2020 (30/05/2017, 1 PM WEST/2 PM CEST/3 PM EEST)
Link: https://join.onstreammedia.com/go/eifl/h2020data
3ο Webinar: FP7 Post-Grant Open Access Pilot (1/06/2017, 1 PM WEST/2 PM CEST/3 PM EEST)
Link: https://join.onstreammedia.com/go/eifl/openairefp7
Τα webinars έχουν ως στόχο την παροχή χρήσιμων οδηγιών και συμβουλών, καθώς και την πληροφόρηση σχετικά με τους τρόπους με τους οποίους το OpenAIRE υποστηρίζει τους ερευνητές για τη συμμόρφωσή τους με τις πολιτικές Ανοικτής Πρόσβασης του Ορίζοντα 2020.
Στο τέλος κάθε webinar θα υπάρχει δυνατότητα υποβολής διευκρινιστικών ερωτήσεων.
Τα webinars θα είναι διάρκειας μίας (1) ώρας. Η γλώσσα διεξαγωγής είναι τα αγγλικά.
Περισσότερες πληροφορίες για τα webinar και την εγγραφή σε αυτά: https://www.openaire.eu/open-access-webinars-for-project-coordinators
Περισσότερες πληροφορίες για το OpenAIRE https://www.openaire.eu/
May 17, 2017
Το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης (ΕΚΤ) διοργανώνει σε συνεργασία με το Digital Curation Centre (DCC) και εισηγήτρια τη Sarah Jones webinar για τις απαιτήσεις του Ορίζοντα 2020 για την παροχή Ανοικτής Πρόσβασης στα ερευνητικά δεδομένα.
Η παροχή ανοικτής πρόσβασης στα ερευνητικά δεδομένα αποτελεί από 1/01/2017 υποχρέωση για το σύνολο των θεματικών του Ορίζοντα 2020. Το webinar θα ενημερώσει τους ερευνητές για τις υποχρεώσεις του Ορίζοντα για την παροχή ανοικτής πρόσβασης στα ερευνητικά δεδομένα και τον τρόπο συμμόρφωσης με αυτές, τη διαμόρφωση σχεδίου διαχείρισης δεδομένων (data management plan), την αναζήτηση κατάλληλων αποθετηρίων και υποστηρικτικών εργαλείων.
Το webinar διοργανώνεται στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού έργου OpenAIRE2020 στο οποίο το ΕΚΤ συμμετέχει ως εταίρος και απευθύνεται σε ερευνητές και συντονιστές έργων, βιβλιοθηκονόμους, διαχειριστές αποθετηρίων.
Το webinar θα διεξαχθεί την Τετάρτη 22 Μαρτίου 2017, στις 12.00 και θα είναι διάρκειας μίας (1) ώρας. Η γλώσσα διεξαγωγής θα είναι τα αγγλικά.
Δήλωση Συμμετοχής: Παρακαλείστε να δηλώσετε τη συμμετοχή σας έως την Παρασκευή 17 Μαρτίου 2017 συμπληρώνοντας τις πληροφορίες στην ακόλουθη φόρμα https://www.surveymonkey.com/r/YXPVCD6
Τρόπος Συμμετοχής: Η συμμετοχή γίνεται μέσω του ακόλουθου link https://join.onstreammedia.com/go/eifl/ekt Για τη συμμετοχή σας απαιτείται σύνδεση στο διαδίκτυο από τον υπολογιστή σας.
Περισσότερα για το OpenAIRE, την Ευρωπαϊκή υποδομή για την ανοικτή πρόσβαση στις δημοσιεύσεις που χρηματοδοτούνται από το FP7 και τον Ορίζοντα 2020 στο www.openaire.eu
Περισσότερα για τις δράσεις του ΕΚΤ για τον Ορίζοντα και την Ανοικτή Πρόσβαση εδώ: http://www.ekt.gr/
March 3, 2017
Το νέο ευρωπαϊκό έργο HIRMEOS (High Integration of Research Monographs in the European Open Science infrastructure) που χρηματοδοτείται από το πρόγραμμα Ορίζοντας 2020 δίνει ιδιαίτερη έμφαση στις μονογραφίες, λαμβάνοντας υπόψη ότι συνιστούν ένα σημαντικό μέσο διάχυσης των ερευνητικών αποτελεσμάτων στις Ανθρωπιστικές και Κοινωνικές Επιστήμες (ΑΚΕ). Στο πλαίσιο αυτό, το έργο έχει ως στόχο να αναβαθμίσει πέντε σημαντικές εκδοτικές πλατφόρμες για μονογραφίες ανοικτής πρόσβασης στις ΑΚΕ και να ενισχύσει τις τεχνικές δυνατότητες και τις υπηρεσίες τους, καθιστώντας τις τεχνολογίες τους και το περιεχόμενό τους διαλειτουργικό και εντάσσοντάς τες πλήρως στο Ευρωπαϊκό Νέφος Ανοικτής Επιστήμης (European Open Science Cloud).
Το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης (ΕΚΤ) συμμετέχει στο έργο μέσω της εκδοτικής πλατφόρμας μονογραφιών EKT Open Book Press, ενώ οι υπόλοιπες πλατφόρμες που συμμετέχουν είναι οι OpenEdition Books, OAPEN Library, Ubiquity Press και Gottingen University Press. Όλες οι πλατφόρμες θα ενισχυθούν με εργαλεία που επιτρέπουν, μεταξύ άλλων, την ταυτοποίηση και την ευρεσιμότητα, καθώς και την άντληση δεδομένων χρήσης και εναλλακτικών δεικτών μέτρησης (altmetrics). Το ΕΚΤ, πιο συγκεκριμένα, θα βελτιώσει τη διασυνδεσιμότητα της τεχνικής υποδομής για τις μονογραφίες ανοικτής πρόσβασης με DOI, ORCID, FundRef πληροφορίες, εργαλεία ταυτοποίησης οντοτήτων, εργαλεία annotations, αλλά και εργαλεία εναλλακτικών τρόπων μέτρησης απήχησης (altmetrics).
Το HIRMEOS θα ενισχύσει επίσης τις τεχνικές δυνατότητες του DOAB (Directory of Open Access Books), μιας από τις σημαντικότερες παγκοσμίως υπηρεσίες ευρετηριασμού για μονογραφίες ανοικτής πρόσβασης. Επιπλέον, οι εταίροι θα αναπτύξουν κοινά ελάχιστα πρότυπα για την έκδοση των μονογραφιών, επιτρέποντας με τον τρόπο αυτό την ενσωμάτωσή τους στο Ευρωπαϊκό Νέφος Ανοικτής Επιστήμης.
Συντονιστής του έργου είναι το Centre National de la Recherche Scientifique (CNRS) και εταίροι το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης (ΕΚΤ), το OAPEN, το DGIA, το Πανεπιστήμιο του Gottingen, το Ubiquity Press, το Open Book Pub, το DARIAH ERIC και το Πανεπιστήμιο του Τορίνο.
Περισσότερες πληροφορίες για το έργο: http://cordis.europa.eu/project/rcn/206340_en.html
February 8, 2017
Το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης (ΕΚΤ) αποτελεί τον έναν από τους πέντε εταίρους του νέου ερευνητικού έργου OPERAS-D (Design for Open Access Publications in European Research Areas for Social Sciences and Humanities), με χρηματοδότηση από το ευρωπαϊκό πρόγραμμα Ορίζοντας 2020, το οποίο έχει ως κύριο στόχο την ανάπτυξη της ευρωπαϊκής ηλεκτρονικής υποδομής για την Ανοικτή Πρόσβαση στις δημοσιεύσεις στις Ανθρωπιστικές και Κοινωνικές Επιστήμες (ΑΚΕ). Η εναρκτήρια συνάντηση του έργου πραγματοποιήθηκε στις 17 Ιανουαρίου 2017 στην Αθήνα, στη διάρκεια της οποίας συζητήθηκε το χρονοδιάγραμμα και ο συντονισμός των εργασιών για την επίτευξη των στόχων του έργου.
Το OPERAS-D επιδιώκει να προσδιορίσει τις μακροπρόθεσμες απαιτήσεις για την ανάπτυξη αυτής της ηλεκτρονικής υποδομής, παράλληλα με την επέκτασή του μέσω της συμμετοχής και άλλων φορέων εντός και εκτός Ευρώπης. Για τον σκοπό αυτό το OPERAS-D θα εκπονήσει μελέτη η οποία θα καθορίζει τα μοντέλα διακυβέρνησης και τις δομές των υπηρεσιών που θα παρέχει η υποδομή και θα διαμορφώσει έναν οδικό χάρτη για τα επόμενα βήματα.
Επίσης, το έργο θα ενισχύσει τη δομή του δικτύου OPERAS (Open access Publications in European Research Areas for SSH), ένα δίκτυο που δημιουργήθηκε το 2015, από 16 φορείς με κεντρικό ρόλο στον τομέα των εκδόσεων Ανοικτής Πρόσβασης στις Ανθρωπιστικές και Κοινωνικές Επιστήμες (ΑΚΕ), με στόχο την εισαγωγή των αρχών της Ανοικτής Επιστήμης στις ΑΚΕ και τη διασφάλιση της αποτελεσματικής διάχυσης και πρόσβασης στα ερευνητικά αποτελέσματα.
Συντονιστής του OPERAS-D είναι το Centre National de la Recherche Scientifique (CNRS) και εταίροι το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης, το Open Access Publishing in European Networks (OAPEN), το Deutsche Geisteswissenschaftliche Institute im Ausland (DGIA) και το Knowledge Unlatched (KU) -και οι πέντε φορείς είναι μέλη του δικτύου OPERAS.
Στο πλαίσιο του OPERAS-D, το ΕΚΤ έχει αναλάβει την εκπόνηση μελέτης η οποία θα εξετάσει τις πρακτικές και τις κυριότερες πρωτοβουλίες δημοσίευσης με Ανοικτή Πρόσβαση στις ΑΚΕ, τόσο στην Ευρώπη όσο και εκτός, ενώ θα αναδείξει τους βασικούς stakeholders, καθώς και τις βασικές προκλήσεις σε αυτό τον τομέα.
February 6, 2017
Previous page
