blog.openaccess.gr

Οι Αρχές για τα Ανοικτά Βιβλιογραφικά Δεδομένα στα Ελληνικά

Written by: OA@ekt

Leave a Comment November 26, 2014

Εισαγωγικός Οδηγός στα Ανοικτά και Διασυνδεδεμένα Πολιτιστικά Δεδομένα

Written by: OA@ekt

Ένας νέος Οδηγός από το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης επιχειρεί να εισάγει όσους ασχολούνται με την ψηφιακή επιμέλεια πολιτιστικών συλλογών, όπως μουσειολόγους, αρχειονόμους και βιβλιοθηκονόμους, στις βασικές έννοιες και αρχές των ανοικτών πολιτιστικών δεδομένων από τη μία, και των ανοικτών διασυνδεδεμένων δεδομένων από την άλλη, εξηγώντας τη σημασία, τις σχέσεις και τις διαφορές τους.

Η ανοικτή διάθεση των πολιτιστικών δεδομένων έχει αρχίσει να καθιερώνεται τα τελευταία χρόνια, με σημαντικότερη πρωτοβουλία στον χώρο την υιοθέτηση από τη Europeana, την Ευρωπαϊκή Ψηφιακή Βιβλιοθήκη, της πλέον ανοικτής άδειας χρήσης για τη διάθεση των πολιτιστικών δεδομένων που συλλέγει από χιλιάδες φορείς από όλη την Ευρώπη. Σε θεσμικό επίπεδο επίσης, η πρόσφατη αναθεώρηση της Ευρωπαϊκής Οδηγίας για την Περαιτέρω Χρήση της Δημόσιας Πληροφορίας, όπως και η μεταφορά της στην ελληνική νομοθεσία, εντάσσει για πρώτη φορά τα δημόσια μουσεία, βιβλιοθήκες και αρχεία, στο πεδίο εφαρμογής της Οδηγίας επιχειρώντας να καθιερώσει τις αρχές της ανοικτότητας στη διάθεση της πολιτιστικής πληροφορίας.

Τα διασυνδεδεμένα δεδομένα από την άλλη, βασίζονται σε ένα νέο τεχνολογικό τρόπο διάθεσης των δεδομένων που τα καθιστά αντιληπτά τόσο από τους ανθρώπινους χρήστες, όσο και από τους υπολογιστές και επιτρέπει τις μεταξύ τους διασυνδέσεις, ακόμη και με αυτόματο τρόπο. Έτσι, τα μεταδεδομένα ενός μουσείου, μπορούν π.χ. να διασυνδεθούν με άλλα δομημένα σύνολα δεδομένων από τρίτες πηγές, όπως ημερομηνίες γεννήσεως και θανάτου δημιουργών, γεωγραφικές συντεταγμένες τοπωνυμίων ή πληροφορίες από τη Βικιπαίδεια, γεγονός που συντελεί στον εμπλουτισμό της πληροφορίας, καθιστά πολύ πιο πλούσια την εμπειρία του χρήστη και διευρύνει τις διόδους ανακάλυψης μίας πληροφορίας και ενός έργου στο διαδίκτυο.

Χωρίς να αποτελεί ένα πρακτικό εγχειρίδιο εφαρμογής, ο οδηγός των Ανοικτών και Διασυνδεδεμένων Δεδομένων επιχειρεί να παρουσιάσει με συνοπτικό και εύληπτο τρόπο τα τεχνικά, νομικά και οργανωτικά ζητήματα που άπτονται της ανοικτής διάθεσης των πολιτιστικών δεδομένων στο διαδίκτυο στοχεύοντας στην ευαισθητοποίηση των φορέων γύρω από αυτά τα θέματα. Ο Οδηγός περιλαμβάνει ακόμη ένα σύντομο χρονολόγιο με κάποιες ημερομηνίες-ορόσημα στη σύντομη ιστορία των ανοικτών και διασυνδεδεμένων πολιτιστικών δεδομένων, καθώς και συγκεκριμένα παραδείγματα χρήσης.

Ο παρών οδηγός δημιουργήθηκε στο πλαίσιο του έργου “Πλατφόρμα Παροχής Υπηρεσιών Κατάθεσης, Διαχείρισης και Διάθεσης Ανοιχτών Δεδομένων και Ψηφιακού Περιεχομένου” το οποίο χρηματοδοτείται από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα “Ψηφιακή Σύγκλιση” (ΕΣΠΑ 2007-2013), με τη συγχρηματοδότηση της Ελλάδας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης – Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης. Στόχος του έργου είναι η ασφαλής διαφύλαξη, η ανοικτή διάθεση και η περαιτέρω αξιοποίηση της εθνικής πολιτιστικής μας κληρονομιάς και η δημιουργία ενός βιώσιμου οικοσυστήματος της γνώσης. Οι υπηρεσίες που αναπτύσσει το ΕΚΤ στο πλαίσιο του έργου βασίζονται σε τεχνολογίες αιχμής, όπως το μοντέλο SaaS (Software as a Service: Λογισμικό ως Υπηρεσία) και το Cloud Computing (Υπολογιστικό Νέφος).

Ανάμεσα στις δράσεις του έργου που προβλέπονται είναι και η υπηρεσία Ενιαίου Καταλόγου που αποσκοπεί στη δημιουργία, έως το 2015, ενός κοινού πολιτιστικού πληροφοριακού χώρου. Στον χώρο αυτό, οι ψηφιακοί πόροι που παρήχθησαν στο πλαίσιο των πρόσφατων Προσκλήσεων 31 “Πολιτισμός” και 31.2 “Ψηφιακές Υπηρεσίες Ανάδειξης του Ελληνικού Πολιτιστικού Ψηφιακού Αποθέματος” του Επιχειρησιακού Προγράμματος “Ψηφιακή Σύγκλιση” θα είναι διαθέσιμοι δωρεάν, ελεύθερα και χωρίς περιορισμούς. Για να υλοποιηθεί αυτό, οι παραπάνω Προσκλήσεις έθεταν ως προϋπόθεση, ανάμεσα στα άλλα, να εφαρμόζονται μέθοδοι και τεχνολογίες ανοικτών διασυνδεδεμένων δεδομένων στην τεκμηρίωση πολιτιστικού περιεχομένου αρχείων, βιβλιοθηκών και μουσείων, δημιουργώντας ένα νέο παράδειγμα στον τρόπο με τον οποίο διατίθεται η πολιτιστική πληροφορία, συμβατό με τις διεθνείς εξελίξεις και τις σύγχρονες ανάγκες των χρηστών.

Ο παρών οδηγός ενσωματώνει σύγχρονες διεθνείς καλές πρακτικές και τη μακρόχρονη τεχνογνωσία του Εθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης (EKT) πάνω στην προτυποποιημένη διαχείριση έγκριτου ψηφιακού περιεχομένου, και είναι μέρος του εποπτικού υλικού που δημιουργείται και διατίθεται δωρεάν από το EKT πάνω σε θέματα ψηφιακής επιμέλειας και διαχείρισης ψηφιακού πολιτιστικού και επιστημονικού υλικού.

Κατεβάστε τον Οδηγό  “Ανοικτά και Διασυνδεδεμένα Πολιτιστικά Δεδομένα”

http://helios-eie.ekt.gr/EIE/handle/10442/14420

Υπηρεσίες Software as a Service ΕΚΤ

http://www.epset.gr/saas

Leave a Comment November 20, 2014

Λάβετε μέρος στις εκλογές των εκπροσώπων στην Ευρωπαϊκή Ψηφιακή Βιβλιοθήκη Europeana

Written by: OA@ekt

Μέχρι τα μεσάνυχτα της Παρασκευής μπορείτε να δηλώσετε την υποστήριξή σας σε κάποιον από τους αντιπροσώπους του Δικτύου της Europeana.

Η Europeana είναι ένα Ίδρυμα (Foundation) με βάση την Ολλανδία, το οποίο διοικείται από Διοικητικό Συμβούλιο στο οποίο εκπροσωπούνται φορείς και ενώσεις μουσείων, αρχείων και βιβλιοθηκών από όλη την Ευρώπη, όπως το Συμβούλιο των επικεφαλής των Εθνικών Βιβλιοθηκών της Ευρώπης, το Ευρωπαϊκό Φόρουμ Μουσείων, η Διεθνής Ένωση Αρχείων Τηλεόρασης, η Διεθνής Ένωση Οπτικοακουστικών Αρχείων και Αρχείων Ήχου. Το Διοικητικό Συμβούλιο εκλέγει 8μελή εκτελεστική επιτροπή που είναι υπεύθυνη για την χάραξη της στρατηγικής και τη διαχείριση των οικονομικών του φορέα. Οποιοσδήποτε φορέας που έχει κάποιο ενεργό ενδιαφέρον στη Europeana από το χώρο των μουσείων, των αρχείων, των βιβλιοθηκών αλλά και από πανεπιστήμια, δημιουργικές εταιρίες, κλπ, μπορούν να γίνουν μέλη του Δικτύου συμπληρώνοντας μία απλή φόρμα. Ως τώρα, το Δίκτυο των φορέων εξέλεγε 6 εκπροσώπους στο Διοικητικό Συμβούλιο. Ο ρόλος του εκπροσώπου (councilor) είναι να αντιπροσωπεύει τα συμφέροντα των μελών του δικτύου στο Συμβούλιο, να ενημερώνει για τις σχετικές εξελίξεις το Δίκτυο, και να αναλαμβάνει ενεργά πρωτοβουλίες για την προώθηση των στόχων της Europeana και του Δικτύου.

Από το 2008 που συστάθηκε η Europeana κατάφερε να δημιουργήσει μία διαδικτυακή Πύλη πρόσβασης σε περισσότερα από 30 εκ ψηφιακά αντικείμενα που προέρχονται από περισσότερους από 3.000 φορείς από όλη την Ευρώπη. Κατάφερε ακόμη, να επιφέρει καινοτόμες αλλαγές στο χώρο της διαδικτυακής διάθεσης της πολιτιστικής κληρονομιάς, προωθώντας τις ανοικτές άδειες χρήσης για τα μεταδεδομένα και το περιεχόμενο και αναπτύσσοντας ένα μοντέλο μεταδεδομένων συμβατό με το σημασιολογικό ιστό. Το τελευταίο διάστημα προωθεί συστηματικά την αξιοποίηση του πολιτιστικού περιεχομένου σε επιμέρους κοινότητες ενδιαφέροντος που άπτονται της εκπαίδευσης, της έρευνας, του τουρισμού και των δημιουργικών βιομηχανιών με στόχο να προκύψουν νέοι ενδιαφέροντες τρόποι αξιοποίησης του περιεχομένου.

H νέα στρατηγική της Europeana για το διάστημα 2014-2020 έχει ως στόχο να μεταθέσει το βάρος από την Πύλη για την πρόσβαση στο ψηφιακό περιεχόμενο που είναι η Europeana, σε μια ανοικτή, δημοκρατική και συνεργατική πλατφόρμα πάνω στην οποία όλοι μπορούν να χτίσουν και στην οποία συνεισφέρουν και αξιοποιούν εξίσου μεταδεδομένα, περιεχόμενο, τεχνολογίες, πολιτικές και επιχειρηματικά μοντέλα.

Σε αυτό το πλαίσιο, η Europeana θα δημιουργήσει μία ‘Ένωση (Association) που θα αντιπροσωπεύει το δίκτυο των 3.000 και πλέον φορέων που την αποτελούν και οι 6 εκλεγμένοι αντιπρόσωποι θα αντικατασταθούν από ένα Συμβούλιο 50 εκπροσώπων που θα αντιπροσωπεύουν το εύρος και την ποικιλία του δικτύου των φορέων.

Οι οργανωτικές αλλαγές θα λάβουν χώρα σταδιακά μέχρι το 2017 και για πρώτη φορά φέτος θα εκλεγούν 25 εκπρόσωποι. Το Συμβούλιο θα έχει ενεργό ρόλο στη διαχείριση της Europeana και 6 από τα μέλη θα εκπροσωπούνται και στο Διοικητικό Συμβούλιο. Αυτά τα 6 μέλη θα είναι υπεύθυνα και για τη διαχείριση της ‘Ενωσης.

Ο ρόλος του Ιδρύματος και του γραφείου της Europeana παραμένει ο ίδιος.

Η νέα δομή αναμένεται να κάνει τη διαχείριση της Europeana πιο δημοκρατική, οριζόντια, συμμετοχική και διαφανή.

Για τις πρώτες εκλογές που λαμβάνουν χώρα φέτος, 47 υποψήφιοι διεκδικούν την ψήφο σας! Μην ξεχάσετε να ψηφίσετε μέχρι τα μεσάνυχτα της Παρασκευής! Δικαιούστε 3 ψήφους!

Ψηφίζετε εδώ: http://pro.europeana.eu/cast-your-vote

Δείτε τα προφίλ των υποψηφίων εδώ: http://pro.europeana.eu/introducing-the-candidates

Ακόμη:

Η Στρατηγική της Europeana 2014-2020 http://strategy2020.europeana.eu/

Οι αλλαγές στην οργανωτική δομή της Europeana συνοψίζονται εδώ: http://pro.europeana.eu/revising-the-governance-structure

Τέλος, θα θέλαμε να αναφέρουμε τις εξής ενδιαφέρουσες εξελίξεις που αφορούν τη Europeana:

• Το EuropeanaLabs, μία πλατφόρμα πάνω στην οποία ήδη διατίθενται ανοικτά τα μεταδεδομένα της Europeana μέσω ενός ανοικτού API, εργαλεία που παράγονται από το δίκτυο των συνεργατών για την επεξεργασία και τον εμπλουτισμό των μεταδεδομένων, καθώς και πιλοτικές εφαρμογές και δράσεις επιχειρηματικής επώασης καινοτόμων εφαρμογών που βασίζονται στο ψηφιακό πολιτιστικό περιεχόμενο. http://labs.europeana.eu/

• Η πιλοτική έκδοση του Europeana Statistics Dashboard, μίας εφαρμογής που δίνει δυναμικά και αξιοποιήσιμα στοιχεία για τη χρήση του περιεχομένου των φορέων στη Europeana, τη Βικιπαίδεια και τα κοινωνικά δίκτυα: http://statistics.europeana.eu/about-this-dashboard

Leave a Comment November 5, 2014

Η επιστημονική έρευνα γίνεται πιο προσβάσιμη μέσω του Open Access Button

Written by: OA@ekt

Η πρόσβαση στην επιστημονική γνώση αποτελεί μία καθημερινή πρόκληση για πολλούς φοιτητές, ερευνητές αλλά και απλούς πολίτες. Το υψηλό κόστος που επιβάλλεται, είναι πολύ συχνά αποτρεπτικό σε αυτή την πρόσβαση. Αυτός είναι ο λόγος που ξεκινήσαμε το Open Access Button, για όλο τον κόσμο ο οποιος επιθυμεί να χρησιμοποιήσει τα αποτελέσματα της επιστημονικής έρευνας σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό και ευκολότερα από ό, τι συμβαίνει σήμερα.

Η νέα έκδοση του Open Access Button ανακοινώθηκε την Τρίτη 21 Οκτωβρίου στα πλάισια του Open Access Week στο Λονδίνο. Μπορείτε να το χρησιμοποιήσετε κατεβάζοντας τις εφαρμογές που είναι διαθέσιμες για κινητά τηλέφωνα αλλά και για browsers στο openaccessbutton.org.

Η διευκόλυνση της πρόσβασης στην έρευνα είναι η πρωταρχική λειτουργία του Open Access Button. Ετσι, όταν εντοπίσετε ένα άρθρο το οποίο θέλετε να συμβουλευτείτε, η εφαρμογή θα ψάξει αυτόματα για μία προσβάσιμη έκδοση του άρθρου. Αν κατι τέτοιο δεν είναι δυνατό, η ιστορία σας θα χρησιμοποιηθεί για να συμβάλλει στην αλλαγή του συστήματος. Θα σας δοθεί η δυνατότητα να μοιραστείτε τους λόγους για τους οποίους χρειάζεστε το συγκεκρίμενο άρθρο και έτσι να συμμετέχετε στη δημιουργία ένος διαδραστικού χάρτη που θα αποτελείται από παρόμοιες ιστορίες χρηστών παγκοσμίως. Οι εφαρμογές χρησιμοποιούν εργαλεία όπως την εκτεταμένη έρευνα στις μηχανές αναζήτησης αλλά και στα ηλεκτρονικά αποθετήρια καθώς επίσης και την επικοινωνία με τον συγγραφέα του άρθρου. Εάν παρ’όλα αυτά το άρθρο παραμένει απροσπέλαστο, μπορείτε να το προσθέσετε στην προσωπική σας wishlist.

Το Open Access Button λειτουργεί σε μορφή beta από τον Νοέμβριο του 2013, έχοντας συγκεντρώσει σχεδόν 10.000 μαρτυρίες χρηστών οι οποίοι αντιμετώπισαν προβλήματα πρόσβασης σε επιστημονικό περιεχόμενο. Οι εφαρμογές δημιουργήθηκαν από μία ομάδα εθελοντών που απαρτίζεται κυρίως από φοιτητές και ερευνητές με την πεποίθηση πως η ανοιχτή πρόσβαση στην έρευνα είναι πολύ σημαντικό κομμάτι για την πρόοδο της επιστημονικής γνώσης. Σ αυτό το πλαίσιο, το Open Access Button έχει οργανώσει καμπάνιες προώθησης της Ανοιχτής Πρόσβασης και στήριξης ακτιβιστικών ενεργειών, όπως αυτή που οργανώθηκε σε στήριξη του φοιτητή Diego Gomez.

Το Open Access Button παρουσιάστηκε σε μια σειρά εκδηλώσεων σε όλο τον κόσμο. Για να συμβάλλετε στη στήριξη της Ανοιχτής Πρόσβασης, εγκαταστείστε το Open Access Button μέσω του openaccessbutton.org και γίνετε μέλος της παγκόσμιας κοινότητας.

Το παραπάνω blogpost είναι της Αλεξάνδρας Γιαννοπούλου. Η κα Α. Γιαννοπούλου είναι δικηγόρος, υποψήφια διδάκτωρ του Université de Paris II Panthèon Assas και στέλεχος επικοινωνίας του Open Access Button.

Leave a Comment October 24, 2014

Η Ανοικτή Πρόσβαση στα Επιστημονικά Δεδομένα με μια ματιά

Written by: OA@ekt

Μία νέα σειρά σύντομων οδηγών και συχνών ερωτήσεων του ΕΚΤ, στόχο έχει να παράσχει βοήθεια αναφορικά με τις υποχρεώσεις για ανοικτή πρόσβαση στα επιστημονικά δεδομένα και τις δημοσιεύσεις στο πλαίσιο έργων χρηματοδοτούμενων από το ευρωπαϊκό πρόγραμμα  Ορίζοντας 2020. Στη συνέχεια παρουσιάζουμε τι ισχύει για τα επιστημονικά δεδομένα.

Η Ανοικτή Πρόσβαση στα επιστημονικά δεδομένα είναι υποχρεωτική για τα επιστημονικά δεδομένα, στο πλαίσιο πιλοτικού έργου της ΕΕ, στις εξής επτά περιοχές:

• Future and Emerging Technologies
• Research infrastructures – part e-Infrastructures
• Leadership in enabling and industrial technologies
• Information and Communication Technologies
• Societal Challenge: Secure, Clean and Efficient Energy – part Smart cities and communities
• Societal Challenge: Climate Action, Environment, Resource Efficiency and Raw materials – except raw materials
• Societal Challenge: Europe in a changing world – inclusive, innovative and reflective Societies
• Science with and for Society

Τι να κάνετε:

• Κατά την υποβολή της πρότασης: Οι προτάσεις περιλαμβάνουν ένα σύντομο και γενικό πλαίσιο της πολιτικής του έργου για τη διαχείριση των δεδομένων, το οποίο αξιολογείται στο πλαίσιο της ενότητας “Impact”. Η πολιτική αντανακλά τη συμφωνία της κοινοπραξίας για τη διαχείριση των δεδομένων και είναι συνεπής προς αυτές που αφορούν την αξιοποίηση και προστασία των αποτελεσμάτων.

• Κατά την υλοποίηση του έργου:

1. Στους πρώτους έξι μήνες του έργου διαμορφώνετε το Data Management Plan, το σχέδιο διαχείρισης δεδομένων, ως παραδοτέο. Σε αυτό περιγράφετε αναλυτικά, και σύμφωνα με πρότυπο που παρέχει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή το σύνολο των δράσεων του κύκλου ζωής των δεδομένων.
2. Ενημερώνετε το Data Management Plan για την ενδιάμεση και τελική αξιολόγηση, καθώς και κάθε φορά που υπάρχουν σημαντικές αλλαγές στα δεδομένα ή στο έργο και οι οποίες επηρεάζουν τη διαχείρισή τους.Καταθέτετε τα δεδομένα σε ερευνητικό ή ιδρυματικό αποθετήριο επιστημονικών δεδομένων της επιλογής σας το συντομότερο δυνατό. Δίνετε ανοικτή πρόσβαση σε αυτά και λαμβάνετε μέτρα ώστε να υπάρχει η δυνατότητα να αναπαραχθούν από τρίτους, δίνοντας παράλληλα πληροφορίες για τα εργαλεία που χρησιμοποιήθηκαν στην διαμόρφωσή  τους.

Δίνετε ανοικτή πρόσβαση σε επιστημονικά δεδομένα που στηρίζουν δημοσιεύσεις ταυτόχρονα με την έκδοσή τους, καθώς και σε άλλα δεδομένα που περιγράφονται στο Data Management Plan

Εξαιρέσεις: Το ERC προς το παρόν δεν συμμετέχει στο πιλοτικό έργο. Δυνατή η μη συμμετοχή για λόγους εμπιστευτικότητας, ασφάλειας, προσωπικών δεδομένων κ.λπ. Έργα σε άλλες περιοχές μπορούν να συμμετάσχουν εθελοντικά

Αναλυτικές πληροφορίες και οδηγίες στις συχνές ερωτήσεις για δεδομένα:
Πληροφορίες για το πιλοτικό έργο και data management στο Ορίζοντα 2020 http://ec.europa.eu/research/participants/data/ref/h2020/grants_manual/hi/oa_pilot/h2020-hi-oa-data-mgt_en.pdf
Πληροφορίες για τη διαμόρφωση Data Management Plan
http://www.dcc.ac.uk/resources/data-management-plans

Leave a Comment October 17, 2014

Οι εκδηλώσεις του ΕΚΤ για την Εβδομάδα της Ανοικτής Πρόσβασης

Written by: OA@ekt

Για τέταρτη συνεχή χρονιά το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης (ΕΚΤ) συμμετέχει στην Παγκόσμια Εβδομάδα Ανοικτής Πρόσβασης (20-26 Οκτωβρίου 2014). Με την πραγματοποίηση ταυτόχρονων και συντονισμένων δράσεων για την Ανοικτή Πρόσβαση σε παγκόσμιο επίπεδο, στόχος της Εβδομάδας είναι η ευρεία ενημέρωση και συμμετοχή της ερευνητικής και της ακαδημαϊκής κοινότητας στη δημιουργία μιας αλλαγής παραδείγματος στον χώρο της δημοσίευσης των δεδομένων και των αποτελεσμάτων της δημόσια χρηματοδοτούμενης έρευνας.

Το ΕΚΤ, πρωτοστατώντας στην ανάπτυξη σχετικών πολιτικών και τη διάδοση της Ανοικτής Πρόσβασης στην Ελλάδα, επικεντρώνει τις δράσεις της φετινής διοργάνωσης στην ενημέρωση γύρω από τις απαιτήσεις και τις ανάγκες του νέου προγράμματος “Ορίζοντας 2020” της ΕΕ για την έρευνα & καινοτομία. Οι δράσεις απευθύνονται κυρίως σε ερευνητές, διαχειριστές και χρηματοδότες έρευνας, σε διαχειριστές έργων στο πλαίσιο του Ορίζοντα 2020, καθώς και σε βιβλιοθηκονόμους, κυρίως ερευνητικών και επιστημονικών βιβλιοθηκών.

Σεμινάριο “Ανοικτή Πρόσβαση και Ορίζοντας 2020”

Κεντρική εκδήλωση των δράσεων του ΕΚΤ για την Εβδομάδα Ανοικτής Πρόσβασης 2014, είναι το σεμινάριο “Ανοικτή Πρόσβαση και Ορίζοντας2020″ το οποίο θα διεξαχθεί στις 22 Οκτωβρίου στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών και θα εστιάζει στις απαιτήσεις του Ορίζοντα 2020. Στο πλαίσιο αυτό θα γίνουν παρουσιάσεις από το εξειδικευμένο προσωπικό του ΕΚΤ σε θέματα όπως η διαχείριση των πνευματικών δικαιωμάτων, η κάλυψη των απαιτήσεων για παροχή Ανοικτής Πρόσβασης από τους ερευνητές στο πλαίσιο έργων και ο σχεδιασμός πλάνων διαχείρισης δεδομένων (data management plans).

Επίσης, θα γίνουν παρουσιάσεις των σχετικών υπηρεσιών για την Ανοικτή Πρόσβαση, που αναπτύσσει ή υποστηρίζει το ΕΚΤ και που απευθύνονται σε ερευνητές και επιστήμονες (Ιδρυματικό Αποθετήριο Ήλιος EIE, Zenodo, e-publishing, κ.ά.). Στις θεματικές συζητήσεις που θα ακολουθήσουν, οι συμμετέχοντες θα μπορούν να διευκρινίσουν επιπλέον απορίες και να αναζητήσουν στοχευμένη βοήθεια σε ζητήματα που τους απασχολούν αναφορικά με τις απαιτήσεις του Ορίζοντα 2020 για την Ανοικτή Πρόσβαση.

Παράλληλη δράση “‘Ακου, Μάθε, Ρώτα”

Το σεμινάριο θα πλαισιώσει η δράση “Άκου, Μάθε, Ρώτα” που θα διεξαχθεί από 20 έως 24 Οκτωβρίου στη Βιβλιοθήκη του Εθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης στο ΕΙΕ:

α) Μάθε: Οι επισκέπτες και οι ερευνητές μπορούν να ενημερωθούν για την Ανοικτή Πρόσβαση (ΑΠ), τα οφέλη, τις σχετικές υποδομές και τις δράσεις του ΕΚΤ, καθώς και πάνω σε ζητήματα εκκαθάρισης πνευματικών δικαιωμάτων.

β) Άκου: Οι ερευνητές του ΕΙΕ θα μπορούν να παρακολουθήσουν ενημερωτικές δεκαπεντάλεπτες παρουσιάσεις στο Ηλεκτρονικό Αναγνωστήριο της Βιβλιοθήκης. Πιο συγκεκριμένα, στις 11:00 και στις 14:00 καθημερινά θα πραγματοποιούνται 20λεπτες ενημερωτικές συνεδρίες προς τους ερευνητές του ΕΙΕ σχετικά με την αυτοαρχειοθέτηση στο ιδρυματικό αποθετήριο Ήλιος.

γ) Ρώτα: Το προσωπικό του ΕΚΤ θα βρίσκεται στη διάθεση του κοινού, για να προσφέρει περαιτέρω πληροφόρηση και να απαντήσει σε ερωτήματα που αφορούν την Ανοικτή Πρόσβαση.

Αναλυτικά το πρόγραμμα των εκδηλώσεων

Η συμμετοχή είναι δωρεάν και οι θέσεις περιορισμένες. Δήλωση συμμετοχών

Leave a Comment October 7, 2014

Συστάσεις προς την πολιτιστική και ερευνητική κοινότητα για την καλύτερη αξιοποίηση της πολιτιστικής κληρονομιάς στην έρευνα

Written by: OA@ekt

Την ανάγκη για στενότερη συνεργασία μεταξύ των υπευθύνων χάραξης πολιτικής στους τομείς του πολιτισμού και της έρευνας, σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο, για την ενίσχυση της διάθεσης του ψηφιακού πολιτιστικού αποθέματος σύμφωνα με τις σύγχρονες ανάγκες των ερευνητών, καθώς και τη λήψη συγκεκριμένων μέτρων προς αυτή την κατεύθυνση, διατυπώνουν οι συστάσεις που δημοσιεύθηκαν στις 29 Σεπτεμβρίου από το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης (ΕΚΤ) και τη Europeana. Οι συστάσεις αναδεικνύουν τα οφέλη της ψηφιακής πολιτιστικής κληρονομιάς για την έρευνα, την καινοτομία, τους πολίτες της Ευρώπης.

Οι συστάσεις είναι αποτέλεσμα συνεργασίας περίπου 50 εμπειρογνωμόνων από όλη την Ευρώπη, εκπροσώπων υπουργείων και φορέων χάραξης πολιτικής στον πολιτισμό, την έρευνα και τον τουρισμό, σε βάση σχεδίου που πρότεινε το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης (www.ekt.gr) από κοινού με τη Europeana (www.europeana.eu). Οι συστάσεις διαμορφώθηκαν στο πλαίσιο της διεθνούς εκδήλωσης “Εuropeana for Research and Tourism”, που πραγματοποιήθηκε από το ΕΚΤ και τη Europeana, με την υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και της Γενικής Γραμματείας Έρευνας και Τεχνολογίας στις 23 και 24 Ιουνίου στην Αθήνα, στο πλαίσιο των εκδηλώσεων της Ελληνικής Προεδρίας του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Όπως υπογραμμίζει η Δρ. Εύη Σαχίνη, Διευθύντρια του ΕΚΤ: “Οι Συστάσεις ευθυγραμμίζονται με τα Συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 20ης Μαΐου 2014, που αναγνωρίζουν την πολιτιστική κληρονομιά ως στρατηγικό πόρο για μία βιώσιμη Ευρώπη και υποστηρίζουν ότι οι πολιτικές για την πολιτιστική κληρονομιά διατρέχουν οριζόντια τις πολιτικές για την περιφερειακή ανάπτυξη, την κοινωνική συνοχή, το περιβάλλον, τον τουρισμό, την εκπαίδευση, το Ψηφιακό Θεματολόγιο, την έρευνα και την καινοτομία. Οι συστάσεις προσφέρουν συγκεκριμένες προτάσεις και μέτρα για την καλύτερη αξιοποίηση της ψηφιακής πολιτιστικής κληρονομιάς για την ενίσχυση της έρευνας, ιδίως στις ανθρωπιστικές επιστήμες”. Σύμφωνα με τη Δρ. Εύη Σαχίνη, οι συστάσεις είναι πλήρως εναρμονισμένες με τις ευρύτερες δράσεις του ΕΚΤ και του στρατηγικού σχεδιασμού του για την υποστήριξη του οικοσυστήματος της γνώσης και των αλυσίδων παραγωγής αξίας γύρω από τα ανοικτά δεδομένα και το ανοικτό περιεχόμενο στην Ελλάδα.

Οι ερευνητές βασίζονται ολοένα και περισσότερο στο διαδίκτυο και τις ψηφιακές τεχνολογίες για την πρόσβαση στο επιστημονικό περιεχόμενο και τη διεξαγωγή της έρευνας. Οι αναδυόμενες τεχνολογικές δυνατότητες, όπως η εξόρυξη γνώσης από μεγάλες συσσωρεύσεις δεδομένων, η σημασιολογική ενοποίησή τους, οι τεχνικές οπτικοποίησης δεδομένων και η εμπλοκή του κοινού στην παραγωγή νέας γνώσης δίνουν νέα ώθηση και νέες κατευθύνσεις στους παραδοσιακούς επιστημονικούς κλάδους και συντελούν στην ανάδυση νέων, όπως οι Ψηφιακές Ανθρωπιστικές και Κοινωνικές Επιστήμες. Παράλληλα, οι πολιτικές της ανοικτής πρόσβασης στα αποτελέσματα της δημόσια χρηματοδοτούμενης έρευνας κερδίζουν σταθερά έδαφος με στόχο την ταχύτερη αξιοποίηση των αποτελεσμάτων της έρευνας για την παραγωγή νέας γνώσης και την ενίσχυση της καινοτόμου επιχειρηματικότητας.

Με τα δεδομένα αυτά, οι συστάσεις αποσκοπούν στην ενίσχυση της επιστημονικής έρευνας, ιδίως στις Ανθρωπιστικές Επιστήμες, υποστηρίζοντας τη διάθεση του ψηφιακού πολιτιστικού περιεχομένου σύμφωνα με τις ανάγκες των ερευνητών και κατά τρόπο που να επιτρέπει την αξιοποίηση των αναδυόμενων τεχνολογικών δυνατοτήτων και την ανάπτυξη κατάλληλων εργαλείων υποστήριξης της επιστημονικής διαδικασίας, με κύριο άξονα την ενίσχυση της Europeana, της βασικής πλατφόρμας ενιαίας διάθεσης ψηφιακού πολιτιστικού περιεχομένου στην Ευρώπη.
“Europeana for Research” – Final Policy Recommendations
http://pro.europeana.eu/documents/858566/2691fd56-c0c0-4b4f-98dd-fa1eecd4a8dc

Aπολογισμός διεθνούς εκδήλωσης “Europeana for Research and Tourism”
http://www.ekt.gr/news/events/ekt/2014-06-23/index.html

Leave a Comment October 1, 2014

Προτάσεις πολιτικής για τα επιστημονικά δεδομένα στο εργαστήριο του RECODE

Written by: OA@ekt

Στις 25 Σεπτεμβρίου 2014 το ΕΚΤ διοργανώνει στο Άμστερνταμ εργαστήριο με τίτλο «Προτάσεις πολιτικής για την ανοικτή πρόσβαση στα ερευνητικά δεδομένα». Πρόκειται για το πέμπτο και τελικό εργαστήριο του ευρωπαϊκού έργου Recode. Στόχος του RECODE είναι να διευκολύνει τον διάλογο και τη συνεργασία μεταξύ των φορέων που δραστηριοποιούνται στους τομείς της ανοικτής πρόσβασης, διάχυσης και διαφύλαξης των ερευνητικών δεδομένων με στόχο την επεξεργασία κοινών λύσεων. Υποστηρίζεται από το 7^ο ΠΠ της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και την Γενική Διεύθυνση Έρευνας.

Το εργαστήριο διοργανώνεται στο πλαίσιο της τέταρτης ολομέλειας του Research Data Alliance. Στο συγκεκριμένο εργαστήριο θα παρουσιαστεί δέσμη προτάσεων πολιτικής  για να τα ανοικτά επιστημονικά δεδομένα. Στόχος είναι ο εμπλουτισμός των προτάσεων μέσω του διαλόγου που θα ακολουθήσει με τους εκπροσώπους των φορέων στους οποίους αυτές απευθύνονται, δηλαδή χρηματοδότες έρευνας, πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα, αποθετήρια, εκδότες. Με τον τρόπο αυτό το έργο επιδιώκει να συμβάλλει στον σχεδιασμό πολιτικών που ανταποκρίνονται με τον καλύτερο δυνατό τρόπο στις ανάγκες των φορέων που καλούνται να αναλάβουν κεντρικό ρόλο στην προώθηση της ανοικτής πρόσβασης στα ερευνητικά δεδομένα.  Η συμμετοχή στο συνέδριο είναι ελεύθερη και απαιτείται εγγραφή, καθώς οι θέσεις είναι περιορισμένες, στο http://recodeproject.eu/events/recode-workshops/

Το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης έχει αναλάβει την σύνθεση της δέσμης προτάσεων πολιτικής, οι οποίες θα δημοσιευθούν από το έργο στο τέλος του έτους και θα παρουσιαστούν και στο τελικό συνέδριό του, το οποίο θα διεξαχθεί στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών στις 15 και 16 Ιανουαρίου 2015.

Leave a Comment September 10, 2014

H μεταφόρτωση ψηφιακού πολιτιστικού περιεχομένου στα Κοινά της Wikimedia γίνεται ευκολότερη

Written by: OA@ekt

Οι πολιτιστικοί φορείς όπως τα μουσεία, οι βιβλιοθήκες και τα αρχεία μπορούν τώρα να μεταφορτώνουν μαζικά, αρχεία βίντεο, ήχου και εικόνας, στα Κοινά της Wikimedia (Wikimedia Commons), με απλούστερο τρόπο. Τα Κοινά της Wikimedia λειτουργούν ως το κοινό αποθετήριο των πολυμέσων της Wikimedia για όλα τα συναφή έργα του Ιδρύματος της Wikimedia (Βικιπαίδεια, Βικιθήκη, Βικιεπιστήμιο, κ.λπ.). Τα βίντεο και οι φωτογραφίες κυρίως που ανεβαίνουν εδώ διατίθενται με ανοικτή άδεια που επιτρέπει την αξιοποίησή τους τόσο μέσα στα ίδια τα έργα της Wikimedia αλλά και την περαιτέρω χρήση τους από τρίτους.

Η συνεργασία των πολιτιστικών φορέων ή GLAMs όπως είναι γνωστά από τα αρχικά των αγγλικών λέξεων (Galleries, Libraries, Archives and Museums) με τη Βικιπαίδεια δεν είναι καινούργια. Το 2008 τα Ομοσπονδιακά Αρχεία της Γερμανίας «δώρισαν» περίπου 80.000 εικόνες τους στα Κοινά της Wikimedia πυροδοτώντας μία νέα τάση- τις GLAM-WIKI συνεργασίες. Δεκάδες πολιτιστικοί φορείς έκτοτε έχουν μεταφορτώσει εκατοντάδες χιλιάδες ψηφιακά τεκμήρια από τις συλλογές τους στο μεγαλύτερο ανοικτό αποθετήριο του κόσμου, συμπεριλαμβανομένων της Βιβλιοθήκης του Κογκρέσου, των Εθνικών Αρχείων της Αμερικής, του Εθνικού Μουσείου της Ολλανδίας, της Βρετανικής Βιβλιοθήκης και άλλων σημαντικών πολιτιστικών φορέων.

Η μεταφόρτωση των ψηφιακών αρχείων στα Κοινά της Wikimedia, τα καθιστά διαθέσιμα για τη δημιουργία ή τον εμπλουτισμό άρθρων στις 287 γλώσσες στις οποίες είναι διαθέσιμη η Βικιπαίδεια. Επιπλέον, συχνά οι Βικιπαιδιστές δραστηριοποιούνται σε μία σειρά από εργασίες που συντελούν στον εμπλουτισμό του περιεχομένου όπως τη μετάφραση των μεταδεδομένων σε άλλες γλώσσες και την προσθήκη νέας πληροφορίας, τη δημιουργία άρθρων για τα αρχεία, τη βελτίωση της ψηφιοποίησης όπου χρειάζεται, την αναγνώριση στοιχείων στα αρχεία όπου ζητείται, σε μία σειρά από εργασίες, δηλαδή, που οι ίδιοι οι φορείς δεν έχουν το προσωπικό και τους πόρους να πραγματοποιήσουν.  Ως αποτέλεσμα, οι πολιτιστικοί φορείς που μεταφόρτωσαν μαζικά υλικό τους στα Κοινά της Βικιπαίδειας είδαν σημαντική αύξηση στην επισκεψιμότητα στους δικούς τους ιστοχώρους.

Η μεταφόρτωση μαζικά των συλλογών των πολιτιστικών φορέων απαιτούσε εξειδικευμένες τεχνικές γνώσεις μέχρι στιγμής, και αντιμετώπιζε τον ανταγωνισμό από τις -πολύ φιλικότερες ως προς την ευκολία της μεταφόρτωσης μεν, εμπορικές δε- πλατφόρμες πρόσβασης σε ψηφιακό πολιτιστικό περιεχόμενο, ιδίως το Flickr και το Google Art project.

Η δημιουργία του εργαλείου GLAMwiki ανταποκρίνεται σε αυτή την αυξανόμενη ζήτηση από τους πολιτιστικούς φορείς για συνεργασίες μεταφόρτωσης ψηφιακών συλλογών στα Κοινά της Wikimedia αλλά και στην ανάγκη οι ψηφιακές συλλογές να μεταφορτώνονται γρήγορα, εύκολα και με τρόπο συμβατό με τις υπάρχουσες ροές εργασίας των φορέων, με ακριβή μεταδεδομένα και με τη σωστή αναφορά ως προς τα πνευματικά δικαιώματα. Συμπληρωματικά εργαλεία επιτρέπουν τη συλλογή στατιστικών στοιχείων για την περαιτέρω χρήση του περιεχομένου, ακόμη και την αντίστροφη εύκολη ενσωμάτωση ψηφιακού περιεχομένου από τα Κοινά της Wikimedia στα ψηφιακά αποθετήρια των πολιτιστικών φορέων.

Το εργαλείο δημιουργήθηκε και χρηματοδοτήθηκε με τη συνεργασία της Europeana και τεσσάρων τοπικών τμημάτων της Wikimedia (Ηνωμένου Βασιλείου, Ολλανδίας, Γαλλίας και Ελβετίας).

Ο πρώτος πολιτιστικός φορέας που αξιοποίησε το νέο εργαλείο ήταν το Εθνικό Οπτικοακουστικό Αρχείο της Ολλανδίας (Beeld en Geluid) το οποίο μεταφόρτωσε 500 αρχεία βίντεο που απεικονίζουν πουλιά της Ολλανδίας κατόπιν δωρεάς του Ιδρύματος Stichting Natuurbeelden. Μέσα σε μία εβδομάδα, Βικιπαιδιστές μετάφρασαν τους τίτλους σε πολλές γλώσσες, πρόσθεσαν πληροφορίες και τοποθέτησαν τουλάχιστον τα μισά βίντεο σε άρθρα στη Βικιπαίδεια. Το βίντεο, για παράδειγμα, για το πουλί Χουλιαρομύτα χρησιμοποιήθηκε για τον εμπλουτισμό άρθρων σε πάνω από 40 διαφορετικές γλώσσες συμπεριλαμβανομένης και της ελληνικής!

Περισσότερα για το έργο:

https://commons.wikimedia.org/wiki/Commons:GLAMwiki_Toolset_Project

Στατιστικά επισκεψιμότητας των πολιτιστικών συλλογών στα Κοινά της Wikimedia: http://tools.wmflabs.org/glamtools/baglama2/

Η λίστα με τις συνεργασίες μεταξύ των πολιτιστικών φορέων και τη Wikimedia:

http://outreach.wikimedia.org/wiki/GLAM/Case_studies

https://commons.wikimedia.org/wiki/Commons:Partnerships

Ο οδηγός χρήσης του GLAMwiki εργαλείου:

https://www.mediawiki.org/wiki/Help:Extension:GWToolset

Leave a Comment September 1, 2014

Πολιτικές για την Ανοικτή Πρόσβαση στα Ερευνητικά Δεδομένα: Αντιμετωπίζοντας τις θεσμικές προκλήσεις

Written by: OA@ekt

Την 1^η Ιουλίου πραγματοποιήθηκε στη Ρίγα της Λετονίας το 4^ο workshop του ευρωπαϊκού προγράμματος Recode με έμφαση στις θεσμικές προκλήσεις κατά τη διαμόρφωση και την εφαρμογή των πολιτικών ανοικτής πρόσβασης στα ερευνητικά δεδομένα. Το workshop εστίασε ειδικότερα στην εξέταση τεσσάρων ζητημάτων τα οποία αναδείχθηκαν ως στρατηγικής σημασίας στο πλαίσιο του Recode για την επιτυχή εφαρμογή της ανοικτής πρόσβασης. Πρόκειται για τις μεθόδους αξιολόγησης της ποιότητας των ερευνητικών δεδομένων, τη χρηματοδοτική στήριξη, τη σημασία της εκπαίδευσης ως τμήματος των πολιτικών διαχείρισης των δεδομένων και τέλος τους τρόπους περαιτέρω ενθάρρυνσης της συμμετοχής των ερευνητών.

Όπως αναδείχθηκε μέσα από το πρόγραμμα -και επιβεβαιώθηκε στο workshop- οι καλές πρακτικές στα ζητήματα αυτά είναι σχετικά περιορισμένες και όχι πάντα δυνατόν να αξιοποιηθούν από άλλους ερευνητικούς τομείς. Την ίδια στιγμή, η ανάπτυξη σχετικών πρακτικών οδηγεί στην ανάληψη νέων ρόλων και πεδίων ευθύνης που σχετίζονται με την παροχή υπηρεσιών, τη δημιουργία υποδομών και την επεξεργασία πολιτικών. Η συζήτηση ανέδειξε επίσης τα όρια των top-down πολιτικών και την ταυτόχρονη ανάγκη αναγνώρισης της ετερογένειας μεταξύ των επιστημονικών πεδίων καθώς και της ύπαρξης ενός βαθμού αυτονομίας.

Αναφορικά με τα ζητήματα ποιότητας των ερευνητικών δεδομένων, η διασφάλιση και ο έλεγχος της ποιότητας αντιμετωπίζονται κυρίως μέσω των σχεδίων διαχείρισης των δεδομένων (data management plans), ωστόσο λίγοι φορείς έχουν αναπτύξει μεθόδους παρακολούθησης της συμμόρφωσης με αυτά. Σε αρχικό στάδιο βρίσκεται επίσης η αξιολόγηση από ομότιμους για τα δεδομένα (κατά το πρότυπο δηλαδή της διαδικασίας που ακολουθείται για τα επιστημονικά άρθρα). Στο πλαίσιο αυτό, η αναγνώριση και η επιβράβευση των ανοικτών πρακτικών συνιστά σημαντικό βήμα για την ενθάρρυνση των ερευνητών.

Οι απαιτήσεις σε οικονομικούς πόρους που συνεπάγεται η εφαρμογή της πολιτικής πρόσβασης αναδεικνύει την ανάγκη διερεύνησης των δυνατοτήτων συνεργασίας μεταξύ φορέων για την ανάπτυξη των κατάλληλων υπηρεσιών. Εμπόδια υφίστανται ωστόσο και αναφορικά με την εκπαίδευση και ευαισθητοποίηση των ερευνητών συνέπεια της πολυδιάσπασης μεταξύ (αλλά και εντός) των ερευνητικών κοινοτήτων, αλλά και των ραγδαίων τεχνολογικών εξελίξεων. Ταυτόχρονα, οι προσπάθειες αυτές επιβεβαιώνουν την ύπαρξη ενός διαγενεακού χάσματος με τους νεότερους σε ηλικία ερευνητές να είναι περισσότερο εξοικειωμένοι με τις νέες τεχνολογίες και κατά συνέπεια πιο δεκτικούς σε θέματα ανοικτής πρόσβασης.

Οι εργασίες του workshop, σε συνδυασμό με τις λοιπές δράσεις του προγράμματος, θα αποτελέσουν το βασικό υλικό για την επεξεργασία συστάσεων πολιτικής για την εφαρμογή της ανοικτής πρόσβασης στα ερευνητικά δεδομένα στην Ευρώπη. Οι συστάσεις θα παρουσιαστούν στο τελικό workshop το οποίο θα πραγματοποιηθεί στις 25 Σεπτεμβρίου στο Άμστερνταμ με τη συμμετοχή εκπροσώπων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, φορέων χρηματοδότησης της έρευνας, βιβλιοθηκών, αποθετηρίων, εκδοτών και ερευνητών.

Περισσότερα: http://recodeproject.eu/

Leave a Comment August 6, 2014