Written by:
OA@ekt
Το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης (ΕΚΤ) συμμετείχε στο Περιφερειακό Σεμινάριο διαμορφωτών πολιτικής των χωρών της Νοτιοδυτικής Ευρώπης που διοργανώθηκε στις 22 Φεβρουαρίου 2016 στο Τορίνο στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού έργου PASTEUR4OA. Στο Σεμινάριο συμμετείχαν εκπρόσωποι φορέων έρευνας (πανεπιστημίων και ερευνητικών κέντρων) από την Ιταλία, την Ισπανία, τη Μάλτα και την Πορτογαλία. Στόχος του Σεμιναρίου ήταν η ανταλλαγή απόψεων και εμπειριών, καθώς και η συζήτηση σχετικά με τη διαμόρφωση ή/και την αναθεώρηση υφιστάμενων πολιτικών Ανοικτής Πρόσβασης οι οποίες θα ευθυγραμμίζονται με το πλαίσιο του Ορίζοντα 2020 και τη Σύσταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής του 2012.
Μέσα από τις παρουσιάσεις των εκπροσώπων των φορέων έρευνας της περιοχής, αναδείχθηκαν ως σημαντικά στοιχεία για την υιοθέτηση των πολιτικών Ανοικτής Πρόσβασης η διατύπωση της πολιτικής με σαφή τρόπο, η διεξαγωγή διαλόγου εντός του φορέα για την από κοινού διαμόρφωση της πολιτικής, η ανάδειξη των ωφελειών για κάθε επιμέρους ομάδα και η ύπαρξη κινήτρων για την παροχή Ανοικτής Πρόσβασης. Ταυτόχρονα, ως σημαντικά εμπόδια αναδείχθηκαν η απουσία διαμόρφωσης ροών εργασίας πριν την υιοθέτηση της πολιτικής, η απαραίτητη τεχνογνωσίας και το ανθρώπινο δυναμικό.
Όπως επίσης αναδείχθηκε μέσα από την παρουσίαση για την πολιτική Ανοικτής Πρόσβασης στο Πανεπιστήμιο της Λιέγης, η υιοθέτηση της πολιτικής είχε ιδιαίτερα θετική υποδοχή από τους ερευνητές στο πεδίο των ανθρωπιστικών και κοινωνικών επιστημών, καθώς ενισχύθηκε η αναγνωρισιμότητα της έρευνά τους, και τους ερευνητές που δημοσιεύουν στα γαλλικά, καθώς αυξήθηκε ο αριθμός των αναγνωστών.
Περισσότερες πληροφορίες: http://pasteur4oa.eu/events/161#.VtQJf_mLSUk
February 29, 2016
Written by:
OA@ekt
Η Ένωση των Ευρωπαϊκών Πανεπιστημίων συμφώνησε τον Οκτώβριο του 2015 στην ανάπτυξη ενός οδικού χάρτη προκειμένου να βοηθήσει τα πανεπιστήμια στη μετάβαση σε ένα περιβάλλον Ανοικτής Πρόσβασης. Ο οδικός χάρτης δίνει έμφαση στην Ανοικτή Πρόσβαση στις δημοσιεύσεις, καθώς πρόκειται για τον τομέα στον οποίο διαπιστώνεται η μεγαλύτερη πρόοδος. Την ίδια στιγμή, ο χάρτης αποτελεί την πρώτη από μια σειρά πρωτοβουλιών για την αντιμετώπιση των ζητημάτων που αναδεικνύει η Ανοικτή Επιστήμη όπως, μεταξύ άλλων, η Ανοικτή Πρόσβαση στα επιστημονικά δεδομένα, η εξόρυξη κειμένου και δεδομένων, τα νέα μοντέλα αξιολόγησης.
Οι εξελίξεις ειδικότερα στην Ανοικτή Πρόσβαση και την Ανοικτή Επιστήμη και οι νέες δυνατότητες που συνεχώς δημιουργούνται σε επίπεδο συνεργασιών, παραγωγής, πρόσβασης, διάχυσης και χρήσης των επιστημονικών δημοσιεύσεων, οδηγούν σε αλλαγή των παραδοσιακών εκδοτικών μοντέλων. Στο πλαίσιο αυτό, η Ένωση επιδιώκει να συμβάλει στη διαμόρφωση ενός εκδοτικού συστήματος το οποίο είναι ταυτόχρονα δίκαιο και διαφανές για όλους τους φορείς που μετέχουν σε αυτό, όπως τα πανεπιστήμια, τα ερευνητικά κέντρα, οι βιβλιοθήκες, οι ερευνητές, οι χρηματοδότες έρευνας, οι επιστημονικές εταιρείες και οι εμπορικοί εκδότες.
Η Ένωση επιδιώκει την επίτευξη του στόχου αυτού στη διάρκεια των επόμενων τριών ετών, μέσω της ενίσχυσης του διαλόγου μεταξύ των φορέων, της ενθάρρυνσης και της υποστήριξης των πολιτικών Ανοικτής Πρόσβασης και των σχετικών υποδομών στα πανεπιστήμια, της εξέτασης εναλλακτικών και βιώσιμων επιχειρηματικών μοντέλων για την Ανοικτή Πρόσβαση, της ενθάρρυνσης της ανάπτυξης συστημάτων αξιολόγησης που θα περιλαμβάνουν altmetrics, της αξιολόγησης της Ανοικτής Πρόσβασης, της εξέτασης θεμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας και σχετικών πολιτικών, της ενθάρρυνσης της πρόσβασης, χρήσης και διαμοιρασμού των δημοσιεύσεων και των δεδομένων, καθώς και της ενθάρρυνσης, υποστήριξης και παρακολούθησης της διαμόρφωσης ολοκληρωμένων κανόνων για την ανάπτυξη ιδρυματικών πολιτικών Ανοικτής Πρόσβασης.
Στη διάρκεια των επόμενων δώδεκα μηνών οι δράσεις της Ένωσης θα επικεντρωθούν στη συλλογή και ανταλλαγή πληροφοριών για το ευρωπαϊκό τοπίο της Ανοικτής Πρόσβασης και της θέσπισης πλατφόρμας διαλόγου, τη διαμόρφωση συστάσεων πολιτικής για ιδρυματικές πολιτικές (βλέπε PASTEUR4OA), την υποστήριξη της ανάπτυξης ευρωπαϊκών υποδομών (βλέπε OpenAIRE) και την ενθάρρυνση του διαλόγου μεταξύ φορέων.
Περισσότερες πληροφορίες: http://www.eua.be/
February 5, 2016
Written by:
OA@ekt
Η Βιβλιοθήκη Πανεπιστημίου Κύπρου, ως Εθνικό Γραφείο Ανοικτής Πρόσβασης του πανευρωπαϊκού προγράμματος OpenAIRE και Key Node του Ευρωπαϊκού προγράμματος PASTEUR4OA, σε συνεργασία με το Ίδρυμα Προώθησης Έρευνας Κύπρου και τη Γενική Διεύθυνση Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων Συντονισμού και Ανάπτυξης, διαμόρφωσαν το πρώτο κείμενο Εθνικής Πολιτικής για την Ανοικτή Πρόσβαση της Κύπρου.
Το κείμενο, χρησιμοποιώντας ως βάση υποστηρικτικό υλικό που παρείχαν στους τοπικούς φορείς οι συντονιστές του προγράμματος PASTEUR4OA, διαμορφώθηκε και προνοεί όπως όλες οι δημοσιεύσεις που παράγονται από έργα που χρηματοδοτήθηκαν από εθνικούς πόρους, κατατεθούν σε ιδρυματικά ή άλλα αποθετήρια. Παράλληλα, γίνεται ενθάρρυνση για διάθεση των ερευνητικών δεδομένων που συλλέχθηκαν στα πλαίσια του έργου.
Το κείμενο παρουσιάστηκε από τη Γενική Διεύθυνση Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων Συντονισμού και Ανάπτυξης, τον Οκτώβριο του 2015, σε διήμερη εκδήλωση που οργανώθηκε με τη στήριξη των ευρωπαϊκών προγραμμάτων FOSTER και OPENAIRE2020, στα πλαίσια της Διεθνούς εβδομάδας Ανοικτής Πρόσβασης, στο οποίο παρευρέθηκαν ερευνητές, φοιτητές, διοικητικό προσωπικό των φορέων έρευνας και των τοπικών ακαδημαϊκών ιδρυμάτων, χρηματοδότες έρευνας καθώς επίσης Βιβλιοθηκονόμοι/Επιστήμονες Πληροφόρησης.
Παράλληλα, συζητήθηκε στις δυο συναντήσεις της Κυπριακής Ομάδας Εργασίας Ανοικτής Πρόσβασης στην παρουσία των συντονιστών του προγράμματος PASTEUR4OA και προωθήθηκε για δημόσια διαβούλευση σε σχετικούς φορείς και ινστιτούτα έρευνας καθώς και στα ακαδημαϊκά ιδρύματα της χώρας. Η δημόσια διαβούλευση ολοκληρώθηκε στις 30 Νοεμβρίου. Με το τέλος της επεξεργασίας των σχολίων που στάλθηκαν από τους συμμετέχοντες της δημόσιας διαβούλευσης, το κείμενο θα προωθηθεί στο υπουργικό συμβούλιο της Κυπριακής Δημοκρατίας για έγκριση και προώθηση της εφαρμογής του. Η διαδικασία αναμένεται να ολοκληρωθεί στις αρχές του έτους 2016.
Η εφαρμογή της πολιτικής, αναμένεται να ανοίξει νέους δρόμους για τη διάχυση της γνώσης που παράγεται μέσα από ερευνητικά προγράμματα που χρηματοδοτούνται από εθνικά κονδύλια.
Το παραπάνω blogpost είναι της Σύλβιας Κουκουνίδου, Coordinator of Digital and Archives Office, Library-University of Cyprus, OpenAire 2020 NOAD
December 3, 2015
Written by:
OA@ekt
Ο ολλανδικός οργανισμός για την επιστημονική έρευνα (NWO) εισάγει αυστηρότερους κανόνες για την Ανοικτή Πρόσβαση, καθιστώντας υποχρεωτική την άμεση Ανοικτή Πρόσβαση από 1η Δεκεμβρίου για όλες τις δημοσιεύσεις που απορρέουν από έργα που χρηματοδοτεί μετά την ημερομηνία αυτή.
Το NWO ζητούσε ήδη από τους ερευνητές που χρηματοδοτεί να δίνουν Ανοικτή Πρόσβαση στις δημοσιεύσεις τους το συντομότερο δυνατό. Η πρόσφατη απόφαση για άμεση παροχή Ανοικτής Πρόσβασης τη στιγμή της δημοσίευσης ωστόσο καθιστά την παροχή Ανοικτής Πρόσβασης τυπική προϋπόθεση. Το NWO καθίσταται το πρώτο εθνικό συμβούλιο έρευνας σε παγκόσμιο επίπεδο που λαμβάνει τέτοια απόφαση.
Το NWO παρέχει οικονομική στήριξη για την μετάβαση στην Ανοικτή Πρόσβαση μέσω της κάλυψης του κόστους δημοσίευσης άρθρων και βιβλίων μέσω του Χρυσού Δρόμου από το ταμείο ενίσχυσης των δημοσιεύσεων με Ανοικτή Πρόσβαση. Καθώς το NWO θέλει να ενισχύσει τον Χρυσό Δρόμο, οι πόροι του ταμείου θα χρησιμοποιηθούν για την κάλυψη των τελών δημοσίευσης (article processing charges) άρθρων σε περιοδικά Ανοικτής Πρόσβασης ή βιβλίων τα οποία είναι ανοικτά διαθέσιμα τη στιγμή της δημοσίευσης.
Οι ερευνητές ικανοποιούν τους όρους του NWO εφόσον:
- Δημοσιεύσουν άρθρα σε περιοδικά Ανοικτής Πρόσβασης ή βιβλία τα οποία παρέχουν Ανοικτή Πρόσβαση τη στιγμή της δημοσίευσης
- Δημοσιεύσουν σε συνδρομητικά περιοδικά στα οποία δίνεται Ανοικτή Πρόσβαση μέσω ανάληψης του κόστους από τον συγγραφέα ή μέσω συμφωνιών μεταξύ των ολλανδικών πανεπιστημίων και των εκδοτών
- Αντίγραφο της δημοσίευσης που έχει κατατεθεί σε αποθετήριο είναι διαθέσιμο σε όλους τη στιγμή της δημοσίευσης
Η απόφαση αφορά τα ερευνητικά έργα που χρηματοδούνται πλήρως ή μερικώς από το NWΟ. Σε περίπτωση μη συμμόρφωσης το NWO μπορεί σε ακραίες περιπτώσεις να αρνηθεί την καταβολή μέρους ή του συνόλου της χρηματοδότησης ή να μειώσει το ύψος της χρηματοδότησης.
Η απόφαση αυτή του NWO εναρμονίζεται πλήρως με τις διεθνείς εξελίξεις στο πεδίο της Ανοικτής Πρόσβασης. Παράλληλα, συμβάλει στην επίτευξη του στόχου που έχει θέσει το ολλανδικό υπουργείο παιδείας, πολιτισμού και επιστημών σύμφωνα με τον οποίο το 100% των δημοσιεύσεων που χρηματοδοτούνται με δημόσιους πόρους θα πρέπει να είναι ανοικτά προσβάσιμα. Η μετάβαση στην Ανοικτή Πρόσβαση στην Ολλανδία επιδιώκεται μέσω μιας ευρύτερης συνεργασίας μεταξύ φορέων όπως το NWO, η ολλανδική Ένωση Πανεπιστημίων, η Βασιλική Ακαδημία των Τεχνών και των Επιστημών και το υπουργείο Παιδείας, Πολιτισμού και Επιστημών.
Περισσότερες πληροφορίες: http://www.nwo.nl/en/news-and-events/news/2015/from-as-soon-as-possible-to-immediate-open-access.html
December 2, 2015
Written by:
OA@ekt
Το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης (ΕΚΤ) συμμετείχε στο πρώτο workshop με τίτλο “Sharing research data and open access to publications in H2020”που διοργάνωσε το έργο OpenAire στη Γάνδη, στις 18 Νοεμβρίου 2015. Το workshop παρείχε το πλαίσιο για την ανταλλαγή απόψεων, εμπειριών καθώς και συζήτησης μεταξύ των Εθνικών Σημείων Επαφής των προγραμμάτων του Ορίζοντα 2020 (NCPs), των Εθνικών Σημείων Επαφής για την Ανοικτή Πρόσβαση (NOADs) και των Εθνικών Σημείων Αναφοράς (NPRs) με στόχο την καλύτερη υποστήριξη των ερευνητών σε σχέση με τις υποχρεώσεις τους για την παροχή Ανοικτής Πρόσβασης στις δημοσιεύσεις και την πιλοτική δράση για την Ανοικτή Πρόσβαση στα επιστημονικά δεδομένα, σε επιλεγμένες θεματικές περιοχές του Ορίζοντα.
Το workshop επεδίωξε ειδικότερα να απαντήσει σε θέματα που αφορούν το περιεχόμενο της Ανοικτής Πρόσβασης, τη συμμόρφωση των ερευνητών με τις υποχρεώσεις που σχετίζονται με την Ανοικτή Πρόσβαση σε πρακτικό επίπεδο, καθώς και τα εργαλεία που υπάρχουν στη διάθεση των ερευνητών, με ιδιαίτερη αναφορά στις υπηρεσίες του OpenAire. Παράλληλα, επισημάνθηκαν τα ζητήματα εκείνα στα οποία πρέπει να δοθεί προσοχή κατά τη διαδικασία υποβολής και υλοποίησης των έργων, όπως και μετά τη λήξη τους.
Τα οφέλη της Ανοικτής Επιστήμης συνδέονται συνήθως με την αποτροπή περιπτώσεων λογοκλοπής ή περιορισμού δημοσίευσης άρθρων χαμηλής ποιότητας. Όπως ωστόσο τόνισε ο Lennart Martens από το Πανεπιστήμιο της Γάνδης, περισσότερη έμφαση πρέπει να δοθεί στις θετικές πτυχές που απορρέουν από την παροχή Ανοικτής Πρόσβασης όπως η μεγαλύτερη προσβασιμότητα, η ενίσχυση της αποτελεσματικότητας του έργου των ερευνητών, η ενίσχυση της καινοτόμου έρευνας και η επισήμανση του γεγονότος ότι η διάρκεια ζωής των δεδομένων είναι μεγαλύτερη αυτής των δημοσιεύσεων.
Η Caroline Colin παρουσίασε εκ μέρους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στοιχεία για τη συμμετοχή στην πιλοτική δράση για την Ανοικτή Πρόσβαση στα επιστημονικά δεδομένα με βάση τις υποβολές στις πρώτες προσκλήσεις του Ορίζοντα. Όπως προκύπτει από την επεξεργασία των σχετικών στοιχείων, από τις συνολικά 3699 συμφωνίες επιχορήγησης (grant agreements) το ποσοστό εξαίρεσης ήταν 34,4% (149/431 προτάσεις), στοιχείο που μεταφράζεται σε συμμετοχή στην πιλοτική δράση για την Ανοικτή Πρόσβαση στα επιστημονικά δεδομένα σε ποσοστό 65,4%. Την ίδια στιγμή, η συμμετοχή σε εθελοντική βάση από άλλες περιοχές ανήλθε σε 11,9% (409/3268 προτάσεις). Συνολικά, τα στοιχεία δεν παρουσιάζουν σημαντική διαφοροποίηση από αυτά του 2014 και αξιολογούνται ως ιδιαίτερα ενθαρρυντικά, λαμβάνοντας υπόψη ότι η συμμετοχή σε ποσοστό 100% όχι μόνο δεν είναι εφικτή, αλλά ούτε και επιθυμητή (ορισμένα έργα δεν παράγουν άλλωστε δεδομένα). Την ίδια στιγμή, συμμετοχή στην πιλοτική δράση σημαίνει συνδιαμόρφωση της ευρωπαϊκής πολιτικής. Ως προς τους λόγους μη συμμετοχής, ο βασικότερος (σε ποσοστό 35,3%) αφορά θέματα προστασίας της πνευματικής ιδιοκτησίας.
Σημαντικό εργαλείο στην παροχή Ανοικτής Πρόσβασης στα επιστημονικά δεδομένα αποτελεί το Σχέδιο Διαχείρισης Δεδομένων (Data Management Plan/DMP). Όπως επισημάνθηκε το DMP αποτελεί ένα εργαλείο επικοινωνίας, όχι απλά διαχείρισης. Κατά τη διαδικασία διαχείρισης των δεδομένων είναι σημαντικό να γίνονται κατανοητά τα ακόλουθα: η αποθήκευση των δεδομένων δεν συνεπάγεται απαραίτητα τη διαφύλαξή τους, η διαφύλαξη δεν διασφαλίζει από μόνη της την ανεύρεση, η ανεύρεση δεν διασφαλίζει από μόνη της την προσβασιμότητας και η προσβασιμότητα δεν διασφαλίζει από μόνη της την κατανόηση, ενώ η τελευταία δεν διασφαλίζει από μόνη της τη χρήση.
Επιπρόσθετα, η κατάθεση των δεδομένων πρέπει να συνοδεύεται από την κατάθεση των μεταδεδομένων τους, την απαραίτητη τεκμηρίωση που θα επιτρέπει με τη σειρά της την κατανόηση τους και τη συνδυαστική επεξεργασία τους με άλλα σύνολα δεδομένων, όπως και του απαραίτητου λογισμικού ή εναλλακτικά πληροφοριών για αυτό. Ως προς την επιλογή του αποθετηρίου σημαντικά στοιχεία αποτελούν η ύπαρξη πιστοποίησης, ο βαθμός στον οποίο εξυπηρετεί τις ανάγκες του ερευνητή, η χορήγηση μοναδικού προσδιοριστή στα δεδομένα και η παροχή κατευθυντήριων οδηγιών σχετικά με τον ενδεδειγμένο τρόπο αναφοράς των δεδομένων.
Αναφορικά με την πιλοτική δράση για τη χρηματοδότηση δημοσιεύσεων με Ανοικτή Πρόσβαση που απορρέουν από έργα του 7ου Προγράμματος Πλαισίου (7ου ΠΠ) που έχουν ολοκληρωθεί, τα στοιχεία που έχει συγκεντρώσει το OpenAire και παρουσίασε ο Pablo de Castro, οι κυριότεροι εκδότες που έχουν λάβει χρηματοδότηση είναι ο NPG/Macmillan και η Plos, ενώ δημοφιλέστερα περιοδικά αναδεικνύονται το Plos One (Plos) και το Scientific Reports (NPG). Ως προς το μέσο κόστος χρηματοδότησης (APC) ανέρχεται σε 1352 ευρώ.
Σε σχέση με την πιλοτική δράση για τη χρηματοδότηση περιοδικών που δεν έχουν article processing charges (APC) και στόχο τη χρηματοδότηση τεχνικών βελτιώσεων, οι κυριότερες προκλήσεις αφορούν τον προσδιορισμό των τεχνικών και διοικητικών μηχανισμών που θα καταστήσουν δυνατή τη χρηματοδότησή τους και τη διασφάλιση ότι οι επιλέξιμοι ερευνητές θα υποβάλλουν τις δημοσιεύσεις τους στα εν λόγω περιοδικά.
Στη διάρκεια του workshop έγινε ειδική αναφορά στην εκτενή υποστήριξη που παρέχει το OpenAire μέσα από τις διάφορες υπηρεσίες και τα εργαλεία του όπως –μεταξύ άλλων- οι Οδηγοί και τα Factsheets, η εκπαίδευση μέσω των workshops και των webinars και η υποστήριξη μέσω του Helpdesk και φυσικά το Zenodo.
Περισσότερες πληροφορίες για το workshop, παρουσιάσεις και βίντεο στο https://www.openaire.eu/ghent-workshop15
December 1, 2015
Written by:
OA@ekt
Ενημερωτική ημερίδα για τα Ζητήματα Ηθικής και Ανοικτής Πρόσβασης στον Ορίζοντα 2020 διοργανώνει το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης (ΕΚΤ) και το Ελληνικό Ινστιτούτο Παστέρ, Εθνικά Σημεία Επαφής για το Πρόγραμμα Πλαίσιο Ορίζοντας 2020 της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (ΕΕ), την Παρασκευή 27 Νοεμβρίου 2015 στο Ελληνικό Ινστιτούτο Παστέρ (Bασ. Σοφίας 127). Η εκδήλωση διοργανώνεται με την υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και της Γενικής Γραμματείας Έρευνας και Τεχνολογίας.
Στόχος της εκδήλωσης “Ζητήματα Ηθικής και Ανοικτής Πρόσβασης στον Ορίζοντα 2020: Οι σχετικές προκηρύξεις και οι υποχρεώσεις των ερευνητών στα νέα προγράμματα” είναι η παρουσίαση των δυνατοτήτων χρηματοδότησης για τον τομέα της Ηθικής και Ανοικτής Πρόσβασης μέσω του προγράμματος “Επιστήμη στην Κοινωνία και Μαζί με την Κοινωνία” στον Ορίζοντα 2020, καθώς και στην ενημέρωση της ελληνικής ερευνητικής και ακαδημαϊκής κοινότητας για τις απαιτήσεις που εγείρει το πρόγραμμα Ορίζοντας 2020 σχετικά με την Ηθική και την Ανοικτή Πρόσβαση προκειμένου να είναι σε θέση να ανταποκριθούν με επιτυχία σε αυτές.
Στην ημερίδα, εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής θα παρουσιάσει το πρόγραμμα “Επιστήμη στην Κοινωνία και Μαζί με την Κοινωνία” και τις νέες προκηρύξεις της διετίας 2016-17, που σχετίζονται με την ενσωμάτωση της επιστημονικής και τεχνολογικής γνώσης και μεθοδολογίας στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων, την ανάπτυξη μηχανισμών που θα επιτρέπουν τη διεύρυνση και εμβάθυνση της κοινωνικής συμμετοχής και αξιολόγησης των επιστημονικών επιλογών, καθώς και τη μέριμνα ότι οι ηθικές και οι κοινωνικές αξίες θα λαμβάνονται υπόψη καθ’ όλη τη διάρκεια της διαδικασίας καινοτομίας. Θα ακολουθήσει παρουσίαση των στατιστικών στοιχείων για την ελληνική συμμετοχή στο πρόγραμμα και τις δράσεις και υπηρεσίες του Εθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης ως Εθνικό Σημείο Επαφής για το πρόγραμμα.
Εκπρόσωπος από το έργο ACTIBIO (FP7) θα παρουσιάσει σχετικά παραδείγματα από την υλοποίηση του έργου στο 7o Πρόγραμμα Πλαίσιο, ενώ Εκπρόσωπος από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα παρουσιάσει το κανονιστικό πλαίσιο για τα ηθικά, νομικά και κοινωνικά ζητήματα στον Ορίζοντα 2020.
Τέλος, το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης θα ενημερώσει τους ερευνητές για τις σύγχρονες πρακτικές και πολιτικές και το νέο περιβάλλον για την Ανοικτή Επιστήμη που αναδύεται στην Ευρώπη και τις σχετικές υποχρεώσεις που εγείρονται στο πλαίσιο του Ορίζοντα 2020.
Η είσοδος είναι ελεύθερη, απαιτείται όμως εγγραφή στην ιστοσελίδα της εκδήλωσης: http://www.ekt.gr/news/events/ekt/2015-11-27/index.html
November 24, 2015
Written by:
OA@ekt
Το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης (ΕΚΤ) διοργάνωσε στις 3 Νοεμβρίου 2015 το πρώτο περιφερειακό σεμινάριο διαμορφωτών πολιτικής των χωρών της ΝΑ Ευρώπης σε θέματα Ανοικτής Πρόσβασης. Στο σεμινάριο μετείχαν 33 συνολικά διαμορφωτές πολιτικής από φορείς έρευνας (πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα) της περιοχής και πιο συγκεκριμένα από την Ελλάδα, την Κύπρο, την Τουρκία, τη Βουλγαρία, την ΠΓΔΜ και τη Σερβία.
Λαμβάνοντας υπόψη τη χαμηλή εξοικείωση των χωρών της ΝΑ Ευρώπης με την έννοια της Ανοικτής Πρόσβασης και τον περιορισμένο αριθμό των φορέων έρευνας που διαθέτουν σχετικές πολιτικές, το σεμινάριο εστίασε στην εξοικείωση των διαμορφωτών πολιτικής με τις έννοιες της Ανοικτής Πρόσβασης και της Ανοικτής Επιστήμης, το ευρωπαϊκό πλαίσιο (με έμφαση στη Σύσταση της Επιτροπής του 2012 για την πρόσβαση και τη διατήρηση της επιστημονικής πληροφόρησης και το πλαίσιο του Ορίζοντα 2020), καθώς και στην ανάδειξη των στοιχείων εκείνων που ενισχύουν την αποτελεσματικότητα των πολιτικών Ανοικτής Πρόσβασης.
Οι παρουσιάσεις των οργανισμών-κλειδιά για την Ανοικτή Πρόσβαση στη χώρα τους, καθώς και αυτές για τις προκλήσεις κατά την προσπάθεια υιοθέτησης-ενδυνάμωσης των πολιτικών Ανοικτής Πρόσβασης και τις καλές πρακτικές από τις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης και το πανεπιστήμιο του Minho, αποτέλεσαν τη βάση συζήτησης μεταξύ των συμμετεχόντων και της ανταλλαγής εμπειριών και ιδεών, καθώς και της αναζήτησης κοινών λύσεων αναφορικά με την προώθηση της Ανοικτής Πρόσβασης στη ΝΑ Ευρώπη.
Η προσπάθεια υιοθέτησης-ενδυνάμωση των πολιτικών Ανοικτής Πρόσβασης στη ΝΑ Ευρώπη θα συνεχιστεί μέσω της διοργάνωσης του δεύτερου περιφερειακού σεμιναρίου για διαμορφωτές πολιτικής που προέρχονται από χρηματοδότες έρευνας, το οποίο θα διεξαχθεί στην Κωνσταντινούπολη την 1η Απριλίου 2016.
Το σεμινάριο πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού έργου PASTEUR4OA το οποίο δίνει έμφαση στη διαβούλευση με διαμορφωτές πολιτικής σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο, με στόχο την ενημέρωση και υποστήριξή τους στην υιοθέτηση ή/και ενδυνάμωση των πολιτικών Ανοικτής Πρόσβασης και την ευθυγράμμισή τους με το ευρωπαϊκό πλαίσιο μέσω μιας σειρά εθνικών και περιφερειακών δράσεων, αλλά και την ανάπτυξη κατάλληλου υποστηρικτικού υλικού.
Περισσότερες πληροφορίες για το έργο και τις δράσεις του είναι διαθέσιμες μέσω της ιστοσελίδας του PASTEUR4OA.
November 11, 2015
Written by:
OA@ekt
Για πέμπτη συνεχή χρονιά το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης (ΕΚΤ) συμμετέχει στη Διεθνή Εβδομάδα Ανοικτής Πρόσβασης στη γνώση (19-25 Οκτωβρίου 2015). Με την πραγματοποίηση ταυτόχρονων και συντονισμένων δράσεων για την Ανοικτή Πρόσβαση σε παγκόσμιο επίπεδο, στόχος της Εβδομάδας είναι η ευρεία ενημέρωση και συμμετοχή της ερευνητικής και της ακαδημαϊκής κοινότητας για τις διαδικασίες Ανοικτής Πρόσβασης στον χώρο της δημοσίευσης των δεδομένων και των αποτελεσμάτων της δημόσια χρηματοδοτούμενης έρευνας.
Το ΕΚΤ, με ενεργό δράση για την προώθηση των πολιτικών και υποδομών ανοικτής πρόσβασης στην Ελλάδα και την Ευρώπη, επικεντρώνει τις δράσεις της φετινής διοργάνωσης στο μέλλον της έρευνας στην Ελλάδα, δηλαδή στους νέους ερευνητές. Στόχος των δράσεων είναι η ενημέρωση των νέων ερευνητών για τις σύγχρονες πρακτικές και πολιτικές και το νέο περιβάλλον για την Ανοικτή Επιστήμη που αναδύεται στην Ευρώπη.
Σεμινάριο “Προετοιμάζοντας τους νέους ερευνητές για την Ανοικτή Επιστήμη”
Κεντρική εκδήλωση των δράσεων του ΕΚΤ για την Εβδομάδα Ανοικτής Πρόσβασης 2015, είναι το Σεμινάριο “Προετοιμάζοντας τους νέους ερευνητές για την Ανοικτή Επιστήμη” το οποίο θα διεξαχθεί στις 20 Οκτωβρίου στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών. Το εισαγωγικό αυτό σεμινάριο θα εστιάζει στην εκ βάθρων ενημέρωση των νέων ερευνητών για την Ανοικτή Επιστήμη, τις διαμορφούμενες πρακτικές, τις πολιτικές των ερευνητικών ιδρυμάτων και των χρηματοδοτών έρευνας. Θα καλύψει επίσης αναλυτικά θέματα όπως τις δημοσιεύσεις με ανοικτή πρόσβαση, την αυτοαρχειοθέτηση σε αποθετήρια, την ανοικτή πρόσβαση στα ερευνητικά δεδομένα και την διαχείρισή τους, καθώς και τα πνευματικά δικαιώματα και η διαχείρισή τους. Θα παρουσιαστούν, ακόμη, σύντομα οι σχετικές υπηρεσίες του ΕΚΤ. Τέλος, μία στρογγυλή τράπεζα με τη συμμετοχή νέων ερευνητών, θα δώσει βήμα για ζωηρή συζήτηση που θα εστιάζει στην οπτική των ίδιων των ερευνητών για την ανοικτή πρόσβαση.
To Σεμινάριο θα μεταδίδεται ζωντανά στη διεύθυνση http://media.ekt.gr/live
Παράλληλη δράση “Μαθε, ‘Ακου, Ρώτα”
Το σεμινάριο θα πλαισιώσει η δράση “Μάθε, Άκου, Ρώτα” που θα διεξαχθεί από 19 έως 23 Οκτωβρίου στον χώρο της Βιβλιοθήκης Κ.Θ.Δήμαρος του ΕΚΤ:
α) Μάθε: Οι επισκέπτες και οι ερευνητές μπορούν να ενημερωθούν για την Ανοικτή Πρόσβαση (ΑΠ), τα οφέλη, τις σχετικές υποδομές και τις δράσεις του ΕΚΤ, καθώς και πάνω σε ζητήματα εκκαθάρισης πνευματικών δικαιωμάτων. Επίσης, θα μπορούν να ξεναγηθούν διαδικτυακά σε sites Ανοικτής Πρόσβασης, στο Ηλεκτρονικό Αναγνωστήριο της Βιβλιοθήκης (ώρες λειτουργίας: 08.30-20.00).
β) Άκου: Οι ερευνητές θα μπορούν να παρακολουθήσουν ενημερωτικές δεκαπεντάλεπτες παρουσιάσεις για την Ανοικτή Πρόσβαση στο Ηλεκτρονικό Αναγνωστήριο της Βιβλιοθήκης. Πιο συγκεκριμένα, στις 11:00 και στις 14:00 καθημερινά θα πραγματοποιούνται 20 λεπτες ενημερωτικές συνεδρίες προς τους ερευνητές σχετικά με την αυτοαρχειοθέτηση σε ιδρυματικά αποθετήρια, όπως το αποθετήριο Ήλιος του ΕΙΕ.
γ) Ρώτα: Το προσωπικό του ΕΚΤ θα βρίσκεται στη διάθεση του κοινού, για να προσφέρει περαιτέρω πληροφόρηση και να απαντήσει σε ερωτήματα που αφορούν την Ανοικτή Πρόσβαση.
Σημειώνεται ότι στον ισόγειο χώρο του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών, όπου βρίσκονται η Βιβλιοθήκη και το Ηλεκτρονικό Αναγνωστήριο του ΕΚΤ, λειτουργεί δωρεάν ασύρματο ευρυζωνικό δίκτυο WiFi που επιτρέπει την πρόσβαση των επισκεπτών στο Διαδίκτυο και στο περιεχόμενο της Ψηφιακής Βιβλιοθήκης του ΕΚΤ.
Σχετικά με την Ανοικτή Πρόσβαση
Ανοικτή Πρόσβαση είναι η ελεύθερη, άμεση, διαρκής και απαλλαγμένη από τέλη και τους περισσότερους περιορισμούς πνευματικών δικαιωμάτων διαδικτυακή πρόσβαση σε ψηφιακό ακαδημαϊκό και επιστημονικό περιεχόμενο. Οι αναγνώστες μπορούν να χρησιμοποιούν ελεύθερα το διατιθέμενο υλικό για ερευνητικούς, εκπαιδευτικούς και άλλους σκοπούς.
Η Ανοικτή Πρόσβαση παρέχεται μέσω Ψηφιακών Αποθετηρίων και Επιστημονικών Περιοδικών. Τα Αποθετήρια (ιδρυματικά ή θεματικά) είναι υποδομές οργανωμένου ψηφιακού περιεχομένου που περιλαμβάνουν επιστημονικά τεκμήρια (άρθρα, βιβλία, μονογραφίες, διδακτορικές διατριβές, πρακτικά συνεδρίων, εκπαιδευτικό υλικό, αρχεία ήχου και εικόνας κ.ά.). Τα Επιστημονικά Περιοδικά είναι και αυτά ελεύθερα προσβάσιμα στο Διαδίκτυο και δημοσιεύουν άρθρα, ακολουθώντας διαδικασίες αξιολόγησης από κριτές.
Το πρόγραμμα των εκδηλώσεων βρίσκεται εδώ
October 16, 2015
Written by:
OA@ekt
Το έργο PASTEUR4OA (Open Access Policy Alignment Strategies for European Union Research) δίνει ιδιαίτερη έμφαση στη διαβούλευση με διαμορφωτές πολιτικής σε εθνικό επίπεδο με στόχο την ενημέρωση και υποστήριξή τους στην υιοθέτηση και/ή ενδυνάμωση των πολιτικών Ανοικτής Πρόσβασης, καθώς και στην ανάδειξη της σημασίας ευθυγράμμισης των εθνικών πολιτικών των φορέων και χρηματοδοτών έρευνας με τη Σύσταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής του 2012 για την πρόσβαση και τη διατήρηση της επιστημονικής πληροφόρησης και το πλαίσιο του Ορίζοντα 2020 για τη διασφάλιση της παροχής Ανοικτής Πρόσβασης στα αποτελέσματα της δημόσιας χρηματοδοτούμενης έρευνας. Με στόχο την ενίσχυση της προσπάθειας αυτής, το PASTEUR4OA επεξεργάστηκε υποστηρηκτικό υλικό μέσω του οποίου προσφέρει τεκμηριωμένη πληροφόρηση προς τους διαμορφωτές πολιτικής.
Το υποστηρηκτικό υλικό αναπτύχθηκε προκειμένου να ανταποκριθεί στις ανάγκες των οργανισμών-κλειδιά του έργου, των οργανισμών δηλαδή που δραστηριοποιούνται σε εθνικό επίπεδο και, συνέπεια της εξειδικευσής τους σε θέματα Ανοικτής Πρόσβασης, είναι σε θέση να διαδραματίσουν κεντρικό ρόλο στην προώθηση των πολιτικών Ανοικτής Πρόσβασης. Η διαδικασία ανάπτυξης του υλικού έλαβε επίσης υπόψη την πρόοδο του έργου και τις ανάγκες που δημιουργεί η υλοποίησή του, σε συνδυασμό με την προσπάθεια κάλυψης υφιστάμενων αναγκών.
Συνολικά, το PASTEUR4OA ανέπτυξε μια εκτεταμένη γκάμα υποστηρικτικού υλικού που περιλαμβάνει briefing papers, οδηγούς πολιτικής, καταλόγους ελέγχου (checklists), μελέτες-περιπτώσεων, παρουσιάσεις, εκθέσεις και ενημερωτικά δελτία. Το PASTEUR4OA προέβη επίσης σε απεικονίσεις δεδομένων (data visualizations) χρησιμοποιώντας στοιχεία από το ROARMAP (Registry of Open Access Repository Mandates and Policies). Οι απεικονίσεις αυτές μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε ιστοσελίδες, καθώς και σε παρουσιάσεις και λοιπά κείμενα.
Το PASTEUR4OA θα αναπτύξει πρόσθετο υλικό ανταποκρινόμενο στις προτάσεις και τις ανάγκες των διαμορφωτών πολιτικής και των οργανισμών-κλειδιά, όπως αυτές θα αναδειχθούν κατά τη διάρκεια των διαβουλεύσεων με αυτούς.
Το υποστηρηκτικό υλικό θα χρησιμοποιηθεί στο πλαίσιο των Περιφερειακών Σεμιναρίων (τα οποία θα πραγματοποιηθούν μεταξύ Σεπτεμβρίου 2015 και Απριλίου 2016), των συναντήσεων με διαμορφωτές πολιτικής, καθώς και στο πλαίσιο δράσεων προώθησης του έργου.
Περισσότερες πληροφορίες για το έργο και τις δράσεις του είναι διαθέσιμες μέσω της ιστοσελίδας του PASTEUR4OA.
October 14, 2015
Written by:
OA@ekt
Η κυβέρνηση της Σλοβενίας στις 3 Σεπτεμβρίου 2015 υιοθέτησε την Εθνική Στρατηγική για την Ανοικτή Πρόσβαση στις Επιστημονικές Δημοσιεύσεις και τα Ερευνητικά Δεδομένα 2015-2020.
Η Εθνική Στρατηγική προσφέρει ένα καλό παράδειγμα πλήρους εναρμόνισης εθνικής πολιτικής για την Ανοικτή Πρόσβαση στα αποτελέσματα της έρευνας με τις σχετικές απαιτήσεις του Ορίζοντα2020, την πιλοτική εφαρμογή για τα Ανοικτά Δεδομένα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, καθώς και στις Συστάσεις της της Επιτροπής του Ιουλίου 2012 σχετικά με την πρόσβαση και την μακροχρόνια διατήρηση της επιστημονικής πληροφορίας.
Στην εθνική δημόσια διαβούλευση για την Στρατηγική, τα έργα OpenAIRE και PASTEUR4ΟΑ, του οποίου συντονιστής είναι το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης, μαζί με την Ένωση Βιβλιοθηκών EIFL, κατέθεσαν μία κοινή υποβολή προσφέροντας ισχυρή υποστήριξη στη διαδικασία χάραξης της Στρατηγικής.
Βασικά στοιχεία της Στρατηγικής που υποστήριξαν τα παραπάνω έργα και που είναι εναρμονισμένα με τις προαναφερθείσες ευρωπαϊκές πολιτικές είναι τα εξής:
- Τα κόστη επεξεργασίας άρθρων (Article Processing Charges) είναι επιλέξιμα κόστη σε ερευνητικά έργα που χρηματοδοτούνται από εθνικούς πόρους
- Προβλέπεται υποστήριξη για τους ερευνητές ως προς παρακολούθηση της συμμόρφωσης με τη χρήση των υπηρεσιών του OpenAIRE
- Ανακοινώνεται ένα εθνικό πιλοτικό πρόγραμμα Ανοικτής Πρόσβασης στα επιστημονικά δεδομένα το οποίο ακολουθεί την προσέγγιση του Πιλότου για τα Ερευνητικά Δεδομένα του H
Επιπλέον αξιόλογα σημεία στην Εθνική Στρατηγική είναι τα εξής:
- Τα περιοδικά τα οποία εκδίδονται από εκδότες στη Σλοβενία και τα οποία περιλαμβάνουν άρθρα τα οποία έχουν περάσει από ομότιμη αξιολόγηση, και τα οποία δέχονται χρηματοδότηση για τις δράσεις τους από το 2015 και μετά, πρέπει να διατίθενται με ανοικτή πρόσβαση
- Οι εκδότες των επιστημονικών μονογραφιών που εδράζουν στη Σλοβενία, και οι οποίοι δέχονται εθνική χρηματοδότηση από το 2015 και εξής, θα πρέπει να καταβάλουν κάθε προσπάθεια να διαθέτουν τις μονογραφίες μέσα από επιχειρησιακά μοντέλα τα οποία διευκολύνουν την ανοικτή πρόσβαση στο πλήρες κείμενο των μονογραφιών κατά την δημοσίευσή τους, με μία ανοικτή άδεια χρήσης CC-BY.
Το έργο OpenAIRE θα συνεργαστεί περαιτέρω με το Υπουργείο Παιδείας, Επιστήμης και Άθλησης στην ανάπτυξη της εξής δωρεάν υπηρεσιών: τον εντοπισμό των εκδόσεων και των συνόλων ερευνητικών δεδομένων που φιλοξενούνται σε σλοβένικα αποθετήρια που περιλαμβάνονται στο OpenAIRE και την εξαγωγή στοιχείων και στατιστικών γύρω από αυτά. Θα αναπτυχθεί επίσης μία επιμέρους σελίδα με συνολικά στατιστικά στοιχεία αναφορικά με τα στοιχεία χρηματοδότησης, όπως και τη χρονολογία, την πηγή, το ίδρυμα, κλπ. Οι υπηρεσίες αυτές θα είναι πολύ σημαντικές στην περαιτέρω υλοποίηση της Εθνικής Στρατηγικής για την Ανοικτή Πρόσβαση.
Το κείμενο της Εθνικής Στρατηγικής διατίθεται στα αγγλικά και τα σλοβένικα από την σελίδα του Υπουργείου.
September 22, 2015
Next page
Previous page
