Tag: Open Access
Το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης (ΕΚΤ) αποτελεί τον έναν από τους πέντε εταίρους του νέου ερευνητικού έργου OPERAS-D (Design for Open Access Publications in European Research Areas for Social Sciences and Humanities), με χρηματοδότηση από το ευρωπαϊκό πρόγραμμα Ορίζοντας 2020, το οποίο έχει ως κύριο στόχο την ανάπτυξη της ευρωπαϊκής ηλεκτρονικής υποδομής για την Ανοικτή Πρόσβαση στις δημοσιεύσεις στις Ανθρωπιστικές και Κοινωνικές Επιστήμες (ΑΚΕ). Η εναρκτήρια συνάντηση του έργου πραγματοποιήθηκε στις 17 Ιανουαρίου 2017 στην Αθήνα, στη διάρκεια της οποίας συζητήθηκε το χρονοδιάγραμμα και ο συντονισμός των εργασιών για την επίτευξη των στόχων του έργου.
Το OPERAS-D επιδιώκει να προσδιορίσει τις μακροπρόθεσμες απαιτήσεις για την ανάπτυξη αυτής της ηλεκτρονικής υποδομής, παράλληλα με την επέκτασή του μέσω της συμμετοχής και άλλων φορέων εντός και εκτός Ευρώπης. Για τον σκοπό αυτό το OPERAS-D θα εκπονήσει μελέτη η οποία θα καθορίζει τα μοντέλα διακυβέρνησης και τις δομές των υπηρεσιών που θα παρέχει η υποδομή και θα διαμορφώσει έναν οδικό χάρτη για τα επόμενα βήματα.
Επίσης, το έργο θα ενισχύσει τη δομή του δικτύου OPERAS (Open access Publications in European Research Areas for SSH), ένα δίκτυο που δημιουργήθηκε το 2015, από 16 φορείς με κεντρικό ρόλο στον τομέα των εκδόσεων Ανοικτής Πρόσβασης στις Ανθρωπιστικές και Κοινωνικές Επιστήμες (ΑΚΕ), με στόχο την εισαγωγή των αρχών της Ανοικτής Επιστήμης στις ΑΚΕ και τη διασφάλιση της αποτελεσματικής διάχυσης και πρόσβασης στα ερευνητικά αποτελέσματα.
Συντονιστής του OPERAS-D είναι το Centre National de la Recherche Scientifique (CNRS) και εταίροι το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης, το Open Access Publishing in European Networks (OAPEN), το Deutsche Geisteswissenschaftliche Institute im Ausland (DGIA) και το Knowledge Unlatched (KU) -και οι πέντε φορείς είναι μέλη του δικτύου OPERAS.
Στο πλαίσιο του OPERAS-D, το ΕΚΤ έχει αναλάβει την εκπόνηση μελέτης η οποία θα εξετάσει τις πρακτικές και τις κυριότερες πρωτοβουλίες δημοσίευσης με Ανοικτή Πρόσβαση στις ΑΚΕ, τόσο στην Ευρώπη όσο και εκτός, ενώ θα αναδείξει τους βασικούς stakeholders, καθώς και τις βασικές προκλήσεις σε αυτό τον τομέα.
February 6, 2017
Το γερμανικό project DEAL στο οποίο μετέχουν περισσότεροι από 60 ακαδημαϊκοί φορείς της χώρας και του οποίου ηγείται η Σύνοδος των Πρυτάνεων, ανακοίνωσε την ακύρωση των συνδρομών των μελών του στα επιστημονικά περιοδικά του Elsevier από την 1η Ιανουαρίου 2017.
Η εν λόγω απόφαση αποτελεί απάντηση στην άρνηση του Elsevier να υιοθετήσει επιχειρησιακά μοντέλα με περισσότερη διαφάνεια μέσω των οποίων θα ενισχύονταν η ανοικτή πρόσβαση στις δημοσιεύσεις. Η πρόσφατη πρόταση του Elsevier η οποία έγινε στο πλαίσιο των διαπραγματεύσεων για μια εθνικής εμβέλειας συμφωνία μέσω της οποίας θα δίνονταν πρόσβαση σε μεγαλύτερο όγκο περιεχομένου και θα κάλυπτε περισσότερους φορείς κρίθηκε ότι δεν συνάδει με τις αρχές της Ανοικτής Πρόσβασης και ως εκ τούτου δεν έγινε αποδεκτή, οδηγώντας στη διακοπή των σχετικών διαπραγματεύσεων.
Η απόφαση αυτή έχει ιδιαίτερη σημασία τόσο επειδή ο Elsevier είναι γνωστός για την αρνητική στάση του απέναντι στην ανοικτή πρόσβαση, όσο και από το γεγονός ότι εκδίδει μερικά από τα πλέον διακεκριμένα επιστημονικά περιοδικά. Σε πρακτικό επίπεδο, η διακοπή των διαπραγματεύσεων και κυριότερα η ακύρωση των συνδρομών σημαίνει ότι ερευνητές κορυφαίων πανεπιστημίων της Γερμανίας, όπως αυτό του Gottingen, δεν θα έχουν πλέον πρόσβαση σε μεμονωμένο e-πακέτα κυρίως στον τομέα των οικονομικών επιστημών.
Αναγνωρίζοντας τις επιπτώσεις της απόφασης αυτής τόσο στην διεξαγωγή της έρευνας όσο και στη διδασκαλία, οι συμμετέχοντες θεωρούν ότι στην παρούσα συγκυρία η πίεση που ασκείται μέσω της ανάληψης κοινής δράσης από την πλευρά των ερευνητικών φορέων συνιστά τον μόνο τρόπο επίτευξης ενός θετικού αποτελέσματος για την ακαδημαϊκή κοινότητα της Γερμανίας.
Περισσότερα:
https://www.sub.uni-goettingen.de/en/news/details/voraussichtlich-keine-volltexte-von-zeitschriften-des-elsevier-verlags-ab-dem-112017/
https://www.elsevier.com/about/press-releases/research-and-journals/elsevier-and-german-hochschulrektorenkonferenz-in-ongoing-conversations
December 19, 2016
Το Σεμινάριο «Η Ανοικτή Πρόσβαση στην υπηρεσία των νέων ερευνητών» αποτέλεσε κεντρική εκδήλωση των δράσεων του Εθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης (ΕΚΤ) στο πλαίσιο της Διεθνούς Εβδομάδας Ανοικτής Πρόσβασης. Στόχος του Σεμιναρίου ήταν η ενημέρωση των νέων ερευνητών για τα οφέλη της Ανοικτής Πρόσβασης και τις διεθνείς εξελίξεις, καθώς και για τις υποδομές Ανοικτής Πρόσβασης που αναπτύσσονται από το ΕΚΤ και λοιπούς φορείς για την υποστήριξη της Ανοικτής Πρόσβασης σε δημοσιεύσεις και επιστημονικά δεδομένα. Πανεπιστημιακοί, ερευνητές, εκπρόσωποι βιβλιοθηκών και δημοσίων φορέων έρευνας παρουσίασαν τις απόψεις τους για την Ανοικτή Πρόσβαση στις επιστημονικές δημοσιεύσεις και τα ερευνητικά δεδομένα και συζήτησαν τις εμπειρίες και τους προβληματισμούς τους για τις τρέχουσες εξελίξεις σχετικά με την υιοθέτηση της Ανοικτής Πρόσβασης και της Ανοικτής Επιστήμης στην Ελλάδα και την Ευρώπη.
Κατά τη διάρκεια του πρώτου μέρους της εκδήλωσης, έγινε εισαγωγή στις έννοιες της Ανοικτής Επιστήμης και της Ανοικτής Πρόσβασης, αναλύθηκαν οι υποχρεώσεις που θέτει το ευρωπαϊκό πρόγραμμα Ορίζοντας 2020 στους ερευνητές, αλλά και τα βήματα που έχουν σημειωθεί στην Ελλάδα για τη μετάβαση σε ένα περιβάλλον Ανοικτής Πρόσβασης, τόσο σε επίπεδο πολιτικών όσο και σε επίπεδο υποδομών και παρεχόμενων υπηρεσιών. Η συμμετοχή ερευνητών από διαφορετικά επιστημονικά πεδία και με διαφορετικό βαθμό εξοικείωσης με την Ανοικτή Πρόσβαση αποτέλεσαν τη βάση για μια ιδιαίτερα γόνιμη συζήτηση, στο δεύτερο μέρος της εκδήλωσης, η οποία ανέδειξε ιδιαίτερα ενδιαφέροντα σημεία. Για παράδειγμα, το ζήτημα της ανοικτότητας των δεδομένων φαίνεται να αντιμετωπίζεται διαφορετικά μεταξύ βιολόγων οι οποίοι εμφανίζονται περισσότερο εξοικειωμένοι με τις σχετικές πρακτικές, έναντι των αρχαιολόγων οι οποίοι διατηρούν ακόμα επιφυλάξεις ή των κοινωνικών επιστημών οι οποίοι βασίζονται σε αρκετές περιπτώσεις σε δημόσια δεδομένα τα οποία είναι ήδη ανοικτά. Η ανάγκη εκπαίδευσης της ερευνητικής κοινότητας για τη σημασία των αποθετηρίων και η κατανόηση του κόστους του υφιστάμενου μοντέλου συνδρομών αναδείχθηκαν ως εξίσου σημαντικά στοιχεία για την ενίσχυση της Ανοικτής Πρόσβασης. Στο πλαίσιο αυτό, η αξιοποίηση από το διδακτικό προσωπικό περιοδικών ανοικτής πρόσβασης, καθώς και λοιπών υπηρεσιών μέσω των οποίων οι φοιτητές μπορούν να έχουν ανοικτή πρόσβαση σε υλικό, συνιστά σημαντικό στοιχείο για την υιοθέτηση του μοντέλου της Ανοικτής Πρόσβασης. Τέλος, η εξοικείωση των ερευνητών με ζητήματα όπως τα πνευματικά δικαιώματα και οι αδειοδοτήσεις εξακολουθούν να αποτελούν πρόκληση και ως εκ τούτου αναδεικνύουν την ανάγκη για ενίσχυση των δράσεων ενημέρωσής τους.
Δείτε το βίντεο και τις παρουσιάσεις του Σεμιναρίου: http://www.ekt.gr/el/events/program/20341
November 23, 2016
Η πρόσφατη έκθεση της Science Europe “Open Access Publishing Policies in Science Europe Member Organisations: Key Results from Science Europe and Global Research Council Surveys” παρουσιάζει τις προσπάθειες που έχουν γίνει από δημόσιους φορείς και χρηματοδότες έρευνας για την υιοθέτηση πολιτικών ανοικτής πρόσβασης στη βάση των αποτελεσμάτων των ερευνών που διεξήγαγε το 2012 και το 2014. Η έκθεση κάνει επίσης αναφορά στις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι φορείς κατά τη διαδικασία μετάβασης σε καθεστώς πλήρους ανοικτής πρόσβασης στις δημοσιεύσεις έως το 2020, σε ευθυγράμμιση με τα συμπεράσματα του Συμβουλίου Υπουργών της ΕΕ (Μάιος 2016).
Όπως προκύπτει από την έκθεση, το σύνολο των οργανισμών που μετείχαν στην έρευνα έχουν υιοθετήσει πολιτικές ανοικτής πρόσβασης (υποχρεωτικές ή μη) ή βρίσκονται σε διαδικασία υιοθέτησης σχετικών πολιτικών. Μικρός αριθμός φορέων έδειξε αποκλειστική προτίμηση για τον πράσινο δρόμο, ενώ κανένας δεν είχε αποκλειστική προτίμηση στον χρυσό δρόμο. Τα αποθετήρια γίνονται αντιληπτά ως βασικά εργαλεία για τη διασφάλιση της ευρείας διάχυσης και της μακροχρόνιας διατήρησης των ερευνητικών αποτελεσμάτων. Τα τέλη δημοσίευσης θεωρούνται επιλέξιμα κόστη από τους χρηματοδότες έρευνας ή τμήμα του ερευνητικού προϋπολογισμού στην περίπτωση των φορέων έρευνας, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις οι τελευταίοι έχουν συνάψει συμφωνίες με εκδότες με στόχο τη μείωση του σχετικού κόστους.
Η αναθεώρηση των πολιτικών, αν και δεν είναι συχνή, σχετίζεται με την επέκταση της πολιτικής για την κάλυψη άλλων τύπων δημοσιεύσεων όπως οι μονογραφίες ή τη συμπερίληψη των επιστημονικών δεδομένων ή ως αποτέλεσμα της ανάγκης ευθυγράμμισης με τις ευρωπαϊκές και διεθνείς συστάσεις.
Η παρακολούθηση της εφαρμογής των πολιτικών εξακολουθεί να αποτελεί πρόκληση, ενώ η συνεργασία με τους εκδότες αναδεικνύεται ιδιαίτερα σημαντική. Την ίδια στιγμή, η έλλειψη επαρκούς ενημέρωσης αποτελεί εμπόδιο στην υιοθέτηση της ανοικτής πρόσβασης, στοιχείο που επιβεβαιώνει την ανάγκη λήψης μέτρων. Στο πλαίσιο αυτό, οι δράσεις για νέους ερευνητές είναι απαραίτητες για την αλλαγή του τρόπου με τον οποίο η ερευνητική κοινότητα προσεγγίζει την ανοικτή πρόσβαση.
Συνολικά, η μελέτη επιβεβαιώνει την ανάγκη συντονισμένης δράσης τόσο σε εθνικό όσο και σε διεθνές επίπεδο για την υιοθέτηση της ανοικτής πρόσβασης και τη μετάβαση στην «Ανοικτή Επιστήμη».
Η έκθεση είναι διαθέσιμη εδώ: http://scieur.org/oa-survey
November 14, 2016
Το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης (ΕΚΤ) συμμετέχει και φέτος στη Διεθνή Εβδομάδα Ανοικτής Πρόσβασης (24-30 Οκτωβρίου 2016) διοργανώνοντας πολύπλευρες ενημερωτικές δράσεις που αφορούν την ακαδημαϊκή και ερευνητική κοινότητα της χώρας, καθώς και το ευρύτερα ενδιαφερόμενο κοινό. Με την ταυτόχρονη πραγματοποίηση συντονισμένων δράσεων για την Ανοικτή Πρόσβαση σε όλο τον κόσμο, στόχος της Εβδομάδας είναι η ευρεία ενημέρωση και συμμετοχή της ερευνητικής και της ακαδημαϊκής κοινότητας στις διαδικασίες Ανοικτής Πρόσβασης, στις δημοσιεύσεις και τα επιστημονικά δεδομένα της δημόσιας χρηματοδοτούμενης έρευνας.
Το ΕΚΤ, με ενεργό ρόλο στην προώθηση των πολιτικών και των υποδομών Aνοικτής Πρόσβασης στην Ελλάδα και την Ευρώπη, επικεντρώνει τις δράσεις της φετινής διοργάνωσης στο μέλλον της έρευνας στην Ελλάδα, δηλαδή στους νέους ερευνητές, πραγματοποιώντας τρεις (3) στοχευμένες δράσεις που τους αφορούν.
Κεντρική εκδήλωση των δράσεων του ΕΚΤ για την Εβδομάδα Ανοικτής Πρόσβασης 2016 που έχει θέμα “Open in Action”, είναι το Σεμινάριο “Η Ανοικτή Πρόσβαση στην υπηρεσία των νέων ερευνητών” το οποίο θα διεξαχθεί την Τρίτη 25 Οκτωβρίου (09.00-14.00) στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών.
Το σεμινάριο θα πλαισιώσει η δράση “Μάθε, Άκου, Ρώτα” που απευθύνεται στο ευρύτερο κοινό και η οποία θα διεξαχθεί από 24 έως 27 Οκτωβρίου (με ελεύθερη είσοδο) στη Βιβλιοθήκη Eπιστήμης, Τεχνολογίας, Πολιτισμού του Εθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης στο ΕΙΕ.
Τέλος, σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο του Minho και με εισηγητή τον Pedro Principe, το ΕΚΤ, την Τετάρτη 26 Οκτωβρίου (14.00-15.00), διοργανώνει webinar για τη διαλειτουργικότητα των ιδρυματικών αποθετηρίων της Ελλάδας και της Κύπρου με το αποθετήριο του OpenAIRE.
Περισσότερες πληροφορίες για το πρόγραμμα και την εγγραφή σας στις εκδηλώσεις στο site του ΕΚΤ
October 5, 2016
Το Συμβούλιο Ανταγωνιστικότητας της ΕΕ (COMPET), αναγνωρίζοντας την αλλαγή που επιφέρει το παράδειγμα της Ανοικτής Επιστήμης στον τρόπο διεξαγωγής και οργάνωσης της έρευνας, έλαβε μια σειρά από αποφάσεις-ορόσημο.
Τα Συμπεράσματα της 27ης Μαΐου 2016 θέτουν το πλαίσιο δράσης σε σχέση με τις τρεις προτεραιότητες της Ολλανδικής Προεδρίας στους τομείς της έρευνας και της καινοτομίας: ενίσχυση του αντίκτυπου των επενδύσεων σε έρευνα και καινοτομία μέσω της πρόσβασης στη γνώση (Ανοικτή Επιστήμη), βελτίωση του πλαισίου (κανονισμοί ευνοϊκοί για την έρευνα και την καινοτομία), επενδύσεις σε έρευνα και καινοτομία ως βασικό στοιχείο για την ανάπτυξη, τη δημιουργία θέσεων εργασίας και την αντιμετώπιση των κοινωνικών προκλήσεων (Προγράμματα-Πλαίσιο).
Το Συμβούλιο αποφάσισε ειδικότερα ομόφωνα την παροχή άμεσης Ανοικτής Πρόσβασης στις δημοσιεύσεις οι οποίες απορρέουν από δημόσια χρηματοδοτούμενη έρευνα έως το 2020. Για την επίτευξη του σκοπού αυτού, το Συμβούλιο αναγνωρίζει την ανάγκη άρσης των νομικών, οικονομικών και λοιπών εμποδίων, ενώ καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, τα κράτη μέλη και τους λοιπούς φορείς να αναλάβουν καταλυτικό ρόλο στη διαδικασία μετάβασης.
Το Συμβούλιο αναγνώρισε επίσης τη σημασία επανάχρησης των επιστημονικών δεδομένων. Η Ανοικτή Πρόσβαση στα επιστημονικά δεδομένα θα αποτελεί πλέον τον κανόνα στο πλαίσιο του Ορίζοντα 2020, δίνοντας ωστόσο τη δυνατότητα εξαίρεσης στις περιπτώσεις που αυτό δεν είναι δυνατό για λόγους –μεταξύ άλλων- προστασίας προσωπικών δεδομένων ή ασφάλειας. Η βασική αρχή για τη βέλτιστη επανάχρηση των δεδομένων είναι “as open as possible, as closed as necessary”.
Η Ευρωπαϊκή Ατζέντα για την Ανοικτή Επιστήμη αναμένεται να ενισχυθεί μέσω της Ευρωπαϊκής Πλατφόρμας Πολιτικής για την Ανοικτή Επιστήμη η οποία έχει ως στόχο την υποστήριξη της περαιτέρω ανάπτυξης της Ευρωπαϊκής Πολιτικής για την Ανοικτή Επιστήμη και την ενίσχυση της υιοθέτησης καλών πρακτικών σε θέματα όπως η βέλτιστη επανάχρηση των δεδομένων, τα εναλλακτικά μοντέλα εκδόσεων Ανοικτής Πρόσβασης και διαχείρισης των δεδομένων κτλ. Παράλληλα, το Συμβούλιο καλεί τόσο την Πλατφόρμα όσο και τα ίδια τα κράτη μέλη και τους λοιπούς φορείς να συμβάλουν στην αλλαγή του τρόπου διεξαγωγής της έρευνας μέσω –μεταξύ άλλων- δράσεων κατάρτισης και ευαισθητοποίησης.
Παρά την απουσία συγκεκριμένων στόχων για την αποδεκτή διάρκεια της περιόδου εμπάργκο, στοιχείο που επισημάνθηκε από σειρά φορέων, ο στόχος του Συμβουλίου χαρακτηρίζεται συνολικά ως ιδιαίτερα φιλόδοξος, αλλά την ίδια στιγμή επιτεύξιμος.
Περισσότερες πληροφορίες: http://data.consilium.europa.eu/doc/document/ST-9526-2016-INIT/en/pdf
June 3, 2016
Με μεγάλη επιτυχία πραγματοποιήθηκε στο Άμστερνταμ στις 17 και 18 Μαΐου το τελικό συνέδριο του ευρωπαϊκού έργου PASTEUR4OA (Open Access Policy Alignment Strategies for European Union Research), συντονιστής του οποίου είναι το ΕΚΤ. Το συνέδριο αποτέλεσε μια από τις επίσημες εκδηλώσεις της Ολλανδικής προεδρίας προσελκύοντας πάνω από 150 συμμετέχοντες από φορείς και χρηματοδότες έρευνας, εκδότες και διαμορφωτές πολιτικής από σημαντικό αριθμό κρατών της Ευρώπης. Η Ανοικτή Πρόσβαση αποτελεί άλλωστε μια από τις βασικές προτεραιότητες της Ολλανδικής Προεδρίας.
Το PASTEUR4OA υποστηρίζει την ανάπτυξη και την ενίσχυση των πολιτικών Ανοικτής Πρόσβασης οι οποίες ευθυγραμμίζονται με τη Σύσταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής του 2012 για την πρόσβαση και τη διατήρηση της επιστημονικής πληροφορίας και το πλαίσιο του Ορίζοντα 2020 για την παροχή Ανοικτής Πρόσβασης σε επιστημονικές δημοσιεύσεις και δεδομένα. Η επίτευξη του στόχου αυτού επιδιώκεται μέσω σειράς δράσεων που περιλαμβάνουν τη δημιουργία δικτύου εθνικών εμπειρογνωμόνων, την ανάπτυξη εθνικών προγραμμάτων δράσης με τους διαμορφωτές πολιτικής, την ανταλλαγή πληροφοριών και καλών πρακτικών μέσω της διοργάνωσης εκδηλώσεων όπως τα περιφερειακά σεμινάρια και η πανευρωπαϊκή συνάντηση των εμπειρογνωμόνων, καθώς και την ανάπτυξη υποστηρικτικού υλικού βάσει των αναγκών των φορέων.
Το τελικό συνέδριο παρείχε τη δυνατότητα παρουσίασης των εξελίξεων που έχουν πραγματοποιηθεί σε σειρά κρατών, με την υποστήριξη του έργου, για την ενίσχυση και ευθυγράμμιση των πολιτικών Ανοικτής Πρόσβασης με το ευρωπαϊκό πλαίσιο, την ανταλλαγή απόψεων και τη συζήτηση μεταξύ των βασικών συμμετεχόντων στη διαδικασία, καθώς και τη διερεύνηση των θεμάτων που θα απασχολήσουν στο μέλλον τη συζήτηση για την Ανοικτή Πρόσβαση.
Η υιοθέτηση πολιτικών Ανοικτής Πρόσβασης αποτελεί –όπως τονίστηκε από τους συμμετέχοντες- νευραλγικό στοιχείο για τη μετάβαση στο νέο παράδειγμα της Ανοικτής Επιστήμης. Η παρουσίαση των στρατηγικών που ακολουθήθηκαν από διαφορετικές χώρες, ανέδειξε την ποικιλία των προσεγγίσεων, καθώς και τη σημασία υιοθέτησης μιας προσέγγισης η οποία ενθαρρύνει και επιδιώκει τη συμμετοχή του συνόλου των φορέων και η οποία περιλαμβάνει συγκεκριμένους στόχους. Μέσω των παρουσιάσεων αναδείχθηκε επίσης η σημασία διατύπωσης των σχετικών πολιτικών με σαφή τρόπο. Ταυτόχρονα, επισημάνθηκε ότι η εφαρμογή των πολιτικών συνιστά εξίσου σημαντικό στοιχείο με την υιοθέτησή τους. Η επιτυχής εφαρμογή διασφαλίζεται μέσω της υιοθέτησης ροών εργασίας, τη διασφάλιση των απαιτούμενων πόρων, την παροχή κινήτρων καθώς και την οργάνωση προγραμμάτων κατάρτισης και ενημέρωσης. Η υιοθέτηση μηχανισμών παρακολούθησης της εφαρμογής των πολιτικών συνιστά στοιχείο το οποίο συζητήθηκε εκτενώς, καθώς διασφαλίζει την επιτυχή εφαρμογή.
Η υποστήριξη που παρείχε το PASTEUR4OA κατέστη δυνατή μέσω της δημιουργίας ενός ευρωπαϊκού δικτύου εμπειρογνωμόνων (του λεγόμενου Knowledge Net) οι οποίοι –σε συνεργασία με το έργο- διαμόρφωσαν εθνικά προγράμματα δράσης, λαμβάνοντας υπόψη τις ανάγκες κάθε χώρας. Το υποστηρικτικό υλικό που παράχθηκε στο πλαίσιο του έργου αποτέλεσε ένα πρόσθετο σημαντικό εργαλείο. Όπως ανακοινώθηκε στο συνέδριο, το δίκτυο των εμπειρογνωμόνων θα συνεχίσει να υποστηρίζει τη διαμόρφωση πολιτικών σε εθνικό επίπεδο μετά τη λήξη του PASTEUR4OA μέσω της ένταξης των σχετικών δράσεων του στο πλαίσιο του έργου OpenAIRE.
Περισσότερες πληροφορίες για το PASTEUR4OA: http://pasteur4oa.eu/
Περισσότερες πληροφορίες για το Συνέδριο: http://pasteur4oa.eu/final-conference#.V0WFefmLSUk
Το video του Συνεδρίου είναι διαθέσιμο εδώ: https://vimeo.com/168310179
May 27, 2016
Ενημερωτική ημερίδα για τα Ζητήματα Ηθικής και Ανοικτής Πρόσβασης στον Ορίζοντα 2020 διοργανώνει το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης (ΕΚΤ) και το Ελληνικό Ινστιτούτο Παστέρ, Εθνικά Σημεία Επαφής για το Πρόγραμμα Πλαίσιο Ορίζοντας 2020 της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (ΕΕ), την Παρασκευή 27 Νοεμβρίου 2015 στο Ελληνικό Ινστιτούτο Παστέρ (Bασ. Σοφίας 127). Η εκδήλωση διοργανώνεται με την υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και της Γενικής Γραμματείας Έρευνας και Τεχνολογίας.
Στόχος της εκδήλωσης “Ζητήματα Ηθικής και Ανοικτής Πρόσβασης στον Ορίζοντα 2020: Οι σχετικές προκηρύξεις και οι υποχρεώσεις των ερευνητών στα νέα προγράμματα” είναι η παρουσίαση των δυνατοτήτων χρηματοδότησης για τον τομέα της Ηθικής και Ανοικτής Πρόσβασης μέσω του προγράμματος “Επιστήμη στην Κοινωνία και Μαζί με την Κοινωνία” στον Ορίζοντα 2020, καθώς και στην ενημέρωση της ελληνικής ερευνητικής και ακαδημαϊκής κοινότητας για τις απαιτήσεις που εγείρει το πρόγραμμα Ορίζοντας 2020 σχετικά με την Ηθική και την Ανοικτή Πρόσβαση προκειμένου να είναι σε θέση να ανταποκριθούν με επιτυχία σε αυτές.
Στην ημερίδα, εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής θα παρουσιάσει το πρόγραμμα “Επιστήμη στην Κοινωνία και Μαζί με την Κοινωνία” και τις νέες προκηρύξεις της διετίας 2016-17, που σχετίζονται με την ενσωμάτωση της επιστημονικής και τεχνολογικής γνώσης και μεθοδολογίας στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων, την ανάπτυξη μηχανισμών που θα επιτρέπουν τη διεύρυνση και εμβάθυνση της κοινωνικής συμμετοχής και αξιολόγησης των επιστημονικών επιλογών, καθώς και τη μέριμνα ότι οι ηθικές και οι κοινωνικές αξίες θα λαμβάνονται υπόψη καθ’ όλη τη διάρκεια της διαδικασίας καινοτομίας. Θα ακολουθήσει παρουσίαση των στατιστικών στοιχείων για την ελληνική συμμετοχή στο πρόγραμμα και τις δράσεις και υπηρεσίες του Εθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης ως Εθνικό Σημείο Επαφής για το πρόγραμμα.
Εκπρόσωπος από το έργο ACTIBIO (FP7) θα παρουσιάσει σχετικά παραδείγματα από την υλοποίηση του έργου στο 7o Πρόγραμμα Πλαίσιο, ενώ Εκπρόσωπος από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα παρουσιάσει το κανονιστικό πλαίσιο για τα ηθικά, νομικά και κοινωνικά ζητήματα στον Ορίζοντα 2020.
Τέλος, το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης θα ενημερώσει τους ερευνητές για τις σύγχρονες πρακτικές και πολιτικές και το νέο περιβάλλον για την Ανοικτή Επιστήμη που αναδύεται στην Ευρώπη και τις σχετικές υποχρεώσεις που εγείρονται στο πλαίσιο του Ορίζοντα 2020.
Η είσοδος είναι ελεύθερη, απαιτείται όμως εγγραφή στην ιστοσελίδα της εκδήλωσης: http://www.ekt.gr/news/events/ekt/2015-11-27/index.html
November 24, 2015
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ξεκινά, μέσω του ευρωπαϊκού έργου Openaire 2020, πιλοτική δράση για τη χρηματοδότηση δημοσιεύσεων με Ανοικτή Πρόσβαση που απορρέουν από έργα του 7ου Προγράμματος Πλαισίου (7o ΠΠ) που έχουν ολοκληρωθεί. Η πιλοτική δράση, με συνολικό προϋπολογισμό 4 εκατομμυρίων ευρώ, θα έχει μέγιστη χρονική διάρκεια δύο έτη (Απρίλιος 2017). Αφορά δημοσιεύσεις έργων των οποίων η ημερομηνία λήξης δεν υπερβαίνει τα δύο έτη κατά την ημερομηνία κατάθεσης του αιτήματος χρηματοδότησης. Ο μέγιστος αριθμός δημοσιεύσεων (άρθρα ή μονογραφίες) ανά έργο που θα χρηματοδοτηθούν είναι τρεις, ενώ οι χρηματοδοτούμενες δημοσιεύσεις θα είναι διαθέσιμες με άδεια CC-BY, όπου αυτό είναι δυνατό. Το μέγιστο ποσό της χρηματοδότησης είναι 6.000 ευρώ για μονογραφίες και 2.000 ευρώ για άρθρα ή σχετικές δημοσιεύσεις.
Η υποβολή αιτήματος χρηματοδότησης δεν επηρεάζει την επιλογή του περιοδικού, ωστόσο η δαπάνη είναι επιλέξιμη μόνο για περιοδικά Ανοικτής Πρόσβασης και όχι για υβριδικά περιοδικά. Ως επιλέξιμες θεωρούνται οι έγκριτες δημοσιεύσεις (pee-reviewed), ενώ είναι δυνατό να ζητηθούν στοιχεία για τη διαδικασία αξιολόγησης.
Το τελικό αντίγραφο της δημοσίευσης κατατίθεται σε αποθετήριο που είναι συμβατό με το Openaire ή στο Zenodo. Η διαδικασία αυτή θα πραγματοποιείται, όπου αυτό είναι δυνατό, από τους ίδιους τους εκδότες, ωστόσο η κατάθεση μπορεί να γίνει και από το ίδιο το ίδρυμα ή τους ερευνητές.
Η διαχείριση των αιτημάτων και η παρακολούθηση της διαδικασίας θα γίνεται μέσω ενός κεντρικού συστήματος που θα είναι σύντομα διαθέσιμο στους ερευνητές επιλέξιμων έργων του 7ου ΠΠ http://goldoa-pilot.openaire.eu/. Τα αιτήματα θα εξετάζονται βάσει της ημερομηνίας υποβολής. Η υποβολή του σχετικού αιτήματος μπορεί να υποβληθεί είτε από τους ίδιους τους ερευνητές, είτε (κατά προτίμηση) από τις υπηρεσίες των ιδρυμάτων (βιβλιοθήκες, Επιτροπή Ερευνών).
Δημοσιεύσεις που απορρέουν από έργα που έχουν χρηματοδοτηθεί από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Έρευνας (ERC) ή το πρόγραμμα Marie Curie είναι επίσης επιλέξιμες.
Περισσότερες πληροφορίες για τις τεχνικές προδιαγραφές, τα λοιπά κριτήρια και υποβολή ερωτημάτων: https://www.openaire.eu/goldoa/fp7-post-grant/pilot
May 29, 2015
Στοχεύοντας στην υποστήριξη της ανάπτυξης αποτελεσματικών Ευρωπαϊκών πολιτικών, η νέα μελέτη του PASTEUR4OA παρουσιάζει τα αποτελέσματα τριών «ασκήσεων» αποτελεσματικότητας των πολιτικών της ανοικτής πρόσβασης. Εφαλτήριο για την πραγματοποίηση αυτής της έρευνας στάθηκε η ανανέωση του ROARMAP, του μητρώου καταγραφής των πολιτικών της ανοικτής πρόσβασης, η οποία πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο του έργου PASTEUR4OA. Το μητρώο δομήθηκε εξ’ αρχής με βάση ένα νέο σχήμα πολύ πιο λεπτομερούς κατηγοριοποίησης των πολιτικών, το οποίο με τη σειρά του επιτρέπει την πραγματοποίηση πιο πολύπλοκων αναζήτησεων απ’ότι ήταν δυνατό προηγουμένως. Επιπλέον, το μητρώο εμπλουτίστηκε με 250 νέες πολιτικές που καταγράφηκαν για πρώτη φορά. Ο συνολικός αριθμός πολιτικών που είναι καταγεγραμμένες στο μητρώο ανέρχεται στις 650, από τις οποίες οι 60% είναι Ευρωπαϊκές, τα 2/3 των πολιτικών αφορούν ιδρυματικές πολιτικές και το 10% είναι πολιτικές χρηματοδοτών. Παραπάνω από τις μισές από αυτές τις πολιτικές είναι υποχρεωτικές εγείροντας συγκεκριμένες απαιτήσεις ως προς την κατάθεση των αποτελεσμάτων της έρευνας, και πάνω από το 60% αυτών των πολιτικών είναι Ευρωπαϊκές.
Στη συνέχεια της καταγραφής των πολιτικών και της ενημέρωσης του ROARMAP, στο πλαίσιο του έργου αξιολογήθηκε η αποτελεσματικότητα της κατάθεσης των επιστημονικών άρθρων σε αποθετήρια με πολιτικές υποχρεωτικής και μη-υποχρεωτικής κατάθεσης, συγκρίνοντας το σύνολο του υλικού ανοικτής πρόσβασης των αποθετηρίων προς τον αριθμό των επιστημονικών άρθρων που είχαν δημοσιευθεί από το προσωπικό των ιδρυμάτων. Από τις ακόλουθες σημαντικές παρατηρήσεις που προκύπτουν, διαφαίνονται στοιχεία τα οποία πρέπει να ενσωματώνονται στις πολιτικές για να διασφαλίζεται η αποτελεσματικότητά τους:
- Τα ποσοστά κατάθεσης στα αποθετήρια είναι χαμηλά. Περισσότερα από τα ¾ των δημοσιευμένων άρθρων δεν κατατίθενται καθόλου. Από το υλικό που είναι κατατεθειμένο, το 8% αφορά μόνο μεταδεδομένα, το 3% αφορά άρθρα περιορισμένης πρόσβασης, ενώ το 12% διατίθεται με ανοικτή πρόσβαση, με ποσοστά που παρουσιάζουν σημαντικές διακυμάνσεις, ανάλογα και με τον επιστημονικό κλάδο.
- Η κατάθεση υλικού ανοικτής πρόσβασης ήταν πάνω από τέσσερις φορές πιο ψηλό στα ιδρύματα με πολιτική υποχρεωτικής ανοικτής πρόσβασης, απ’ότι σε αυτά χωρίς, αν και τα τεκμήρια που κατατίθενται σε αποθετήρια υποχρεωτικής ανοικτής πρόσβασης κατατίθενται πιο καθυστερημένα απ’ότι αυτά που κατατίθενται σε αποθετήρια με μη-υποχρεωτική ανοικτή πρόσβαση (αδράνεια κατάθεσης).
- Μελετώντας τα διαφορετικά στοιχεία τα οποία συνεισφέρουν στην αποτελεσματικότητα της πολιτικής, τρία διαφαίνονται ως πολύ σημαντικά, συγκεκριμένα: η υποχρεωτική απαίτηση για την κατάθεση των αποτελεσμάτων της έρευνας, η λήψη μέτρων ώστε να μην υπάρχουν αποκλείσεις σε αυτή την πολιτική, και ο συνδυασμός της υποχρέωσης για κατάθεση με την αξιολόγηση της έρευνας. Συστήνεται όλες οι πολιτικές να συμπεριλαμβάνουν αυτά τα τρία σημαντικά στοιχεία.
Σχετικά με το PASTEUR4OA
Το PASTEUR4OA είναι ένα ευρωπαϊκό έργο το οποίο συντονίζει το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης και στο οποίο συμμετέχουν καταξιωμένοι φορείς όπως το JISC, το EIFL, το LIBER, το SPARC Europe, κ.ά.. Στόχος του έργου είναι η ανάπτυξη εναρμονισμένων πολιτικών ανοικτής πρόσβασης και ανοικτών επιστημονικών δεδομένων που να ανταποκρίνονται στην πρόσφατη σύσταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αναφορικά με την «Πρόσβαση και τη μακροχρόνια διατήρηση της επιστημονικής πληροφορίας» του Ιουλίου του 2012, και της πολιτικής για την ανοικτή πρόσβαση στο πλαίσιο του χρηματοδοτικού πλαισίου Ορίζοντας 2020.
April 8, 2015
Next page
Previous page
