Written by:
OA@ekt
Το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης (ΕΚΤ), εταίρος στο ευρωπαϊκό έργο OpenAIRE2020 και Εθνικό Σημείο Υποστήριξης και Ενημέρωσης για την Ανοικτή Πρόσβαση στον Ορίζοντα 2020 (OpenAIRE NOAD), διοργανώνει Ημερίδα για την Ανοικτή Επιστήμη την Πέμπτη 15 Ιουνίου 2017, στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών (Αμφιθέατρο Λ. Ζέρβας, Βασ. Κωνσταντίνου 48).
Το πρώτο μέρος της Ημερίδας θα επικεντρωθεί στην παρουσίαση των ευρωπαϊκών και εθνικών πρωτοβουλιών για την προώθηση του παραδείγματος της Ανοικτής Επιστήμης και της Ανοικτής Πρόσβασης (με την τελευταία να αποτελεί τμήμα της Ανοικτής Επιστήμης) καθώς και στη διερεύνηση τρόπων αξιοποίησης των καλών πρακτικών και των εμπειριών άλλων κρατών.
Το δεύτερο μέρος, θα επικεντρωθεί στην παρουσίαση υπηρεσιών και εργαλείων που επιτρέπουν την εξοικείωσή τους με το μοντέλο της Ανοικτής Πρόσβασης, καθώς και τη συμμόρφωση των ερευνητών με τις ευρωπαϊκές πολιτικές για την Ανοικτή Πρόσβαση στις δημοσιεύσεις και τα ερευνητικά δεδομένα.
Η εκδήλωση διοργανώνεται στο πλαίσιο του OpenAIRE το οποίο υποστηρίζει την ανοικτή επιστημονική επικοινωνία και την βελτίωση της αναζήτησης και επανάχρησης των επιστημονικών δημοσιεύσεων και δεδομένων. Το ΕΚΤ υπό την ιδιότητά του ως OpenAIRE NOAD υποστηρίζει την ελληνική ακαδημαϊκή, ερευνητική κοινότητα για την συμμόρφωση με τις υποχρεώσεις του Ορίζοντα 2020 για την Ανοικτή Πρόσβαση σε δημοσιεύσεις και επιστημονικά δεδομένα μέσω υπηρεσιών όπως δράσεις ενημέρωσης και πληροφόρησης (ενημερωτικές ημερίδες, webinars), ανάπτυξη και διάχυση ενημερωτικού υλικού, συμβουλευτικές υπηρεσίες.
Περισσότερες πληροφορίες για το OpenAIRE
Περισσότερες πληροφορίες για το πρόγραμμα και την εγγραφή σας στην εκδήλωση στο site του ΕΚΤ
May 19, 2017
Written by:
OA@ekt
Το OpenAIRE διοργανώνει σειρά webinars με στόχο την υποστήριξη των ερευνητών και των συντονιστών ευρωπαϊκών έργων σε ζητήματα που αφορούν τις πολιτικές Ανοικτής Πρόσβασης στον Ορίζοντα 2020, τη διαχείριση των ερευνητικών δεδομένων και την παράταση της δράσης χρηματοδότησης των δημοσιεύσεων που απορρέουν από έργα του 7ου Προγράμματος Πλαισίου που έχουν ολοκληρωθεί.
1ο Webinar: Η Ανοικτή Πρόσβαση στις Δημοσιεύσεις στον Ορίζοντα 2020 (29/05/2017, 1 PM WEST/2 PM CEST/3 PM EEST)
Link: https://join.onstreammedia.com/go/eifl/h2020
2ο Webinar: Η Ανοικτή Πρόσβαση στα Ερευνητικά Δεδομένα στον Ορίζοντα 2020 (30/05/2017, 1 PM WEST/2 PM CEST/3 PM EEST)
Link: https://join.onstreammedia.com/go/eifl/h2020data
3ο Webinar: FP7 Post-Grant Open Access Pilot (1/06/2017, 1 PM WEST/2 PM CEST/3 PM EEST)
Link: https://join.onstreammedia.com/go/eifl/openairefp7
Τα webinars έχουν ως στόχο την παροχή χρήσιμων οδηγιών και συμβουλών, καθώς και την πληροφόρηση σχετικά με τους τρόπους με τους οποίους το OpenAIRE υποστηρίζει τους ερευνητές για τη συμμόρφωσή τους με τις πολιτικές Ανοικτής Πρόσβασης του Ορίζοντα 2020.
Στο τέλος κάθε webinar θα υπάρχει δυνατότητα υποβολής διευκρινιστικών ερωτήσεων.
Τα webinars θα είναι διάρκειας μίας (1) ώρας. Η γλώσσα διεξαγωγής είναι τα αγγλικά.
Περισσότερες πληροφορίες για τα webinar και την εγγραφή σε αυτά: https://www.openaire.eu/open-access-webinars-for-project-coordinators
Περισσότερες πληροφορίες για το OpenAIRE https://www.openaire.eu/
May 17, 2017
Written by:
OA@ekt
Το OpenAIRE ανακοινώνει ότι η πιλοτική δράση χρηματοδότησης δημοσιεύσεων με Ανοικτή Πρόσβαση μετά τη λήξη έργων του 7ου Προγράμματος Πλαισίου (FP7 Post-Grant Open Access Pilot) παρατείνεται για 10 ακόμα μήνες, έως τον Φεβρουάριο του 2018. Καθώς η παράταση ενεργοποιείται αμέσως μετά τη λήξη της αρχικής δράσης η οποία ολοκληρώθηκε στις 30 Απριλίου 2017, σε πρακτικό επίπεδο η παράταση συνεπάγεται την αδιάκοπη λειτουργία του συστήματος υποβολής αιτημάτων.
Οι κανόνες και τα κριτήρια επιλεξιμότητας παραμένουν ίδια. Ο μέγιστος αριθμός δημοσιεύσεων που θα χρηματοδοτηθούν ανά έργο είναι τρεις (3) για όλη τη διάρκεια της δράσης.
Περισσότερες πληροφορίες για τα κριτήρια επιλεξιμότητας και την υποβολή αιτήματος: https://postgrantoapilot.openaire.eu/
Περισσότερες πληροφορίες για τα αποτελέσματα της 1ης φάσης υλοποίησης της δράσης: https://blogs.openaire.eu/?p=1884
May 8, 2017
Written by:
OA@ekt
Το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης (ΕΚΤ) διοργανώνει σε συνεργασία με το Digital Curation Centre (DCC) και εισηγήτρια τη Sarah Jones webinar για τις απαιτήσεις του Ορίζοντα 2020 για την παροχή Ανοικτής Πρόσβασης στα ερευνητικά δεδομένα.
Η παροχή ανοικτής πρόσβασης στα ερευνητικά δεδομένα αποτελεί από 1/01/2017 υποχρέωση για το σύνολο των θεματικών του Ορίζοντα 2020. Το webinar θα ενημερώσει τους ερευνητές για τις υποχρεώσεις του Ορίζοντα για την παροχή ανοικτής πρόσβασης στα ερευνητικά δεδομένα και τον τρόπο συμμόρφωσης με αυτές, τη διαμόρφωση σχεδίου διαχείρισης δεδομένων (data management plan), την αναζήτηση κατάλληλων αποθετηρίων και υποστηρικτικών εργαλείων.
Το webinar διοργανώνεται στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού έργου OpenAIRE2020 στο οποίο το ΕΚΤ συμμετέχει ως εταίρος και απευθύνεται σε ερευνητές και συντονιστές έργων, βιβλιοθηκονόμους, διαχειριστές αποθετηρίων.
Το webinar θα διεξαχθεί την Τετάρτη 22 Μαρτίου 2017, στις 12.00 και θα είναι διάρκειας μίας (1) ώρας. Η γλώσσα διεξαγωγής θα είναι τα αγγλικά.
Δήλωση Συμμετοχής: Παρακαλείστε να δηλώσετε τη συμμετοχή σας έως την Παρασκευή 17 Μαρτίου 2017 συμπληρώνοντας τις πληροφορίες στην ακόλουθη φόρμα https://www.surveymonkey.com/r/YXPVCD6
Τρόπος Συμμετοχής: Η συμμετοχή γίνεται μέσω του ακόλουθου link https://join.onstreammedia.com/go/eifl/ekt Για τη συμμετοχή σας απαιτείται σύνδεση στο διαδίκτυο από τον υπολογιστή σας.
Περισσότερα για το OpenAIRE, την Ευρωπαϊκή υποδομή για την ανοικτή πρόσβαση στις δημοσιεύσεις που χρηματοδοτούνται από το FP7 και τον Ορίζοντα 2020 στο www.openaire.eu
Περισσότερα για τις δράσεις του ΕΚΤ για τον Ορίζοντα και την Ανοικτή Πρόσβαση εδώ: http://www.ekt.gr/
March 3, 2017
Written by:
OA@ekt
Το νέο ευρωπαϊκό έργο HIRMEOS (High Integration of Research Monographs in the European Open Science infrastructure) που χρηματοδοτείται από το πρόγραμμα Ορίζοντας 2020 δίνει ιδιαίτερη έμφαση στις μονογραφίες, λαμβάνοντας υπόψη ότι συνιστούν ένα σημαντικό μέσο διάχυσης των ερευνητικών αποτελεσμάτων στις Ανθρωπιστικές και Κοινωνικές Επιστήμες (ΑΚΕ). Στο πλαίσιο αυτό, το έργο έχει ως στόχο να αναβαθμίσει πέντε σημαντικές εκδοτικές πλατφόρμες για μονογραφίες ανοικτής πρόσβασης στις ΑΚΕ και να ενισχύσει τις τεχνικές δυνατότητες και τις υπηρεσίες τους, καθιστώντας τις τεχνολογίες τους και το περιεχόμενό τους διαλειτουργικό και εντάσσοντάς τες πλήρως στο Ευρωπαϊκό Νέφος Ανοικτής Επιστήμης (European Open Science Cloud).
Το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης (ΕΚΤ) συμμετέχει στο έργο μέσω της εκδοτικής πλατφόρμας μονογραφιών EKT Open Book Press, ενώ οι υπόλοιπες πλατφόρμες που συμμετέχουν είναι οι OpenEdition Books, OAPEN Library, Ubiquity Press και Gottingen University Press. Όλες οι πλατφόρμες θα ενισχυθούν με εργαλεία που επιτρέπουν, μεταξύ άλλων, την ταυτοποίηση και την ευρεσιμότητα, καθώς και την άντληση δεδομένων χρήσης και εναλλακτικών δεικτών μέτρησης (altmetrics). Το ΕΚΤ, πιο συγκεκριμένα, θα βελτιώσει τη διασυνδεσιμότητα της τεχνικής υποδομής για τις μονογραφίες ανοικτής πρόσβασης με DOI, ORCID, FundRef πληροφορίες, εργαλεία ταυτοποίησης οντοτήτων, εργαλεία annotations, αλλά και εργαλεία εναλλακτικών τρόπων μέτρησης απήχησης (altmetrics).
Το HIRMEOS θα ενισχύσει επίσης τις τεχνικές δυνατότητες του DOAB (Directory of Open Access Books), μιας από τις σημαντικότερες παγκοσμίως υπηρεσίες ευρετηριασμού για μονογραφίες ανοικτής πρόσβασης. Επιπλέον, οι εταίροι θα αναπτύξουν κοινά ελάχιστα πρότυπα για την έκδοση των μονογραφιών, επιτρέποντας με τον τρόπο αυτό την ενσωμάτωσή τους στο Ευρωπαϊκό Νέφος Ανοικτής Επιστήμης.
Συντονιστής του έργου είναι το Centre National de la Recherche Scientifique (CNRS) και εταίροι το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης (ΕΚΤ), το OAPEN, το DGIA, το Πανεπιστήμιο του Gottingen, το Ubiquity Press, το Open Book Pub, το DARIAH ERIC και το Πανεπιστήμιο του Τορίνο.
Περισσότερες πληροφορίες για το έργο: http://cordis.europa.eu/project/rcn/206340_en.html
February 8, 2017
Written by:
OA@ekt
Το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης (ΕΚΤ) αποτελεί τον έναν από τους πέντε εταίρους του νέου ερευνητικού έργου OPERAS-D (Design for Open Access Publications in European Research Areas for Social Sciences and Humanities), με χρηματοδότηση από το ευρωπαϊκό πρόγραμμα Ορίζοντας 2020, το οποίο έχει ως κύριο στόχο την ανάπτυξη της ευρωπαϊκής ηλεκτρονικής υποδομής για την Ανοικτή Πρόσβαση στις δημοσιεύσεις στις Ανθρωπιστικές και Κοινωνικές Επιστήμες (ΑΚΕ). Η εναρκτήρια συνάντηση του έργου πραγματοποιήθηκε στις 17 Ιανουαρίου 2017 στην Αθήνα, στη διάρκεια της οποίας συζητήθηκε το χρονοδιάγραμμα και ο συντονισμός των εργασιών για την επίτευξη των στόχων του έργου.
Το OPERAS-D επιδιώκει να προσδιορίσει τις μακροπρόθεσμες απαιτήσεις για την ανάπτυξη αυτής της ηλεκτρονικής υποδομής, παράλληλα με την επέκτασή του μέσω της συμμετοχής και άλλων φορέων εντός και εκτός Ευρώπης. Για τον σκοπό αυτό το OPERAS-D θα εκπονήσει μελέτη η οποία θα καθορίζει τα μοντέλα διακυβέρνησης και τις δομές των υπηρεσιών που θα παρέχει η υποδομή και θα διαμορφώσει έναν οδικό χάρτη για τα επόμενα βήματα.
Επίσης, το έργο θα ενισχύσει τη δομή του δικτύου OPERAS (Open access Publications in European Research Areas for SSH), ένα δίκτυο που δημιουργήθηκε το 2015, από 16 φορείς με κεντρικό ρόλο στον τομέα των εκδόσεων Ανοικτής Πρόσβασης στις Ανθρωπιστικές και Κοινωνικές Επιστήμες (ΑΚΕ), με στόχο την εισαγωγή των αρχών της Ανοικτής Επιστήμης στις ΑΚΕ και τη διασφάλιση της αποτελεσματικής διάχυσης και πρόσβασης στα ερευνητικά αποτελέσματα.
Συντονιστής του OPERAS-D είναι το Centre National de la Recherche Scientifique (CNRS) και εταίροι το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης, το Open Access Publishing in European Networks (OAPEN), το Deutsche Geisteswissenschaftliche Institute im Ausland (DGIA) και το Knowledge Unlatched (KU) -και οι πέντε φορείς είναι μέλη του δικτύου OPERAS.
Στο πλαίσιο του OPERAS-D, το ΕΚΤ έχει αναλάβει την εκπόνηση μελέτης η οποία θα εξετάσει τις πρακτικές και τις κυριότερες πρωτοβουλίες δημοσίευσης με Ανοικτή Πρόσβαση στις ΑΚΕ, τόσο στην Ευρώπη όσο και εκτός, ενώ θα αναδείξει τους βασικούς stakeholders, καθώς και τις βασικές προκλήσεις σε αυτό τον τομέα.
February 6, 2017
Written by:
OA@ekt
Μέχρι πρότινος η επιστήμη ήταν καθαρά υπόθεση των ερευνητών στα ειδικά διαμορφωμένα εργαστήρια. Πλέον όμως κάτι έχει αλλάξει. Η επιστήμη γίνεται πιο “εξωστρεφής” και οι πολίτες που ενδιαφέρονται για ένα συγκεκριμένο επιστημονικό πεδίο αναλαμβάνουν δράση και τροφοδοτούν τους ειδικούς επιστήμονες με το υλικό που έχουν οι ίδιοι συλλέξει, μέσω εφαρμογών στα κινητά τους τηλέφωνα ή μέσω της παρατήρησης και καταγραφής.
Η Eπιστήμη των Πολιτών είναι μια επιστημονική έρευνα που διενεργείται εξολοκλήρου ή εν μέρει από ερασιτέχνες ή μη επαγγελματίες επιστήμονες. Πρόκειται ουσιαστικά για ενεργή συμμετοχή του κοινού στην επιστημονική έρευνα. Οι πολίτες καταγράφουν δεδομένα, φωτογραφίζουν ή χρησιμοποιούν εξειδικευμένες εφαρμογές ειδικά σχεδιασμένες για την καταγραφή πολύτιμών για την έρευνα δεδομένων και με αυτόν τον τρόπο συμβάλλουν ενεργά στην προώθηση της επιστήμης και της γνώσης.
Πρόκειται για μια δυναμική ερευνητική μέθοδο που έχει μεγάλα οφέλη για την εκπαίδευση, για τη δημόσια κατανόηση της επιστήμης, και μπορεί ακόμα και να ασκήσει επιρροή στη χάραξη στρατηγικής, να γίνει αφορμή για σημαντικές συζητήσεις και τελικά να συμβάλει στην καλλιέργεια μιας πιο στενής σχέσης ανάμεσα στην επιστήμη και την κοινωνία.
Σε τι είδους έρευνες συμβάλει η Επιστήμη των Πολιτών;
Σύμφωνα με μια ενδιαφέρουσα έρευνα που πραγματοποιήθηκε από το Κοινό Κέντρο Ερευνών (Joint Research Centre) της Ευρωπαϊκής Επιτροπής από τις 13 Ιουλίου έως και τις 4 Σεπτεμβρίου 2015, μελετήθηκαν 121 έργα της Επιστήμης των Πολιτών σε διεθνές επίπεδο, κατόπιν σχετικής ανοικτής πρόσκλησης σε Ενώσεις της Κοινωνίας των Πολιτών, σε τμήματα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και σε σχετικούς οργανισμούς. Από τα έργα που υπέβαλαν τις απαντήσεις τους και μελετήθηκαν, το 84% αφορούσε την περιβαλλοντική έρευνα, γεγονός που δεν προκαλεί εντύπωση, καθότι η συμμετοχή των πολιτών σε αυτόν τον τομέα είναι ήδη καλά εδραιωμένη. Το 23% των έργων αφορούσε τις Γεωεπιστήμες, οι κοινωνικές επιστήμες είχαν ποσοστό 10%, και η επιστήμη του Διαστήματος ποσοστό 6%. Φυσικά, θα πρέπει να σημειωθεί ότι ένα έργο μπορεί να κάλυπτε περισσότερα επιστημονικά πεδία, εξού και τα σχετικά ποσοστά.
Ανοικτή Επιστήμη- Ανοικτή Συμμετοχή
Σήμερα, ο κύκλος της έρευνας και κυκλοφορίας της γνώσης ενσωματώνει τις διαδικασίες σύλληψης και κυοφορίας της ιδέας, χρηματοδότησης, συλλογής δεδομένων, πειραματισμού και ανάλυσης, δημοσίευσης των δεδομένων, διάχυσης, προβολής και το πρόσθετο βήμα της αξιολόγησης του αντικτύπου. Σε όλα τα στάδιά του, χαρακτηρίζεται από ανοικτότητα, η οποία συνοψίζεται στον όρο Ανοικτή Επιστήμη (Open Science). Μέσω της αξιοποίησης της τεχνολογίας, η Ανοικτή Επιστήμη καθιστά την έρευνα περισσότερο ανοικτή, διεθνή, δημιουργική, διεπιστημονική και συνεργατική, ενώ ταυτόχρονα την φέρει εγγύτερα προς την κοινωνία. Σε μακροπρόθεσμο επίπεδο, ενισχύει την ποιότητα της επιστήμης και τον αντίκτυπό της στην οικονομία και την κοινωνία.
Η ανοικτότητα διατρέχει όλες τις πτυχές του οικοσυστήματος της Ανοικτής Επιστήμης. Μια από τις πτυχές αυτές είναι και η Ανοικτή Συμμετοχή η οποία ενεργοποιεί τους πολίτες να συμμετάσχουν σε όλο τον κύκλο της επιστημονικής παραγωγής, από τη θέσπιση προτεραιοτήτων, στη χρηματοδότηση, στον διαμοιρασμό και τη διάχυση, στον εμπλουτισμό της επιστημονικής τεκμηρίωσης από κοινότητες ενδιαφερομένων πολιτών. Χαρακτηριστική περίπτωση, φυσικά, Ανοικτής Συμμετοχής είναι η Επιστήμη των Πολιτών.
Διαβάστε περισσότερα εδώ στο σχετικό αφιέρωμα που δημοσιεύθηκε στο τεύχος 104 του περιοδικού «Καινοτομία, Έρευνα & Τεχνολογία».
January 20, 2017
Written by:
OA@ekt
Το γερμανικό project DEAL στο οποίο μετέχουν περισσότεροι από 60 ακαδημαϊκοί φορείς της χώρας και του οποίου ηγείται η Σύνοδος των Πρυτάνεων, ανακοίνωσε την ακύρωση των συνδρομών των μελών του στα επιστημονικά περιοδικά του Elsevier από την 1η Ιανουαρίου 2017.
Η εν λόγω απόφαση αποτελεί απάντηση στην άρνηση του Elsevier να υιοθετήσει επιχειρησιακά μοντέλα με περισσότερη διαφάνεια μέσω των οποίων θα ενισχύονταν η ανοικτή πρόσβαση στις δημοσιεύσεις. Η πρόσφατη πρόταση του Elsevier η οποία έγινε στο πλαίσιο των διαπραγματεύσεων για μια εθνικής εμβέλειας συμφωνία μέσω της οποίας θα δίνονταν πρόσβαση σε μεγαλύτερο όγκο περιεχομένου και θα κάλυπτε περισσότερους φορείς κρίθηκε ότι δεν συνάδει με τις αρχές της Ανοικτής Πρόσβασης και ως εκ τούτου δεν έγινε αποδεκτή, οδηγώντας στη διακοπή των σχετικών διαπραγματεύσεων.
Η απόφαση αυτή έχει ιδιαίτερη σημασία τόσο επειδή ο Elsevier είναι γνωστός για την αρνητική στάση του απέναντι στην ανοικτή πρόσβαση, όσο και από το γεγονός ότι εκδίδει μερικά από τα πλέον διακεκριμένα επιστημονικά περιοδικά. Σε πρακτικό επίπεδο, η διακοπή των διαπραγματεύσεων και κυριότερα η ακύρωση των συνδρομών σημαίνει ότι ερευνητές κορυφαίων πανεπιστημίων της Γερμανίας, όπως αυτό του Gottingen, δεν θα έχουν πλέον πρόσβαση σε μεμονωμένο e-πακέτα κυρίως στον τομέα των οικονομικών επιστημών.
Αναγνωρίζοντας τις επιπτώσεις της απόφασης αυτής τόσο στην διεξαγωγή της έρευνας όσο και στη διδασκαλία, οι συμμετέχοντες θεωρούν ότι στην παρούσα συγκυρία η πίεση που ασκείται μέσω της ανάληψης κοινής δράσης από την πλευρά των ερευνητικών φορέων συνιστά τον μόνο τρόπο επίτευξης ενός θετικού αποτελέσματος για την ακαδημαϊκή κοινότητα της Γερμανίας.
Περισσότερα:
https://www.sub.uni-goettingen.de/en/news/details/voraussichtlich-keine-volltexte-von-zeitschriften-des-elsevier-verlags-ab-dem-112017/
https://www.elsevier.com/about/press-releases/research-and-journals/elsevier-and-german-hochschulrektorenkonferenz-in-ongoing-conversations
December 19, 2016
Written by:
OA@ekt
Το Σεμινάριο «Η Ανοικτή Πρόσβαση στην υπηρεσία των νέων ερευνητών» αποτέλεσε κεντρική εκδήλωση των δράσεων του Εθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης (ΕΚΤ) στο πλαίσιο της Διεθνούς Εβδομάδας Ανοικτής Πρόσβασης. Στόχος του Σεμιναρίου ήταν η ενημέρωση των νέων ερευνητών για τα οφέλη της Ανοικτής Πρόσβασης και τις διεθνείς εξελίξεις, καθώς και για τις υποδομές Ανοικτής Πρόσβασης που αναπτύσσονται από το ΕΚΤ και λοιπούς φορείς για την υποστήριξη της Ανοικτής Πρόσβασης σε δημοσιεύσεις και επιστημονικά δεδομένα. Πανεπιστημιακοί, ερευνητές, εκπρόσωποι βιβλιοθηκών και δημοσίων φορέων έρευνας παρουσίασαν τις απόψεις τους για την Ανοικτή Πρόσβαση στις επιστημονικές δημοσιεύσεις και τα ερευνητικά δεδομένα και συζήτησαν τις εμπειρίες και τους προβληματισμούς τους για τις τρέχουσες εξελίξεις σχετικά με την υιοθέτηση της Ανοικτής Πρόσβασης και της Ανοικτής Επιστήμης στην Ελλάδα και την Ευρώπη.
Κατά τη διάρκεια του πρώτου μέρους της εκδήλωσης, έγινε εισαγωγή στις έννοιες της Ανοικτής Επιστήμης και της Ανοικτής Πρόσβασης, αναλύθηκαν οι υποχρεώσεις που θέτει το ευρωπαϊκό πρόγραμμα Ορίζοντας 2020 στους ερευνητές, αλλά και τα βήματα που έχουν σημειωθεί στην Ελλάδα για τη μετάβαση σε ένα περιβάλλον Ανοικτής Πρόσβασης, τόσο σε επίπεδο πολιτικών όσο και σε επίπεδο υποδομών και παρεχόμενων υπηρεσιών. Η συμμετοχή ερευνητών από διαφορετικά επιστημονικά πεδία και με διαφορετικό βαθμό εξοικείωσης με την Ανοικτή Πρόσβαση αποτέλεσαν τη βάση για μια ιδιαίτερα γόνιμη συζήτηση, στο δεύτερο μέρος της εκδήλωσης, η οποία ανέδειξε ιδιαίτερα ενδιαφέροντα σημεία. Για παράδειγμα, το ζήτημα της ανοικτότητας των δεδομένων φαίνεται να αντιμετωπίζεται διαφορετικά μεταξύ βιολόγων οι οποίοι εμφανίζονται περισσότερο εξοικειωμένοι με τις σχετικές πρακτικές, έναντι των αρχαιολόγων οι οποίοι διατηρούν ακόμα επιφυλάξεις ή των κοινωνικών επιστημών οι οποίοι βασίζονται σε αρκετές περιπτώσεις σε δημόσια δεδομένα τα οποία είναι ήδη ανοικτά. Η ανάγκη εκπαίδευσης της ερευνητικής κοινότητας για τη σημασία των αποθετηρίων και η κατανόηση του κόστους του υφιστάμενου μοντέλου συνδρομών αναδείχθηκαν ως εξίσου σημαντικά στοιχεία για την ενίσχυση της Ανοικτής Πρόσβασης. Στο πλαίσιο αυτό, η αξιοποίηση από το διδακτικό προσωπικό περιοδικών ανοικτής πρόσβασης, καθώς και λοιπών υπηρεσιών μέσω των οποίων οι φοιτητές μπορούν να έχουν ανοικτή πρόσβαση σε υλικό, συνιστά σημαντικό στοιχείο για την υιοθέτηση του μοντέλου της Ανοικτής Πρόσβασης. Τέλος, η εξοικείωση των ερευνητών με ζητήματα όπως τα πνευματικά δικαιώματα και οι αδειοδοτήσεις εξακολουθούν να αποτελούν πρόκληση και ως εκ τούτου αναδεικνύουν την ανάγκη για ενίσχυση των δράσεων ενημέρωσής τους.
Δείτε το βίντεο και τις παρουσιάσεις του Σεμιναρίου: http://www.ekt.gr/el/events/program/20341
November 23, 2016
Written by:
OA@ekt
Η πρόσφατη έκθεση της Science Europe “Open Access Publishing Policies in Science Europe Member Organisations: Key Results from Science Europe and Global Research Council Surveys” παρουσιάζει τις προσπάθειες που έχουν γίνει από δημόσιους φορείς και χρηματοδότες έρευνας για την υιοθέτηση πολιτικών ανοικτής πρόσβασης στη βάση των αποτελεσμάτων των ερευνών που διεξήγαγε το 2012 και το 2014. Η έκθεση κάνει επίσης αναφορά στις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι φορείς κατά τη διαδικασία μετάβασης σε καθεστώς πλήρους ανοικτής πρόσβασης στις δημοσιεύσεις έως το 2020, σε ευθυγράμμιση με τα συμπεράσματα του Συμβουλίου Υπουργών της ΕΕ (Μάιος 2016).
Όπως προκύπτει από την έκθεση, το σύνολο των οργανισμών που μετείχαν στην έρευνα έχουν υιοθετήσει πολιτικές ανοικτής πρόσβασης (υποχρεωτικές ή μη) ή βρίσκονται σε διαδικασία υιοθέτησης σχετικών πολιτικών. Μικρός αριθμός φορέων έδειξε αποκλειστική προτίμηση για τον πράσινο δρόμο, ενώ κανένας δεν είχε αποκλειστική προτίμηση στον χρυσό δρόμο. Τα αποθετήρια γίνονται αντιληπτά ως βασικά εργαλεία για τη διασφάλιση της ευρείας διάχυσης και της μακροχρόνιας διατήρησης των ερευνητικών αποτελεσμάτων. Τα τέλη δημοσίευσης θεωρούνται επιλέξιμα κόστη από τους χρηματοδότες έρευνας ή τμήμα του ερευνητικού προϋπολογισμού στην περίπτωση των φορέων έρευνας, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις οι τελευταίοι έχουν συνάψει συμφωνίες με εκδότες με στόχο τη μείωση του σχετικού κόστους.
Η αναθεώρηση των πολιτικών, αν και δεν είναι συχνή, σχετίζεται με την επέκταση της πολιτικής για την κάλυψη άλλων τύπων δημοσιεύσεων όπως οι μονογραφίες ή τη συμπερίληψη των επιστημονικών δεδομένων ή ως αποτέλεσμα της ανάγκης ευθυγράμμισης με τις ευρωπαϊκές και διεθνείς συστάσεις.
Η παρακολούθηση της εφαρμογής των πολιτικών εξακολουθεί να αποτελεί πρόκληση, ενώ η συνεργασία με τους εκδότες αναδεικνύεται ιδιαίτερα σημαντική. Την ίδια στιγμή, η έλλειψη επαρκούς ενημέρωσης αποτελεί εμπόδιο στην υιοθέτηση της ανοικτής πρόσβασης, στοιχείο που επιβεβαιώνει την ανάγκη λήψης μέτρων. Στο πλαίσιο αυτό, οι δράσεις για νέους ερευνητές είναι απαραίτητες για την αλλαγή του τρόπου με τον οποίο η ερευνητική κοινότητα προσεγγίζει την ανοικτή πρόσβαση.
Συνολικά, η μελέτη επιβεβαιώνει την ανάγκη συντονισμένης δράσης τόσο σε εθνικό όσο και σε διεθνές επίπεδο για την υιοθέτηση της ανοικτής πρόσβασης και τη μετάβαση στην «Ανοικτή Επιστήμη».
Η έκθεση είναι διαθέσιμη εδώ: http://scieur.org/oa-survey
November 14, 2016
Next page
Previous page
